Βίκτωρ Ουγκώ, η "έκσταση" της ρομαντικής του ποίησης...

 

Βίκτωρ Ουγκώ. Γεννήθηκε σαν σήμερα, 26 Φεβρουαρίου 1802.

Θεωρείται ο σπουδαιότερος εκπρόσωπος του γαλλικού ρομαντισμού, μια από τις σημαντικότερες λογοτεχνικές φυσιογνωμίες του 19ου αιώνα.

Victor Hugo: "The wave or my destiny"
i.pinimg

Προσωπικότητα πολύπλευρη και πολυτάλαντη, καθώς εκτός από εξαίρετος μυθιστοριογράφος υπήρξε και αξιόλογος ζωγράφος. Η εικαστική τέχνη αποτέλεσε πολύτιμη πνευματική ενασχόληση του Ουγκώ κατά την εξορία του, διάστημα που σταμάτησε τη συγγραφή.

Φιλοτέχνησε πλήθος έργων, ακουαρέλες, μελάνι, κάρβουνο πάνω σε χαρτί και συνήθιζε να σκιτσάρει με το αριστερό χέρι προκειμένου το υποσυνείδητο να κινείται και να εκφράζεται ελεύθερα.
Σύγχρονοι καλλιτέχνες όπως ο Βαν Γκογκ και ο Ντελακρουά εκτίμησαν την εικαστική δεινότητα του Ουγκό, με τον δεύτερο να εκφράζει την άποψη ότι "εάν ο Ουγκώ αποφάσιζε να γίνει ζωγράφος αντί συγγραφέας, σίγουρα θα είχε ξεπεράσει τους καλλιτέχνες του αιώνα".

"Vianden in Moonlight", Victor Hugo
pinterest

Παρόλο που τα πολλά ταλέντα του Ουγκώ δεν περιελάμβαναν εξαιρετικές μουσικές ικανότητες, είχε εντούτοις μεγάλη επίδραση στον κόσμο της μουσικής και τους συνθέτες του 19ου και του 20ού αι.
Σχετικά με τις μουσικές προτιμήσεις του φαίνεται να απολάμβανε τη μουσική του Βέμπερ αν αναλογιστούμε πόσο επαινετικά αναφέρεται στους "Αθλίους" του στην όπερα: "Ευρυάνθη":

"...Ο Αγιάννης έφυγε, δίνοντας υπόσχεση πως θα επέστρεφε σε μερικές μέρες. Η Κοζέτ πέρασε τη νύχτα μόνη στο σαλόνι. Για να σπάσει τη μονοτονία, έκατσε στο πιάνο.Έπαιξε και τραγούδησε το χορωδιακό "Κυνηγοί περιπλανώνται στο δάσος" από την όπερα "Ευρυάνθη" του Βέμπερ, ίσως το ομορφότερο μουσικό μέρος που έχει συνθέσει!..."

(Βίκτωρ Ουγκώ: "Οι Άθλιοι", σελ 799)

Weber: Euryanthe,  Hunters’ Chorus:

Θαύμαζε επίσης τον Μπετόβεν και εκτιμούσε συνθέτες παλαιοτέρων εποχών, όπως οι Παλεστρίνα και Μοντεβέρντι. Αντίθετα έτρεφε χαμηλή εκτίμηση για τον Ρίχαρντ Βάγκνερ.

Φίλοι του Ουγκώ υπήρξαν οι Μπερλιόζ και Λιστ.
Ο ίδιος αστειευόμενος συνήθιζε να λέει πως ο Λιστ του είχε διδάξει για λίγο πιάνο και το μόνο που κατάφερε ήταν να παίζει ένα εύκολο τραγουδάκι πατώντας τα πλήκτρα με το ένα χέρι!

Το παραπάνω περίφημο εικαστικό του Josef Danhauser που απεικονίζει την καλλιτεχνική συντροφιά-αφρόκρεμα του γαλλικού ρομαντισμού συμπεριλαμβάνει και τον Ουγκώ.

Είναι ο όρθιος αριστερά ανάμεσα στους καθιστούς συγγραφείς, Αλέξανδρο Δουμά και Γεωργία Σάνδη.
Όλοι, στο σπίτι του Φραντς Λιστ απολαμβάνουν εκστασιασμένοι τις δεξιοτεχνικότατες μεταγραφές του, που ο γάλλος βιρτουόζος γεμάτος αυτοπεποίθηση ερμηνεύει στο πιάνο.
Την παρέα συμπληρώνουν οι συνθέτες Παγκανίνι-Ροσίνι και  η λογοτέχνις-ερωμένη του Λιστ, κόμισσα Ντ'Ανκού.

Κάτι το οποίο δεν είναι ευρέως γνωστό, επίσης, είναι πως ο Ουγκώ στην Γαλλία αναγνωρίζεται πρωτίστως όχι ως μυθιστοριογράφος αλλά για τη συνεισφορά του ως ρομαντικός ποιητής.

Έτσι, γι' αυτό το απόγευμα λέω να απολαύσουμε το ποίημά του: "Έκσταση", που ευτύχησε σε υπέροχες μελοποιήσεις από τον  Ρίχαρντ Βάγκνερ και τη Νάντια Μπουλανζέ.

Έκσταση

Μόνος κοντά στα κύματα, των αστεριών μια νύχτα.

Στον ουρανό ούτε σύννεφο, στα πέλαγα πανί.

Απ’ την αλήθεια βύθιζα μακρύτερα το βλέμμα.

Και τα βουνά, τα σύδεντρα, κι ολόκληρη η πλάση,

Με θρόισμα ακατάληπτο έμοιαζαν να ρωτούσαν

Τα κύματα της θάλασσας, τα φώτα του ουρανού.

Και τ’ άστρα τα ολόχρυσα, ατέλειωτες λεγεώνες

Με βροντερή, ή χαμηλή φωνή, με αρμονίες χιλιάδες,

Έλεγαν, καθώς έγερναν τις φλογερές κορώνες.

Και τα γαλάζια κύματα, που δεν τα ορίζει τίποτα ούτε και σταματά,

Έλεγαν, όπως άφριζαν στο αποκορύφωμά τους:

- Είναι αυτός ο Κύριος, ο Κύριος ο Θεός!

(από τη συλλογή: "Τα Ανατολικά, μτφ: Ανδρ.Δημητριάδου - vakxikon.gr)

"Extase": Victor Hugo / Richard Wagner:

"Extase": Victor Hugo / Boulanger Nadia:

Για τον Ουγκώ μπορείτε να διαβάσετε και παλαιότερα κείμενά μου εδώ, εδώ και εδώ.