"Μεταμόρφωση Σωτήρος": η γλυκύτητα της φωτεινής παρουσίας Του με χρώμα και ήχο...

 

"Μεταμόρφωση Σωτήρος", Τιτσιάνο

Χρόνια Πολλά στους εορτάζοντες, μα και στην πλάση ολάκερη!
Πάντα να έχουμε την ευλογία του Σωτήρα, φώτιση στο πνεύμα και αγάπη στις καρδιές!
Η φανέρωσή Του είναι καθημερινή...Αρκεί να αναλογιστούμε τις απολαύσεις και τα αγαθά που βιώνουμε με τον ερχομό Του...

Χρόνια Πολλά! Ο Σωτήρας ας ευλογεί όλους μας!

"Μεταμόρφωση Σωτήρος", Ραφαήλ

Το παραπάνω εκπληκτικό εικαστικό του Ραφαήλ που απεικονίζει την "Μεταμόρφωση του Σωτήρος" είναι το τελευταίο του σπουδαίου ζωγράφου και κοσμεί την Πινακοθήκη του Βατικανού.

Το έργο διακρίνεται σε δυο αφηγηματικά μέρη. Στο ανώτερο μέρος αποτυπώνεται η Μεταμόρφωση, με το Χριστό να αιωρείται ως υπέρλαμπρο Φως ανάμεσα στα νέφη και τους δυο προφήτες, Μωυσή και Ηλία. Στην κορυφή του βουνού, κείτονται οι Απόστολοι, που τυφλωμένοι από το φως καλύπτουν τα πρόσωπά τους.

Στο κάτω μέρος ο δημιουργός σκιαγραφεί το πανικόβλητο πλήθος κι ένα δαιμονισμένο αγόρι, το οποίο όπως μας πληροφορούν οι Γραφές, ο Ιησούς θεραπεύει με έναν απλό λόγο Του κατεβαίνοντας από το όρος Θαβώρ...
Όλοι γεμάτοι θάμβος και δέος αντικρίζουν το μεγαλείο της δόξας του Θεού και γεμίζουν από τη γλυκύτητα της φωτεινής παρουσίας Του.

H METΑΜΟΡΦΩΣΗ του ΣΩΤΗΡΟΣ είναι το θέμα του ομώνυμου ορατορίου του Olivier Messiaen: "The Transfiguration of Our Lord Jesus Christ", που βασίζεται στην αφήγηση από τα Συνοπτικά Ευαγγέλια της Μεταμόρφωσης του Ιησού ( κατά Ματθαίον,  κατά Μάρκον και  κατά Λουκάν) και χωρία από το "Σύνοψις Θεολογική" του Θωμά Ακινάτη. 

Ο συνθέτης επεξεργαζόταν τις μουσικές ιδέες του για τρία χρόνια, από το 1965 έως το 1969 και το έργο έκανε πρεμιέρα  αμέσως αφού ολοκληρώθηκε, στη Λισαβόνα τον Ιούνιο του 1969. Είναι απαιτητικό θρησκευτικό έργο μεγάλης κλίμακας που ανατίθεται σε πλέον των 200 εκτελεστών ορχήστρας, επτά σολίστ και 100 χορωδούς.

Η ιδέα για μια σύνθεση με θέμα τη Μεταμόρφωση γεννήθηκε πολλές δεκαετίες πριν και ωρίμαζε σταδιακά.

"Ο Ιησούς μαζί του τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη ανέβηκε σ’ ένα ψηλό βουνό.
Εκεί μεταμορφώθηκε μπροστά τους· έλαμψε το πρόσωπό του σαν τον ήλιο και τα ενδύματά του έγιναν άσπρα σαν το φως.
[..]
Ένα φωτεινό σύννεφο τους σκέπασε, και μέσα από το σύννεφο ακούστηκε μια φωνή που έλεγε: "Αυτός είναι ο αγαπημένος μου Υιός, ο εκλεκτός μου· αυτόν να ακούτε".

"Μεταμόρφωση Σωτήρος", Ρούμπενς

Η "Transfiguration of Our Lord Jesus Christ" είναι μια από τις συνθέσεις του γάλλου οργανίστα και συνθέτη, Μεσσιάν που  απεικονίζουν αυτό, που προσδιόριζε ως "τις θαυμάσιες πτυχές της πίστης" βασισμένες στον ακλόνητο Ρωμαιοκαθολικισμό του.
Ένας συνδυασμός πνευματικότητας και εξαιρετικής μελωδικότητας, με θερμές τονικές αρμονίες, εκτενή χρήση του τραγουδιού των πουλιών όπως μάς έχει συνηθίσει ο ορνιθολόγος δημιουργός, όπως π.χ εμπνεύσεις από τον κελάηδισμα του ψαρονιού, της τσίχλας ή του κότσυφα, τη φωνή  του γερακιού, τις κραυγές του αλπικού κορακιού κλπ...

Ιδιαίτερα εμφανής είναι η χρήση "παλίνδρομων", ( σχημάτων πολυρρυθμίας) και "τρόπων περιορισμένης μετατροπίας" (τονικότητες δικής του επινόησης). 

"Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει Χριστέ ὁ Θεός, δείξας τοῖς Μαθηταῖς σου τήν δόξαν σου,
καθώς ἠδύναντο. Λάμψον καί ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς, τό φῶς σου τό ἀΐδιον,
πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σοι".

Το ορατόριο δομείται σε δύο τμήματα των επτά μερών το καθένα, απ' όπου θα ακούσουμε τα τελικά χορικά κάθε τμήματος:

Ι:  "Choral de la sainte montagne- Χορικό  του ιερού βουνού":

και

ΙΙ: "Choral de la lumière de gloire - Χορικό του Φωτός της δόξας":