 |
| Richard Strauss in Athens, 1926 / by pinterest |
"Ο Μουσικός, ο Ποιητής, η Ιέρεια και ο Αρχιτέκτων ανέπνεαν και ζούσαν
στην περιοχή του Ομφαλού της Γης, με την συνύπαρξη των δύο θεών.
Του Απόλλωνα και του Διόνυσου ".
Ο Ρίχαρντ Στράους, που λόγω της σημερινής γενέθλιας επετείου του (11 Ιουνίου 1864) είμαστε πολλοί οι φίλοι που αποφασίσαμε να κοινοποιήσουμε δημιουργίες του, επισκέφτηκε την Ελλάδα την άνοιξη του 1926, προκειμένου να διευθύνει συναυλίες του στο Θέατρον Κεντρικόν και στο Παναθηναϊκό Στάδιο.
Συναντήθηκε με τον ποιητή μας Άγγελο Σικελιανό, που του εκμυστηρεύτηκε το όραμά του για τις "Δελφικές Γιορτές" και τον κάλεσε στους Δελφούς.
O Θάνος Κωνσταντινίδης γράφει:
"Στο μικρό σπίτι στην άκρη του αρχαίου Ιερού Περιβόλου των Δελφών, περνούσαμε τα βράδια μας ακούγοντας τα ποιήματα του Σικελιανού, καταγοητευμένοι από τη σπάνια ομορφιά τους"
Και κει είναι που ο Στράους συνδέει τους Δελφούς με τη Μουσική, λέγοντας:
"Καθώς ανηφόριζα μέσα από την Ιερά οδό προς το Ναό του Απόλλωνα, είχα την αίσθηση πως εβάδιζα ανάμεσα σε μια συμφωνία"!
Όπως αναφέρει ο Σικελιανός σε συνέντευξή του ήταν μακρές οι συνομιλίες του με τον Ρίχαρντ Στράους:
"Συχνά, καθώς διασχίζομεν τας υπερείας του Παρνασού, υπήρχεν συγκίνησις και έκπληξις!Διότι πρώτη φορά έβλεπε την Ελλάδα, την οποία προφανώς είχε γνωρίσει διαφορετικήν δια μέσου των διδασκάλων του, Γκαίτε, Βίνκελμαν και Βίλαντ.
Κι έσπευδε πρώτος να αναγνωρίσει το λάθος λέγοντας μου: "Διησθάνθησαν την Ελλάδα. Την επενόησαν...δεν την εγνωρισαν", με φανερή την λελογισμένη προσπάθειά του να προσαρμοσθεί εις το απρόοπτον, διότι πράγματι τίποτε δεν είναι τόσο απρόοπτον όσο ανά πάσαν γωνίαν η Ελληνική Γη"!
Ο Στράους αντικρύζοντας την αγριότητα και τραχύτητα του Παρνασσού φαίνεται να απόρησε, λέγοντας:
"Πώς ένας τόσο απότομος τόπος όπως αυτός, γέννησε θεούς και προστάτες Μουσικής, όπως ο Απόλλων και οι Μούσες;"
Είχε οραματιστεί κι αυτός με τη σειρά του ένα "Ναό Μουσικής" στην Ελλάδα, όπως τον ονόμασε, όπου θα δεχόταν ετήσια συνθέτες και έργα τους από όλο τον κόσμο...και η τότε κυβέρνηση τού είχε παραχωρήσει την κατάλληλη έκταση για την οικοδόμησή του.
Γι' αυτό και στη συνάντηση υπήρχε κι ο αρμόδιος αρχιτέκτονας, να δώσει τις απαιτούμενες συμβουλές.
Ο Στράους ήταν ενθουσιασμένος με την ιδέα, καθώς είχε μαγευτεί και από το εκτυφλωτικό φως του ελληνικού ήλιου, το απέραντο γαλάζιο τ' ουρανού που δεν ξεχωρίζει από κείνο της θάλασσας και εκστασιασμένος δηλώνει:
Στις συναυλίες που έδωσε εκείνη την περίοδο στην Αθήνα ο Στράους, παρουσίασε ανάμεσα στα έργα του και την "Αριάδνη στη Νάξο", όπερα, που φημολογείται πως λόγω αυτής ο συνθέτης έγινε επίτιμος δημότης του νησιού.
Μια όπερα εμπνευσμένη από το γνωστό μύθο της κρητικής βασιλοπούλας που ερωτευμένη με το Θησέα, τον οποίο βοηθά με το μίτο να σκοτώσει το Μινώταυρο, τον ακολουθεί στο ταξίδι επιστροφής του στην Αθήνα.
Για να ξεκουραστούν κάνουν μία στάση στη Νάξο.
Εκεί, στο όνειρο του Θησέα εμφανίστηκε ο θεός Διόνυσος, λέγοντάς του να φυγει χωρίς την Αριάδνη γιατί η μοίρα επιθυμεί να μείνει εκεί και να γίνει γυναίκα του θεού.
Η Αριάδνη το επόμενο πρωί διαπιστώνοντας την εγκατάλειψή της αρρωσταίνει και αποφασίζει να αυτοκτονήσει πέφτοντας στη θάλασσα.
Το μυθολογικό επεισόδιο της εγκατάλειψης της νεαρής βασιλοπούλας αποτυπώνεται μουσικά στο δεύτερο μέρος της αριστουργηματικής όπερας του Στράους, που οι πιστές φίλες της προσπαθούν να την παρηγορήσουν και να την κάνουν να ξεχάσει τον Θησέα.
Μάταια, όμως...Η απώλεια του έρωτά της την έχει γεμίσει βαθιά θλίψη που μέσα στην οδύνη της αναπολεί την αγάπη τους και τραγουδά:
Ακούμε την άρια από την παράσταση στη Μετροπόλιταν Όπερα το 1963 με τον Karl Böhm στο πόντιουμ και τη μεγάλη αυστριακή υψιφώνο Leonie Rysanek στον ομώνυμο ρόλο:
"Πώς ένας τόσο απότομος τόπος όπως αυτός, γέννησε θεούς και προστάτες Μουσικής, όπως ο Απόλλων και οι Μούσες;"
Είχε οραματιστεί κι αυτός με τη σειρά του ένα "Ναό Μουσικής" στην Ελλάδα, όπως τον ονόμασε, όπου θα δεχόταν ετήσια συνθέτες και έργα τους από όλο τον κόσμο...και η τότε κυβέρνηση τού είχε παραχωρήσει την κατάλληλη έκταση για την οικοδόμησή του.
Γι' αυτό και στη συνάντηση υπήρχε κι ο αρμόδιος αρχιτέκτονας, να δώσει τις απαιτούμενες συμβουλές.
Ο Στράους ήταν ενθουσιασμένος με την ιδέα, καθώς είχε μαγευτεί και από το εκτυφλωτικό φως του ελληνικού ήλιου, το απέραντο γαλάζιο τ' ουρανού που δεν ξεχωρίζει από κείνο της θάλασσας και εκστασιασμένος δηλώνει:
"Ποτέ στην ζωή μου δεν θα μπορέσω να ξανασυνθέσω χειμώνα!"
Μια όπερα εμπνευσμένη από το γνωστό μύθο της κρητικής βασιλοπούλας που ερωτευμένη με το Θησέα, τον οποίο βοηθά με το μίτο να σκοτώσει το Μινώταυρο, τον ακολουθεί στο ταξίδι επιστροφής του στην Αθήνα.
Για να ξεκουραστούν κάνουν μία στάση στη Νάξο.
Εκεί, στο όνειρο του Θησέα εμφανίστηκε ο θεός Διόνυσος, λέγοντάς του να φυγει χωρίς την Αριάδνη γιατί η μοίρα επιθυμεί να μείνει εκεί και να γίνει γυναίκα του θεού.
"Με το καράβι του Θησέα
σ’ αφήσαμε στη Νάξο γυμνή,
μ’ ένα στα πόδια σου
θαλασσινό σκουτί.",
γράφει στο ομώνυμο ποίημά του ο Ν. Καββαδίας.
ΑΡΙΑΔΝΗ:
"Κάθισα παγωμένη στον βράχο ατενίζοντας τη θάλασσα,
κι όσο ήταν από πέτρα το κάθισμα, τόσο ήμουν πέτρα κι εγώ".
(Οβίδιος)
Μάταια, όμως...Η απώλεια του έρωτά της την έχει γεμίσει βαθιά θλίψη που μέσα στην οδύνη της αναπολεί την αγάπη τους και τραγουδά:
"Ein schönes war: hieß Theseus-Κάποτε ήταν όμορφα, Θησέα..."
Ακούμε την άρια από την παράσταση στη Μετροπόλιταν Όπερα το 1963 με τον Karl Böhm στο πόντιουμ και τη μεγάλη αυστριακή υψιφώνο Leonie Rysanek στον ομώνυμο ρόλο:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου