 |
Giotto di Bondone - The Birth
of the Virgin |
8 Σεπτεμβρίου σήμερα, φίλοι μου, μια γιορτή σιωπηλής χαράς.
Η Εκκλησία τιμά τη Γέννηση της Παναγίας, της μόνης που ετοιμάστηκε με τόση καθαρότητα για να γίνει "σκεύος της Χάριτος του Θεού". Γεννιέται η ελπίδα του κόσμου, αυτή που θα κρατήσει στα χέρια της το Αόρατο.
"Η γέννησίς σου, Θεοτόκε, χαράν εμήνυσε πάση τη οικουμένη
εκ σου γαρ ανέτειλεν ο ήλιος της δικαιοσύνης, Χριστός ο Θεός ημών και λύσας την κατάραν έδωκε την ευλογίαν και καταργήσας τον θάνατο εδωρήσατο ημίν ζωήν αιώνιον"
(Απολυτικιον Γενέσεως της Θεοτόκου)
***
Ένα a capella ιερό μοτέτο για 4 φωνές δημιουργεί το 1563 ο Πιερ Λουίτζι ντα Παλεστρίνα πάνω στον ύμνο για το Γενέθλιο της Παναγίας (στη λατινική γλώσσα):
"Nativitas tua, Dei Genitrix Virgo, gaudium annuntiavit universo mundo: ex te enim ortus est sol justitiae, Christus Deus noster: qui solvens maledictionem, dedit benedictionem, et confundens mortem, donavit nobis vitam sempiternam."
Δημοσιεύτηκε στο πρώτο του Βιβλίο με μοτέτα "Motecta festorum totius anni cum Communi sanctorum" και διακρίνεται για την κομψοτητα της δομής του και την λεπτή εκφραστικότητά του.
Συγκινησιακή μελωδία, απηχεί θρησκευτικό μυστικισμό.
Η σύνθεση αποτυπώνει το δέος και το μυστήριο της γέννησης της Παρθένου Μαρίας με απέριττη μουσική ευλάβεια. Η αίσθηση της ηρεμίας και της αγαλλίασης κυριαρχεί, ενώ ψυχική ευδαιμονία κατακλύζει τον ακροατή.
Το μοτέτο "Nativitas tua, Dei Genitrix Virgo" του Παλεστρίνα αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της ύψιστης πολυφωνικής τέχνης της Αναγέννησης. Η μελωδία κινείται βηματικά, αποφεύγοντας τα άλματα, και έτσι γεννά μια αίσθηση γαλήνης και σταθερότητας. Πλούσια σε αρμονία και ρέουσα, η σύνθεση αποπνέει απλότητα, χωρίς υπερβολική ένταση ή δραματισμούς. Δεν υπάρχουν έντονες κορυφώσεις. Το συναίσθημα αναδύεται υποδόρια, πνευματικά, δημιουργώντας μια βαθιά αίσθηση ευλάβειας. Σαν να λούζεται το άκουσμα από ένα ήσυχο, θείο φως. Σαν το φως που φιλτράρεται από τα βιτρό ενός ναού, την ώρα που στον αέρα αιωρείται η ευωδιά του λιβανιού.
Είναι ένα έργο που δεν εκβιάζει τη συγκίνηση, αλλά την καλλιεργεί, ταπεινά, αθόρυβα, σχεδόν θεϊκά. Η μουσική λειτουργεί σαν προσευχή που δεν λέγεται, αλλά αιωρείται στον χώρο… ήρεμη, φωτεινή, αληθινή.
Το μοτέτο του Παλεστρίνα "Nativitas tua, Dei Genitrix Virgo", δεν είναι απλώς ένας ύμνος. Είναι μια ηχητική προσευχή, όπου οι φωνές αναδύονται γαλήνια, ήσυχα, σαν κεριά που ανάβουν ένα προς ένα στη σκιά της αυγής. Η μουσική του σμιλεύει τη συγκίνηση χωρίς περιττά στολίδια, καθαρή, όπως η ψυχή της Παρθένου.
*Το εικαστικό που συνοδεύει το κείμενο είναι ένα από τα πλέον εμβληματικά έργα του μεγάλου Ιταλού ζωγράφου της πρώιμης Αναγέννησης, Τζιότο, και ανήκει στον κύκλο τοιχογραφιών που κοσμούν το παρεκκλήσι Scrovegni στην Πάδοβα. Φιλοτεχνήθηκε γύρω στο 1305.
Ο ζωγράφος αποδίδει τη σκηνή της Γέννησης της Θεοτόκου με τη χαρακτηριστική του αφηγηματική απλότητα. Η Αγία Άννα απεικονίζεται ξαπλωμένη, με βλέμμα γεμάτο τρυφερότητα και ηρεμία. Η νεογέννητη Παναγία κρατιέται στα χέρια της μαίας -ένα στιγμιότυπο βαθιά ανθρώπινο- ενώ γύρω τους γυναίκες παρευρίσκονται στην ιερή στιγμή, προσφέροντας θαλπωρή. Το εσωτερικό του χώρου, με την επιπεδότητα και τις γεωμετρικές του γραμμές, δημιουργεί έναν σκηνικό ρεαλισμό που βοηθά τον θεατή να εισχωρήσει συναισθηματικά στο γεγονός.
Η "Γέννηση της Παναγίας" του Τζιότο δεν παρουσιάζει ένα θαύμα, αλλά μια ιερή καθημερινότητα...μια μητέρα γεννά ένα παιδί, μόνο που αυτό το παιδί είναι προορισμένο να αλλάξει τον κόσμο.
Το έργο μιλά για τη μυστική αρχή της ελπίδας. Είναι μια σκηνή σιωπηλής ευλάβειας, όπου το θείο αγγίζει το ανθρώπινο χωρίς θόρυβο, αλλά με τρυφερότητα και φως.
Χρόνια Πολλά! Πάντα υπο την σκέπη της Παναγίας! Ας ευχηθούμε να γεννηθεί μέσα μας μια σπίθα από τη σιωπηλή της δύναμη. Να φωτίζει τις δύσκολες στιγμές και να μας οδηγεί, σαν ήπια μελωδία, σε ειρήνη και αγάπη.
Χρόνια πολλά σε όσους και όσες φέρουν το όνομά της και σε κάθε ψυχή που ελπίζει.
Η Εκκλησία τιμά τη Γέννηση της Παναγίας, της μόνης που ετοιμάστηκε με τόση καθαρότητα για να γίνει "σκεύος της Χάριτος του Θεού". Γεννιέται η ελπίδα του κόσμου, αυτή που θα κρατήσει στα χέρια της το Αόρατο.
"Η γέννησίς σου, Θεοτόκε, χαράν εμήνυσε πάση τη οικουμένη
εκ σου γαρ ανέτειλεν ο ήλιος της δικαιοσύνης, Χριστός ο Θεός ημών και λύσας την κατάραν έδωκε την ευλογίαν και καταργήσας τον θάνατο εδωρήσατο ημίν ζωήν αιώνιον"
(Απολυτικιον Γενέσεως της Θεοτόκου)
***
Ένα a capella ιερό μοτέτο για 4 φωνές δημιουργεί το 1563 ο Πιερ Λουίτζι ντα Παλεστρίνα πάνω στον ύμνο για το Γενέθλιο της Παναγίας (στη λατινική γλώσσα):
"Nativitas tua, Dei Genitrix Virgo, gaudium annuntiavit universo mundo: ex te enim ortus est sol justitiae, Christus Deus noster: qui solvens maledictionem, dedit benedictionem, et confundens mortem, donavit nobis vitam sempiternam."
Δημοσιεύτηκε στο πρώτο του Βιβλίο με μοτέτα "Motecta festorum totius anni cum Communi sanctorum" και διακρίνεται για την κομψοτητα της δομής του και την λεπτή εκφραστικότητά του.
Συγκινησιακή μελωδία, απηχεί θρησκευτικό μυστικισμό.
Η σύνθεση αποτυπώνει το δέος και το μυστήριο της γέννησης της Παρθένου Μαρίας με απέριττη μουσική ευλάβεια. Η αίσθηση της ηρεμίας και της αγαλλίασης κυριαρχεί, ενώ ψυχική ευδαιμονία κατακλύζει τον ακροατή.
Είναι ένα έργο που δεν εκβιάζει τη συγκίνηση, αλλά την καλλιεργεί, ταπεινά, αθόρυβα, σχεδόν θεϊκά. Η μουσική λειτουργεί σαν προσευχή που δεν λέγεται, αλλά αιωρείται στον χώρο… ήρεμη, φωτεινή, αληθινή.
Το μοτέτο του Παλεστρίνα "Nativitas tua, Dei Genitrix Virgo", δεν είναι απλώς ένας ύμνος. Είναι μια ηχητική προσευχή, όπου οι φωνές αναδύονται γαλήνια, ήσυχα, σαν κεριά που ανάβουν ένα προς ένα στη σκιά της αυγής. Η μουσική του σμιλεύει τη συγκίνηση χωρίς περιττά στολίδια, καθαρή, όπως η ψυχή της Παρθένου.
*Το εικαστικό που συνοδεύει το κείμενο είναι ένα από τα πλέον εμβληματικά έργα του μεγάλου Ιταλού ζωγράφου της πρώιμης Αναγέννησης, Τζιότο, και ανήκει στον κύκλο τοιχογραφιών που κοσμούν το παρεκκλήσι Scrovegni στην Πάδοβα. Φιλοτεχνήθηκε γύρω στο 1305.
Ο ζωγράφος αποδίδει τη σκηνή της Γέννησης της Θεοτόκου με τη χαρακτηριστική του αφηγηματική απλότητα. Η Αγία Άννα απεικονίζεται ξαπλωμένη, με βλέμμα γεμάτο τρυφερότητα και ηρεμία. Η νεογέννητη Παναγία κρατιέται στα χέρια της μαίας -ένα στιγμιότυπο βαθιά ανθρώπινο- ενώ γύρω τους γυναίκες παρευρίσκονται στην ιερή στιγμή, προσφέροντας θαλπωρή. Το εσωτερικό του χώρου, με την επιπεδότητα και τις γεωμετρικές του γραμμές, δημιουργεί έναν σκηνικό ρεαλισμό που βοηθά τον θεατή να εισχωρήσει συναισθηματικά στο γεγονός.
Η "Γέννηση της Παναγίας" του Τζιότο δεν παρουσιάζει ένα θαύμα, αλλά μια ιερή καθημερινότητα...μια μητέρα γεννά ένα παιδί, μόνο που αυτό το παιδί είναι προορισμένο να αλλάξει τον κόσμο.
Το έργο μιλά για τη μυστική αρχή της ελπίδας. Είναι μια σκηνή σιωπηλής ευλάβειας, όπου το θείο αγγίζει το ανθρώπινο χωρίς θόρυβο, αλλά με τρυφερότητα και φως.
Χρόνια Πολλά! Πάντα υπο την σκέπη της Παναγίας! Ας ευχηθούμε να γεννηθεί μέσα μας μια σπίθα από τη σιωπηλή της δύναμη. Να φωτίζει τις δύσκολες στιγμές και να μας οδηγεί, σαν ήπια μελωδία, σε ειρήνη και αγάπη.
Χρόνια πολλά σε όσους και όσες φέρουν το όνομά της και σε κάθε ψυχή που ελπίζει.
Giovanni Pierluigi da Palestrina: "Nativitas tua":
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου