Translate

fb

Κυριακή 18 Ιανουαρίου 2015

Τσιτσάνης - Σκαλκώτας: εκλεκτικές συγγένειες...

 

napster


Μια μέρα του Γενάρη, ο Βασίλης Τσιτσάνης είχε δώσει ραντεβού με το πεπρωμένο του. Η μεγαλύτερη φυσιογνωμία της λαϊκής-ρεμπέτικης μουσικής γεννήθηκε και πέθανε σαν σήμερα, 18 Ιανουαρίου.

Κατά τον μουσικολόγο Λάμπρο Λιάβα, ο Τσιτσάνης: 

"έβγαλε το λαϊκό τραγούδι από τα όρια του...καθιέρωσε νέο ύφος παιξίματος και τραγουδιού με τον εξευρωπαϊσμό-συγκερασμό των κλιμάκων, αρμονίες με δεύτερες και τρίτες φωνές, εμπλουτισμένη ενορχήστρωση και καινοτομίες στην ποιητική δομή..."

Ο Μίκης Θεοδωράκης υποκλίθηκε στη μουσική ιδιοφυία του 
Βασίλη Τσιτσάνη, παραλληλίζοντάς τον με το ναΐφ ζωγράφο Θεόφιλο.
"Ο Τσιτσάνης με τις πενιές του ζωγραφίζει. Είναι ο Θεόφιλος της λαϊκής μας μουσικής", θα πει ο Μίκης, ενώ ο Γιάννης Τσαρούχης θα εκφραστεί με απέραντο θαυμασμό, αγάπη και απεριόριστο σεβασμό: "Ο Τσιτσάνης μας χαρίζει πολιτισμό..."

Ο Τρικαλινός δημιουργός υπηρέτησε με αξιοσύνη τη λαϊκή μουσική προκαλώντας πάντα στον ακροατή ψυχική ευφορία και άπλετη συγκίνηση. Οι εμπνεύσεις του δημιουργούσαν ένα σαγηνευτικό μουσικό πλέγμα που τύλιγε τον ακροατή, έτσι δίκαια ο Τσιτσάνης θεωρήθηκε ο "πατριάρχης του ρεμπέτικου "...


Εκλεκτικές συγγένειες:

Το "Κονσέρτο για 2 βιολιά", του Νίκου Σκαλκώτα είναι το πρώτο έργο της νεοελληνικής λόγιας μουσικής που περιέχει ρεμπέτικο μοτίβο.

Στο 2ο μέρος του Andante, το μοτίβο "πατάει" στο λαϊκό άσμα του Τσιτσάνη:  "Θα πάω εκεί στην Αραπιά".
Ο Σκαλκώτας το δανείζεται και πάνω του οικοδομεί ονειρικές παραλλαγές!

Ηταν το 1944,  όταν ο μέγας Σκαλκώτας χρησιµοποιώντας τη ρεµπέτικη µελωδία, στηρίζει το νέο του έργο στο τραγούδι της πόλης. Στην ουσία, το "λαϊκό" στον Σκαλκώτα, την εποχή αυτή, αποβάλλει τον αγροτικό του χαρακτήρα, και γίνεται υπόθεση του άστεως, εκεί όπου έχουν συγκεντρωθεί και δρουν οι "µάζες του λαού".

Ο Σκαλκώτας χρησιµοποιεί τη µελωδία του Τσιτσάνη ως "λαϊκό τραγούδι", το οποίο εκθέτει, συµπληρωµένο από µορφολογική άποψη και στη συνέχεια στήνει πάνω του µια σειρά ονειρικές και εξώκοσµες παραλλαγές. 
Το µέρος αυτό συγκεντρώνει το συναισθηµατικό κέντρο βάρους του κοντσέρτου, και είναι µια από τις πιο όµορφες µουσικές που έχει γράψει ο συνθέτης". (panagiotisandriopoulos.blogspot)

Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες ικανότητες, φίλοι μου, για να εντοπίσεις τη μελωδία από το ρεμπέτικο τραγούδι...
Αφήνει άφωνο κάθε ακροατή ο σεβασμός, με τον οποίο προσεγγίζει  ο Σκαλκώτας το λαϊκό στοιχείο και μπολιάζει μ'αυτό την κλασική μουσική του παλέτα.

Ν. Σκαλκώτας: CONCERTO FOR TWO VIOLINS,  II.Variations, Andante:


Στο 2ο σχόλιο το λαϊκό άσμα του Β.Τσιτσάνη για σύγκριση.

"Θα πάω εκεί στην Αραπιά που μ’ έχουνε μιλήσει
για μια μεγάλη μάγισσα τα μάγια να μου λύσει..."


Κείμενα σχετικά με τον Τσιτσάνη μπορείτε να διαβάσετε εδώ και εδώ.




5 σχόλια:

  1. Υπέροχο κείμενο, Ελπίδα μου για τον λαϊκό μας δημιουργό άπειρων τραγουδιών αφιερωμένο στην γέννηση και τον θάνατό του. Σπουδαιότατος ρεμπέτης ο Βασίλης Τσιτσάνης για την λαϊκή μας μουσική και πολύ σωστά τοποθετούνται όσοι κρίνουν το έργο του. Η δε ενσωμάτωση του τραγουδιού που έκανε ο Σκαλκώτας στο κοντσέρτο για δύο βιολιά είναι εντυπωσιακή. Ακούγεται καθαρά η μελωδία στην αρχή και σταδιακά ο συνθέτης την τροποποιεί και την παραλλάσσει για να την φέρει στο δικό του μουσικό ύφος. Συγχαρητήρια για την παρουσίαση αυτή κι ευχαριστώ πολύ αγαπημένη μου φίλη! Καλό απομεσήμερο! 😘🌹💓🌹😘

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αζη μου αγαπημενη, πολύ σ ευχαριστω για την προσοχη και το ευστοχοτατο σχόλιό σου αυτη την επετειακη -δις- ημέρα για τον μεγαλο Τσιτσανη! Παραμενει αθανατος μεσα απ΄τις εμπνευσεις και τις δημιουργίες του, που χάιδευαν την ψυχή!Υποκλινομαστε σε κείνον που πηρε τραγούδια από το "περιθωριο" και τα επέβαλλε στα απρόσιτα μεχρι τότε, σαλόνια!Ενα και η "Αραπιά", που με τόση μαεστρια ενσωματωσε στο περιφημο κονσερτο του ο μεγας Σκαλκωτας, που σε αυτο τον τομεα εχει και την πρωτια... Οι μελωδικες και ρυθμικες τροποποιησεις του μοτιβου, όπως και οι ευφανταστες παραλλαγες του δημιουργουν ένα εκπλητικο ορχηστρικο εργο με λαικο πυρηνα.
      Χαίρομαι που σου άρεσε το αρθρο μου κι ευχαριστω πολύ, γλυκιά μου φίλη!Καλό και μελωδικό βράδυ! ❤ 🌹💓🌹 ❤

      Διαγραφή
  2. υπέροχη όλη η ανάρτηση σου Ελπίδα μου για τον μεγάλο ρεμπετη Βασίλη Τσιτσάνη! Ακουσα και την μουσική του Σκαλκώτα που δανείστηκε το έργο του Τσιτσάνη και έβγαλε ένα μουσικό αριστούργημα!
    σε ευχαριστώ πολύ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Εξαιρετικο άσμα με υπέροχες φωνές! μόνο συγκίνηση και νοσταλγία των παιδικών μου χρόνων που είχαμε στο σπίτι μας αυτά τα ακούσματα! Να είναι πάντα στη ζωή μας αυτές οι μουσικές! Ευχαριστώ Ελπίδα μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ΜΑΡΙΑ μου γλυκια, καλό βράδυ! Ενας τεραστιος καλλιτεχνης, αξεπεραστος σε συνθετικες ιδεες, υποκλινομαστε στο μεγαλειο του!Εχω και γω πολλές αναμνησεις από τα μικρλατα μου με γιορτες, τσιμπούσια που τα τραγούδια του ακουγονταν σωρηδον...Ευχαριστω πολύ!Καλη συνεχεια! 💗🎵💗

      Διαγραφή