Eric Satie και οι ατμοσφαιρικές Gnossiennes του...

Πορτραίτο του Σατί από τη Suzanne Valadon
με την οποία ο συνθέτης είχε μια σύντομη, αλλά θυελλώδη σχέση

O τίτλος Gnossienne χρησιμοποιήθηκε από τον Ερίκ Σατί για να περιγράψει ένα νέο «είδος» σύνθεσης, καθώς αρκετές ήταν οι φορές, που συναντάμε πρωτότυπα ονόματα για τα έργα του.
Μια εκδοχή θέλει την προέλευση από την λέξη «ΓΝΩΣΗ» και μια δεύτερη ως έμπνευση από την «ΚΝΩΣΣΟ» και τον μύθο της Αριάδνης και του Μινώταυρου…

Η δεύτερη εκδοχή ενισχύεται από κάποιους με το επιχείρημα πως πολλά αρχαιολογικά ευρήματα που σχετίζονται με το θέμα είχαν ανασκαφεί την εποχή, που ο Σατί συνέθεσε τις Gnossiennes.

Δείτε μια φωτογραφία από το Library of Congress από παράσταση των «Martha Graham dancers performing Satie's Gnossienne» εδώ.

Κάποιοι μελετητές κάνουν λόγο και για «Gnossiennes Dances», οπότε συνδέουν και με τους αρχαίους «Κνώσιους χορούς», που υπέροχα περιγράφει ο Όμηρος στην Ιλιάδα (Στ. 590-606).

Κνώσιος χορός, που ιστορεί ο Ήφαιστος στην ασπίδα του Αχιλλέα :

«Ξόμπλιαζε ακόμα ο κοντσοπόδαρος θεός και χοροστάσι,

όμοιο μ' εκείνο πού 'χε ο Δαίδαλος της ομορφομαλλούσας

της Αριάδνης στην απλόχωρη Κνωσό παλιά φτιαγμένο.

Άγουροι εκεί κι ακριβαγόραστες παρθένες είχαν στήσει

χορό, κι ο ένας τον αλλού εκρατούσανε πα στον αρμό τα χέρια.

Λινό αγανό εψορονσαν όλες τους, καλόφαντους εκείνοι

χιτώνες, απαλά που εγυάλιζαν με λάδι ποτισμένοι.

Φορούσαν όλες ανθοστέψανα στην κεφαλή, κι εκείνοι

χρυσά μαχαίρια που ανακρέμουνταν από λουριά ασημένια.

Κι όλοι τους πότε αντάμα εχόρευαν με πόδια μαθημένα,

τόσο αλαφριά

και πότε πάλι αράδες έτρεχαν, η μια στην άλλη αντίκρα.

Γύρω εστεκόταν και καμάρωνε τον όμορφο χορό τους

κόσμος πολύς

και πλάι τους κάθουνταν βαρώντας την κιθάρα

ο θείος τραγουδιστής- κι ως άνοιγε το στόμα του να ψάλει,

εκεί στη μέση τούμπες άρχιζαν να κάνουν δυο ακροβάτες...»

(Μετ. Ν. Καζαντζάκη -Ι. Κακριδή)

Ακούμε και βλέπουμε την Gnossienne No. 1 από την ταινία «Satie and Suzanne» σε χορογραφία και εκτέλεση από το Cirque du Soleil: