Translate

fb

Τετάρτη 1 Νοεμβρίου 2017

...με τη μαγεία της Σαιξπηρικής "Τρικυμίας"...

"Ariel and Prospero",William Hamilton



"Τώρα τα μάγια μου όλα είναι λυμένα,
κι ό, τι δύναμ' έχω είναι από μένα...[...]
που κι αυτή 'ναι ξέθωρη. Τώρα είν' αλήθεια,
ή πρέπει εδώ (σ΄αυτό το νησί) εσείς να με περιορίσετε
ή πίσω στη Νάπολη να με γυρίσετε.
Αφού πήρα πίσω τη δουκαρχία μου,
και τον επίβουλο συγχώρεσα,
ας μη με κλείσει η μαγεία σας σε τούτο το γυμνό νησάκι
αλλά να μ' ελευθερώστε βάλτε ένα καλό χεράκι.
Μία καλοπροαίρετη πνοή σας πρέπει να φουσκώσει τα πανιά μου,
αλλιώς ο σκοπός μου χάνεται,
που ήταν μόνον να αρέσω.
Τώρα δεν έχω πια πνεύματα για να προστάζω,
τέχνη για να μαγεύω, και το τέλος μου είναι η απελπισία,
αν δεν με σώσ' η προσευχή, πού 'χει άρματα τόσο δυνατά,
ώστε πολιορκεί και στενεύει το θείο Έλεος κι απ' όλα τα σφάλματα λυτρώνει.
Έτσι να 'ν' τα κρίματά σας σχωρεμένα,
δώστε μου καλόγνωμα συγχώρεση κι εμένα"

(Απόσπασμα από το Σαιξπηρικό θεατρικό: "ΤΡΙΚΥΜΙΑ")



1η Νοεμβρίου 1611
κάνει πρεμιέρα στο Λονδίνο το έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ: "Η Τρικυμία-The Tempest"
Πρωταγωνιστής του έργου είναι ο Πρόσπερος, έκπτωτος Δούκας του Μιλάνου, εξόριστος σ' ένα νησί που συνδιαλέγεται με αόρατες δυνάμεις και εξουσιάζει στοιχεία της φύσης. Ένας μάντης, δηλαδή, ένας κατακτητής της ύψιστης γνώσης
Ανάμεσά τους κι ένα ξωτικό, αγαθό μα ικανότατο πνεύμα ο Αριήλ, υπηρετεί πιστά τον Πρόσπερο, αφού εκείνος τον είχε σώσει όταν παγιδεύτηκε στον κορμό ενός δέντρου από τη μάγισσα Σύκοραξ. Η μαγεία κυριαρχεί, όμως είναι και κείνη που στο τέλος θα δώσει τη δίκαιη λύση. Ο Πρόσπερος, αφού συγχωρήσει όσους τον αδίκησαν, θα απελευθερώσει τα πνεύματα που εξουσιάζει και θα εγκαταλείψει για πάντα τη μαγεία.

Το κορυφαίο Σαιξπηρικό έργο είναι το κύκνειο άσμα του άγγλου δραματουργού, με το οποίο αποχαιρέτησε το κοινό του:

"να 'ν' τα κρίματά σας σχωρεμένα,
δώστε μου καλόγνωμα συγχώρεση κι εμένα"


Ο Σαιξπηρικός λόγος είναι αναμφισβήτητα συναρπαστικός! Στην "Τρικυμία" δε, λόγος διδακτικός και  συνάμα ντυμένος τον πλούτο της πάνσοφης αφέλειας που διακρίνει την μαγεία του παραμυθιού!



Από τη "Τρικυμία" έχουν εμπνευστεί αρκετοί συνθέτες.

1. Γι' αυτό το φθινοπωρινό βράδυ ξεχωρίζω τη σύνθεση του Χένρι Πέρσελ, απ' όπου προτείνω να ακούσουμε το όμορφο, μελωδικό "τραγούδι του Άριελ", με τίτλο : "Dry Those Eyes":





"Prospero, Miranda and Ariel" αγνώστου


2. Στην Σαιξπηρική "Τρικυμία" πάτησε και ο Εκτόρ Μπερλιόζ, όμως και συγκεκριμένα στο λυρικό μονόδραμά του: "Επιστροφή στη Ζωή", έμπνευση από τον έρωτά του για την Μαρί Μοκ. Μάλιστα σε μια επιστολή του προς φίλο γράφει:

"Έχω μεγάλη έμπνευση!Μόλις τέλειωσα μια μεγάλη σύνθεση για χορωδία,
δύο πιάνα και ορχήστρα, για το θέμα της "Τρικυμίας", του Σαίξπηρ.
Δεν το γνωρίζει, μα έμπνευσή μου είναι ο καλός μου άγγελος,
το όμορφό μου Άριελ, η Marie!"

Σε αυτό το έργο διαλογίζεται με τον Σαίξπηρ και το τελευταίο θριαμβευτικό "χορωδιακό των πνευμάτων" σε στυλ φαντασίας είναι εμπνευσμένο από την "Τρικυμία".





"Το ναυάγιο-ΤΡΙΚΥΜΙΑ", Πράξη I, χαρακτικό Benjamin Smith



3. Τα "Τρία Τραγούδια του Σαίξπηρ" του Ralph Vaughan Williams είναι μικρής κλίμακας χορωδιακά έργα για χορωδία a capella, που χαρακτηρίζονται από πυκνή μουσική γραφή και άφθαστη εκφραστικότητα.
Στο 1ο που έχει τίτλο "Full Fathom Five" και είναι από την πρώτη πράξη της Τρικυμίας, δίνεται η εικόνα του απόκοσμου. Η μουσική ηχεί κάπως νοσηρή, εκφράζει ένα ρέκβιεμ για κείνους που χάνονται στη θάλασσα, κάτι που πετυχαίνεται με τη χρήση περίεργων αρμονιών.

Σε βάθος απύθμενο κοίτεται
το σώμα του πατρός σου
κοράλια είναι τα κόκκαλα,
τα μάτια μαργαρίτες.
Κάθε φθαρτό της φύσης του
μέσα στο κύμα παίρνει
ξένη μορφή πολύτιμη,
και οι κόρες της θαλάσσης
απ' ώρα σ' ώρα σήμαντρο
βαρούν για τη θανή του.
Άκου τες! τώρα τες γροικώ,
Ντιν-ντον, νεκρά σημαίνουν.
Ντιν-ντον…"

(Μετ:Ιακ.Πολυλά)



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου