Βλαντιμίρ Χόροβιτς, τα μαγικά χέρια!

 

(από: pinterest)

Ποιος να το πιστέψει; Μπορεί  το κοινό να παραληρούσε εκστασιασμένο κάθε φορά που εμφανιζόταν, όμως...ήταν αρκετές οι φορές που κυνηγώντας την τελειότητα ένοιωθε αβέβαιος για την επιδοσή του και δίσταζε την τελευταία στιγμή να εμφανιστεί στη σκηνή, ακυρώνοντας τα ρεσιτάλ του ή τον οδηγούσαν με βία στη σκηνή!

Μιλώ για τον κορυφαίο ρωσοαμερικανό πιανίστα Βλάντιμιρ Χόροβιτς, φίλοι μου, που σαν σήμερα 1η Οκτωβρίου 1903, γεννήθηκε.

To ταλέντο του στη μουσική και η δεξιοτεχνία του στο πιάνο εντοπίστηκαν πολύ νωρίς από τη μητέρα του, επίσης πιανίστα.

Ο νεαρός Βολόντγια, όπως τον φώναζαν χαϊδευτικά καθόταν για ώρες εκστασιασμένος από τον ήχο του πιάνου. Κι όταν εκείνος έπαιρνε τη θέση στο κάθισμα "τα μικροσκοπικά χεράκια του φαίνεται πως ήταν έτσι κατασκευασμένα που χωρίς προσπάθεια μπορούσε να εκτελεί απομακρυσμένες συγχορδίες και αρπίσματα με μοναδική ευκολία".

vmiremusiki

Οι αναλυτές έχουν γράψει πως "το μεγαλύτερο χάρισμά του ήταν η έμφυτη και έντονη μουσικότητά του, η ικανότητά του να απορροφάται και να ταυτίζεται με τα συναισθήματα που τού γεννά η μουσική".

Μια ανάμνηση από την παιδική του ηλικία σε σχέση με το πιάνο έχει αναφερθεί από ξάδερφο του Χόροβιτς που τον θυμόταν να κάθεται με τα πόδια του μόλις να φτάνουν τα πεντάλ του οργάνου και κείνον με όλη του τη σοβαρότητα να εξηγεί καθώς έπαιζε:
"Σ'αυτό το σημείο μπορείτε να δείτε τον ήλιο που λάμπει και τα πουλιά που κελαηδούν. (ο Βλάντιμιρ έπαζε απαλά και με τρυφερότητα). Αναπάντεχα, όταν ο μικρός ταραζόταν και φώναζε: "Μπουμ, μπουμ! Ακούτε τις βροντές; Είναι η καταιγίδα που πλησιάζει!"

Ο ρώσος Χόροβιτς άρχισε να δίνει συναυλίες από την ηλικία των έξι, που αντί χρημάτων λέγεται πως εκείνα τα δύσκολα χρόνια του εμφυλίου έπαιρνε γι' αμοιβή ψωμί με βούτυρο και σοκολάτα...
Πέρασε τα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης κρυφά το 1925 με τα χρήματα για τα πρώτα έξοδα κρυμμένα στις σόλες των παπουτσιών του.
Η γνωριμία του  με τον Αρτούρο Τοσκανίνι έμελλε να σημαδέψει τη ζωή του με κορυφαίες συνεργασίες μαζί του δισκογραφικά και επί σκηνής, αλλά και με μια συγγένεια, αφού ο Χόροβιτς παντρεύτηκε την κόρη του μεγάλου μαέστρου, Βάντα Τοσκανίνι.
Υπήρξε ένας γίγαντας με μαγικά χέρια και την αισθαντική του ερμηνεία να διαπερνά την ανθρώπινη ψυχή και με την άψογη τεχνική του κατάρτιση να καθηλώνει  τους πάντες!

"The hands of Horowitz", Stanley Taub (pinterest)

Οι εκτελέσεις του ήταν πλούσιες σε φαντασία, χρώμα και πάθος. Εκτελούσε "ορχηστρικά", όπως χαρακτηριστικά έχει ειπωθεί. Μέχρι και τον "δύσκολο" Γκλεν Γκουλντ είχε πείσει, ωθώντας τον σε κάποια από τις κριτικές του -παρότι δεν τού έτρεφε και τόση συμπάθεια- να γράψει:  

"Οταν παίζει πιάνο, σκέφτεται ορχηστρικά κι αυτό είναι εξαιρετικής σημασίας.Η τεχνική δεν σχετίζεται με το γρήγορο ή το δυνατό παίξιμο. Δεν πιστεύω ότι οι παράμετροι αφορούν την ένταση ή την ταχύτητα. Το αντίθετο μάλιστα. Αφορούν το βαθμό στον οποίο μπορεί κανείς να κινηθεί μέσα σε στενά όρια διατηρώντας το μέγιστο δυνατό έλεγχο. Και ο Χόροβιτς το κατάφερε". 

"O Xόροβιτς παίζει πιάνο", Eugen Spiro
(lbi.org)

Τον ακούμε  στο Αντάτζιο Σοστενούτο της Σονάτας "Υπό το Σεληνόφως" του Μπετόβεν.

Μια Σονάτα αφιερωμένη σε μια νεαρή μαθήτριά του συνθέτη, τη Giullietta Guissiardi, που μουσικά ρέει "σχεδόν σαν φαντασία", όπως επιθυμεί κατά δήλωσή του ο συνθέτης:Quasi una fantasia...
Από τις πιο δημοφιλείς και αγαπημένες σονάτες του Χόροβιτς, που γέννησε ο έρωτας του Μπετόβεν για τη μικρή του μαθήτρια.
Το  "Adagio Sostenuto", ένα μουσικό ποίημα, που ο μαθητής του Μπετόβεν, Carl Czerny χαρακτήρισε "μια νυχτερινή σκηνή, που απ’το βάθος ακούγεται μια φωνή σπαρακτική", είναι το γνωστότερο μέρος της κι ίσως αυτό που χαρακτηρίζει εντονότερα και το ερωτικό ύφος της.

Πλατιές συγχορδίες στ'αριστερό χέρι ακούγονται σα θρηνητική ηχώ...σα βαθύς αναστεναγμός..., ενώ το δεξί αιωρείται πάνω σε ανάλαφρα τρίηχα...σε μια μαγική εκτέλεση από τον Χόροβιτς...
Μάγος των πλήκτρων,  στις προσταγές των δακτύλων του τ' ασπρόμαυρα κόκκαλα μετατρέπονται σε καταρράκτη χρωμάτων! Έχει μαζί τους μια σχέση μυστηριώδη...τρυφερή και σαρκική συγχρόνως!
Και μεις ακροατές όλοι τυχεροί, που μπορούμε να απολαμβάνουμε τέτοιες θεϊκές ερμηνείες, να ονειρευόμαστε, να αισιοδοξούμε και να ελπίζουμε...Ερμηνείες...μουσικές...πουλιά ταξιδιάρικα που στα φτερά τους πετάμε κι ανεβαίνουμε στους ουρανούς!

L. van Beethoven –  "Moonlight Sonata"Μov. I - Adagio sostenuto / Vladimir Horowitz:

Για τον Χόροβιτς μπορείτε να διαβάσετε κι εδώ.