"Όνειρο, στο τροπικό δάσος ενός τελώνη"

"The dream", Henri Rousseau

 

O Πικάσο τον ανακάλυψε σ'ένα παλιατζίδικο.

Τον αναζήτησε στο φτωχό ατελιέ του. Ο πρωτογονισμός, που διέκρινε στο έργο, που κρατούσε στα χέρια του, τού είχε προκαλέσει τεράστιο ενθουσιασμό.

Ο Ανρί Ρουσό γεννημένος στη Γαλλία του 1844 μια μέρα σαν και τη σημερινή, 21 του Μάη, ήταν πνεύμα ανήσυχο , χαρακτήρας ατίθασος, δημιουργικός, με  αναζητήσεις, που προσπάθησε να ικανοποιήσει μέσα από την τέχνη.
Ερασιτέχνης βιολιστής αρχικά, ολίγον ποιητής στη συνέχεια και πριν τον κερδίσει η ζωγραφική, πέρασε και από το τελωνείο Παρισιού ως υπάλληλος, εξ ου και το παρατσούκλι του "ο τελώνης".

Ο Πικάσο διέκρινε στην τεχνική του κάτι από το μποέμ της δικής του καλλιτεχνικής παρέας, που και κείνοι με τη σειρά τους θαύμασαν τον "τελώνη" Ανρί και τις ιδιαίτερες δημιουργίες του.

Αυτοδίδακτος ο Ανρί, άρχισε να ζωγραφίζει μετά τα 35, θέλοντας να ξεφύγει από το Παρισινό γκρίζο...,οραματιζόμενος κόσμους εξωτικούς, που εμπνέονταν από τις πολύωρες επισκέψεις του στο Βοτανικό Κήπο μελετώντας τα βαλσαμωμένα ζώα και τα τροπικά φυτά.
Μια ενέργεια αρχέγονη, σα λάβα ηφαιστειακή που του καίει τα σωθικά, ζητούσε διέξοδο.
Από τα σημαντικότερα πρόσωπα της Ναϊφ τεχνοτροπίας, οι εμπνεύσεις του αποτυπώνονται με ειλικρίνεια και αγνότητα.

Περιπαικτικά κάποιος κριτικός έγραψε πως "τα έργα του δεν τα κάνει με τα χέρια , μα με τα πόδια και με κλειστά μάτια!"

Ιδιότυπος, όχι μόνο στην τέχνη του μα και στην συμπεριφορά του χάνεται μέσα στις ζούγκλες του, τα άγρια θηρία και τους πυκνόφυτους κόσμους του.

Τελευταίο έργο του είναι το "ΟΝΕΙΡΟ".

"Όταν βρίσκομαι στο βοτανικό κήπο και παρατηρώ τα παράξενα φυτά από εξωτικούς τόπους, μου φαίνεται πως μπαίνω σ' ένα όνειρο..."

Μια ολόγυμνη γυναίκα ξαπλωμένη σε βελούδινο ανάκλιντρο, περιτριγυρισμένη από πολύχρωμα άνθη και πλούσια βλάστηση, σε μυριάδες αποχρώσεις του πράσινου, ένα χρώμα, που ο Ρουσό γνώριζε να χρησιμοποιεί καλά.
Τη σύνθεση συμπληρώνουν τα περίεργα βλέμματα  λιονταριών, που με ορθάνοιχτα μάτια ατενίζουν το γυμνό κορμί, που μοιάζει οδαλίσκη του Ingres ή του Francois Boucher.

Με απίστευτη προσοχή στη λεπτομέρεια, η παλέτα του ζωντανή, συνδυάζει την εικόνα με το παράλογο αποκαλύπτοντας το υποσυνείδητο "όνειρο".
Μια ποιητική λεζάντα του ίδιου, που συνοδεύει τον πίνακα περιγράφει:

"Yadwigha, είσαι τ'όμορφο όνειρο

που σαν απαλά  αποκοιμηθώ

Άκουω τον ήχο μιας musette

που εκτελεί ο όμορφος τροβαδούρος

Κι ενώ ασημίζει το φεγγάρι

στα λουλούδια και στα καταπράσινα δέντρα

Τα άγρια ​​φίδια τεντώνουν τ' αυτί τους

στην εύθυμη μελωδία".

Στο "ΟΝΕΙΡΟ" καταφέρνει να κρατήσει τη φρεσκάδα του οράματός του, μέσα από αντίθετα και διαπλεκόμενα χαρακτηριστικά...
Την αθωότητα και την προκλητικότητα του γυμνού του.

Η ομορφιά του συγκεκριμένου έργου, που  θαύμασα πρόσφατα  στο ΜΟΜΑ της Νέας Υόρκης είναι μυστηριώδης, σχεδόν υπνωτική.
Αυτή η μυστήρια ποίηση του έργου του, με τη λάμψη ανάκατη με την υπερβολή και την κοινοτυπία οδηγεί μέσα από τη θολή ατονικότητα σε μια ηχητική ονειρική φαντασία, όταν  ο καναδός Daniel Foley εμπνέεται το "Le rêve", στη σειρά του "Hommage à Henri Rousseau".

Ένα όνειρο, όχι αέρινο, λεπτό κι ανάλαφρο...
Ένα όνειρο... φλόγα, λάβα και πυρωμένο σίδερο!
Όνειρα...με υπόκρουση, λιονταρίσια μουγκρητά...άγρια βλέμματα π' αναζητούν το ξημέρωμα...
μικροί λυτρωτές σ' ότι μανδύες τα σκοτάδια μάς φόρεσαν...
Ξωτικών πουλιών ουράνιες φωλιές στα δέντρα καμωμένες και στ' ανάκλιντρο βελούδινες αφές σ' ανατριχίλας δέρμα.