Μουσικές εμπνεύσεις για τους ισαποστόλους, Κύριλλο και Μεθόδιο...

"Ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος", του πολωνού, Γιαν Ματέικο

"Τῶν Ἀποστόλων εἰσδεξάμενοι τὴν ἔλλαμψιν, τῶν Σλάβων ὤφθητε φωστῆρες καὶ διδάσκαλοι, τὸν τῆς χάριτος κηρύξαντες πάσι λόγον. Ἀλλὰ ὢ Κύριλλε παμμάκαρ καὶ Μεθόδιε πάσης βλάβης ἐκλυτρώσασθε καὶ θλίψεως τοὺς κραυγάζοντας, χαίροις ζεῦγος μακάριον".


Οι Κύριλλος και Μεθόδιος(κατά κόσμον Κωνσταντίνος και Μιχαήλ)που η εκκλησία μας τιμά σήμερα 11 Μαΐου, ήταν ιεραπόστολοι, στους οποίους αποδίδεται ο εκχριστιανισμός των Σλάβων.
Σπουδαίες εκκλησιαστικές προσωπικότητες τα δυο αδέλφια, γεννήθηκαν στη Θεσσαλονίκη, από επιφανή, ευσεβή και ενάρετη οικογένεια. Μεγαλύτερος ήταν ο Μεθόδιος, ο οποίος γεννήθηκε το 815, ενώ ο Κύριλλος γεννήθηκε δώδεκα χρόνια αργότερα το 827. 

"Κύριλλος και Μεθόδιος", από τοιχογραφία στη Μονή Trojanski στη Βουλγαρία

Οι Άγιοι ισαπόστολοι επινόησαν τη σλαβική γραφή και μετέφρασαν τα λειτουργικά βιβλία. Ήρθαν όμως σε αντίθεση με τους κληρικούς του γερμανικού κράτους, μετέβησαν στη Ρώμη, όπου ο Κύριλλος πέθανε. Ο Μεθόδιος επέστρεψε στη Μοραβία, συνελήφθη, φυλακίστηκε και τελικά γύρισε στην Κωνσταντινούπολη, όπου πέθανε.

"Διδασκαλία του Κυρίλλου και Μεθοδίου στη Μοραβία"

Ι. Βασισμένο στη ζωή, τη δράση και το έργο τους είναι το ορατόριο "Κύριλλος και Μεθόδιος" του Νικόλα Αστρινίδη, που παρουσιάστηκε το 1966 στα Α' Δημήτρια.

Πρόκειται για εξαιρετική σύνθεση για 4 σολίστ, χορωδία και ορχήστρα, με απαράμιλλα χορωδιακά μέρη, αναφορές σε μελωδίες από τη ρωσική εκκλησιαστική πολυφωνική μουσική και με συντηρητική εναρμόνιση για τη διατήρηση της πρωτότυπης μουσικής υφής τους.

N. Astrinidis: "Cyril and Methodius":

ΙΙ. Δοξαστικό Ύμνο για τους Φωτιστές Κύριλλο και Μεθόδιο συνέθεσε και ο Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι. Ο ύμνος βασίζεται σε μια παλιά σλαβική μελωδία. Ο συνθέτης το έγραψε το 1885, επέτειο των χιλίων χρόνων από το θάνατο του Μεθόδιου(6 Απριλίου 885), που στη Ρωσία γιορτάστηκε σε μεγάλη κλίμακα με πολυάριθμες κοσμικές και ιερές τελετές. 

Ο Ύμνος του Τσαϊκόφσκυ εκτελέστηκε στις 6 Απριλίου 1885 από τους απόφοιτους των εκκλησιαστικών σχολών της Ρωσίας πριν από την έναρξη της κατανυκτικής αγρυπνίας.

Tchaikovsky: "Hymn in Honour of Saints Cyril and Methodius":

ΙΙΙ. Ήταν το 1863, που ο Χριστιανικός κόσμος θα γιόρταζε τα χίλια χρόνια από τη λεγόμενη Μοραβική αποστολή των Κυρίλλου και Μεθόδιου. Με την ευκαιρία πραγματοποιήθηκαν εορτασμοί σε μεγάλες πόλεις, όπως την Πράγα, Βιέννη και τη Ρώμη. Ειδικά για την περίσταση στη Ρώμη συνετέθη και εκτελέστηκε ο πανηγυρικός ύμνος του Φραντς Λιστ "Slavimo slavno, slaveni - Σλάβοι, ας γιορτάσουμε με δόξα".

Το κείμενο της θριαμβευτικής σύνθεσης, που ανατέθηκε σε ανδρική χορωδία και όργανο βασίστηκε σε ποίημα του Σέρβου, Medo Pucić. Στους εορτασμούς της Ρώμης που είχε επιμεληθεί ο ίδιος ο Πάπας Πίος ο Θ' παραβρέθηκε και ο ούγγρος συνθετης. Το κοινό δέχτηκε τη μουσική σύνθεση με μεγάλο ενθουσιασμό, που έκανε τον Λιστ να διασκευάσει αργότερα το έργο για σόλο πιάνο.

Liszt: "Slavimo slavno, slaveni":

 Και η εκδοχή του Φ.Λιστ για σόλο πιάνο: