"Μέντελσον: μελωδίες γεννήματα των Σκωτικών ερειπίων..."

 

Έπιανε να σουρουπώνει…
Το  ημίφως της δύσης εκτός από μαγεία πρόσθετε κι ένα μυστήριο στην πόλη εκείνη του Βορρά με τα μεσαιωνικά κτίρια, το επιβλητικό κάστρο που δεσπόζει πάνω της, να αιωρείται σχεδόν, περήφανα τοποθετημένο στο ύψωμα, και να αιχμαλωτίζει τις καρδιές των επισκεπτών.
Κι έπειτα, το "Βασιλικό Μίλι", ένας περίφημος πλακόστρωτος δρόμος, που ενώνει το κάστρο με το παλάτι Χολυρόουντ, να οδηγεί τα βήματα κάθε μουσικόφιλου εκεί που κάποιο δειλινό του 1829 είχαν φέρει τα δικά του βήματα τον  Μέντελσον…

"Στο βαθύ λυκόφως πήγαμε σήμερα στο παλάτι …

Εκεί που η Βασίλισσα Μαίρη έζησε κάποτε…έζησε κι ερωτεύθηκε…

Περπατάγαμε αργά...το Βασιλικό παρεκκλήσι άσκεπο, πλήρως ερειπωμένο…"

Κισσοί και γρασίδι σ’ένα ιερό, μουχλιασμένο φιλί με την Άγια τράπεζα, τη ρημαγμένη, τη θρυμματισμένη απ’την αγριότητα του χρόνου και της παραμέλησης…
Ο τόπος που η Μαίρη στέφθηκε βασίλισσα της Σκωτίας, κάποτε, μέσα στη μοναξιά και την ερήμωση…

Tο Βασιλικό παρεκκλήσι, όπως και τότε, άσκεπο, πλήρως ερειπωμένο...
Μονάχα οι φεγγαραχτίδες έμπαιναν ανενόχλητες από την ανύπαρκτη στέγη να κρατήσουν συντροφιά στις πέτρες που αντιστέκονται στο χρόνο με το φως τους να προσπαθεί να ισορροπήσει το σκοτάδι της Ιστορίας, τη ζωή με το θάνατο, τη γέννηση με τη φθορά.

Πρώτη φορά ένοιωθα "γαλήνη να κυριεύει!"...να περιγράφει το αλάφιασμα της ψυχής από θαυμασμό και δέος...Αν αφηνόμουν θα ράγιζα...
Της μούχλας τα χρώματα, βαθυπράσινα, γραπωμένα σε μια στοίβα πεθαμένες πέτρες, που περιμένουν να τις ξυπνήσει, χωρίς αποτέλεσμα, όποτε βγαίνει ο άσπρος ήλιος...

Μια μελωδία τρυπούσε τη φαντασία του…μια υπόμνηση ότι η τέχνη ταλαντεύεται ανάμεσα στο αιώνιο και στο εφήμερο. Ακροβατεί ανάμεσα στο αναλλοίωτο και στο μεταβαλλόμενο.
Οι φεγγαραχτίδες, επισκέπτες εξ ουρανού σε ώρα μυροφόρα, είχαν φέρει τη μουσική ιδέα…

Ο Μέντελσον την εποχή σύνθεσης της Σκωτικής Συμφωνίας

Ο γεννημένος σαν σήμερα 3 Φεβρουαρίου του 1809, Φέλιξ Μέντελσον ταξίδεψε στο Εδιμβούργο το 1829…Το Σκωτικό τοπίο γοήτευσε μια ρομαντική ιδιοσυγκρασία όπως του Μέντελσον. Συναντήθηκε με τον σερ Ουόλτερ Σκοτ, που ήδη θεωρείτο πατέρας του ρομαντισμού.
Όταν βρέθηκε στα ερείπια του παρεκκλησιού στο Παλάτι Χολυρόουντ, κατά δήλωση του ίδιου εμπνεύστηκε τα πρώτα μέτρα της Σκωτικής Συμφωνίας του…

"Everything around is broken and moldering and the bright sky shines in. 

I believe I have found today in that old chapel the beginning of my Scottish symphony", 

γράφει ο ίδιος σε επιστολή στην αδερφή του…

 H ερήμωση κι η εγκατάλειψη αντικατοπτρίζονται στην αργή εισαγωγή του πρώτου μέρους...

Βαρύ κείνο το δειλινό στο Εδιμβούργο, που μόνη έφτασα στις σκοτεινές κάμαρες ενός παλατιού με ανύπαρκτη στέγη, με τη μελωδία της Σκωτικής Συμφωνίας, που ηχούσε στ'αυτιά μου, παράθυρο στον ουρανό ως μόνη παρηγορία…

"Αποψη του Εδιμβούργου", σκίτσο του Φ.Μέντελσον
(tapatalk)

Η Σκωτική Συμφωνία θεωρείται συμφωνικό αριστούργημα του Μέντελσον, πρωτοποριακό από άποψη της μορφής, της λαμπρής ενορχήστρωσης και του μελωδικού πλούτου.

Μια σύνθεση που το ξετύλιγμά της ανακαλεί εικόνες από τη Σκωτία του παρελθόντος με υπαινιγμούς της πολυτάραχης ιστορίας της, διάφορα δημώδη ιδιώματα και τον διαρκώς άστατο καιρό της.

• Το αρχικό Andante con moto-Allegro un poco agitato, σκοτεινό και θυελλώδες, αναδεικνύει τη συγκινητική μελαγχολική διάθεση των εικόνων που υπονοεί.
• Με περισσή χάρη και εκρηκτική ρυθμική ενέργεια ακολουθεί το ζωηρό Vivace non troppo, που μελωδικά και ρυθμικά κινείται στο ύφος της λαϊκής μουσικής της Σκωτίας. όλο κέφι και χάρη, το δεύτερο κίνημα αντικατοπτρίζει Σκωτσέζικα ηχοχρώματα -πιθανώς γκάιντα- αν και ο Μέντελσον παραπονιόταν ότι η σκωτσέζικη λαϊκή μουσική του προκαλούσε ..."πονόδοντο".
• Το μυστηριακό αργό τρίτο μέρος, Adagio παρουσιάζει εξαιρετικό δομικό και αρμονικό ενδιαφέρον με το σχεδιασμό στα τοξοτά, ιδίως στις βιόλες και τα τσέλα, προσδίδοντας απρόσμενο λυρισμό και μελαγχολικό τόνο.
• Στο φινάλε με το Allegro vivacissimo-Allegro maestoso assai, επανέρχεται στο προσκήνιο η ιδιοφυής φρεσκάδα και εξαίρετη κομψότητα της Μεντελσονικής μουσικής και ενορχήστρωσης.

Mendelssohn:"Symphony No. 3, Scottish"

Andante con moto- Allegro un poco agitato, διευθύνει ο Franz Konwitschny

Mια υπέροχα διάφανη προσέγγιση του γερμανού μάστορα του πόντιουμ, που δυστυχώς σπάνια ακούμε σήμερα, μιας και ξεχάστηκε γρήγορα, κυριευμένος από το πάθος του αλκοολισμού...