Ρεμπώ-Μπρίττεν..., μουσικοποιητικές "εκλάμψεις"

 

"Ο Ρεμπώ: Ένας μεγάλος ποιητής που λειτούργησε με τη γλώσσα του καιρού μας.

Παράλληλα εκμηδένισε τον Χρόνο.
Στην ηλικία που οι κοινοί θνητοί αρχίζουν να υποψιάζονται.

Αυτός ολοκληρώθηκε και σαν άνθρωπος και σαν ποιητής.
Τον περιέχω."

Με αυτά τα λόγια μιλά για τον Ρεμπώ ο Μάνος Χατζιδάκις στο βιβλίο του "Ο καθρέφτης και το μαχαίρι", που θαύμαζε τον "καταραμένο ποιητή" κι εμπνευσμένος από κείνον -όπως ξέρουμε- δημιούργησε με τη συμβολή στιχουργικά του Νίκου Γκάτσου το δικό του "Μεθυσμένο Καράβι"...

Μια θαυμάσια ποιητική συλλογή του γεννημένου σαν σήμερα,  20 Οκτωβρίου 1854, Αρθούρου Ρεμπώ, είναι οι "ΙLLUMINATIONS ή ΕΚΛΑΜΨΕΙΣ".

Πρόκειται για ξαφνικές εμπνεύσεις του σπουδαίου συμβολιστή  -ποιητικές φωταγωγίες-  στην οποία εγκαταλείπει την ομοιοκαταληξία και κινείται σε μια "αφηρημένη" έκφραση μέσω πεζών ποιημάτων.

Θεωρώ πως στα άμετρα αυτά ποιήματα του Ρεμπώ φανερώνεται περισσότερο το ατίθασο και απείθαρχο του χαρακτήρα του!
Δίκαια ο Καμύ τον χαρακτήρισε "στασιαστή ποιητή"!


΄Εννιά ποιήματα αυτής της συλλογής μελοποιεί το 1940 ο Μπένζαμιν Μπρίττεν στον ομότιτλο κύκλο τραγουδιών του "Les Illuminations Op. 18", για σολίστα(σοπράνο ή τενόρο) και ορχήστρα εγχόρδων.

Το 7ο ποίημα με τίτλο "Being Beauteous-Γίνε όμορφος"  αφιέρωσε ο συνθέτης στο σύντροφό του τενόρο Πίτερ Πήαρς.

<ΒΕΙΝG BEAUTEOUS>

"Μπροστά σε χιόνι ένα Πλάσμα Ομορφιάς θεόρατο.

Σφυρίγματα θανάτου και κύκλοι μουσικής υπόκωφης ανασταίνουν, θρέφουν και δονούν
σα να' ταν φάσμα αυτό το λατρεμένο σώμα.

Λαβωματιές πορφυρές και μαύρες λάμπουν μες στην αλαζονεία της σάρκας. 

Τα φυσικά χρώματα τής ζωής βαθαίνουν, χορεύουν  και ελευθερώνονται γύρω από το Όραμα, 

πάνω στη σκαλωσιά. 

Και τα ρίγη φουντώνουν και ουρλιάζουν, και η μανιασμένη γεύση απ' όλο αυτό 

 φορτισμένη με θανάσιμους συριγμούς και βραχνές μουσικές που ο κόσμος απόμακρος πίσω μας, εκσφενδονίζει στη μητέρα μας την ωραία, 

– που οπισθοχωρεί, που εγείρεται. 

Ω! έχουν ντυθεί τα κόκκαλά μας με νέο σώμα ερωτικό!

Αχ! πρόσωπο τέφρας, τρίχωμα θυρεού, μπράτσα κρυστάλλου!  

Κανόνι όπου πρέπει να επιτεθώ  

μέσα από τη σύρραξη των δέντρων με το ελαφρό αεράκι!"

(Από το βιβλίο: Arthur Rimbaud, "Εκλάμψεις", εκδ. Γαβριηλίδης, μτφ: Σ.Πασχάλης, σελ. 39)

Benjamin Britten - Les Illuminations Op. 18: «Being Beauteous» - Peter Pears

Πολλοί μουσικοαναλυτές σχολιάζουν ότι το έργο είναι "πολύ πιο αισθησιακό, όταν τραγουδιέται από φωνή σοπράνο" …

Ακούμε το 9ο πεζό ποίημα της συλλογής με τίτλο "Départ - Αναχώρηση" από την Εσθονή υψίφωνο Aile Asszonyi και τα συμπεράσματα δικά σας...
Προσωπικά, τη βρίσκω λυρικά και συνεσταλμένα αισθησιακή, θα έλεγα, χαρακτηριστικό, που ταιριάζει στο ύφος της συλλογής.

<Depart –Αναχώρηση>

"Είδα αρκετά. Τ' όραμα το συνάντησα σ'όποιο
ουρανό κι αν πήγα.
Είχα αρκετά. Πολύβουες πόλεις, το βράδυ,
και τη μέρα, και πάντα.
Ξέρω αρκετά. Σταθμοι ζωής. - Α, Βουητά
και Οράματα!
Μες στην καινούργια αγάπη και μες στο νέο
ήχο αναχωρώ!

(Arthur Rimbaud: "Eκλάμψεις", εκδ. Γαβριηλίδης, μτφ: Σ.Πασχάλης, σελ 45)

Ο "μικρός, ανήσυχος Σαίξπηρ", όπως αποκάλεσε ο Ουγκό τον Ρεμπό, ταίριαξε ιδανικά με τον καινοτόμο και νεωτεριστή Μπρίττεν δίνοντας αυτό τον ιδιαίτερο κύκλο, τον κυνικό και ακανθώδη, μα συγχρόνως λυρικό και με αίσθηση ερωτικής λαχτάρας, που ελπίζω να σάς αρέσει τόσο, όσο και μένα που τον προτείνω...

Για τον Ρεμπώ και το "Μεθυσμένο Καράβι" του μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Ath Samaras20 October 2018 at 12:36

...προσπάθησα να σχολιάσω αλλά αντί αυτού ξαναδιάβασα το δημοσίευμα, και ξανάκουσα τα ακούσματα. Θαυμάζω τις μουσικοποιητικές "εκλάμψεις"...

ReplyDelete



Azy Gouziou (Άζη Γουζίου)21 October 2020 at 05:40

Συμφωνώ, Ελπίδα μου ότι είναι πιο αισθησιακό το έργο όταν εκτελείται από γυναικεία φωνή! Αφού άκουσα και τις δυο εξαιρετικές προτάσεις σου, ακούω τώρα ολόκληρο τον κύκλο με την Sandrine Piau! Πραγματικά έξοχη!
Πολύ ωραία ανάρτηση κι ευχαριστούμε γλυκιά μου φίλη κι ευχαριστούμε για την αφιέρωση στον Ρεμπώ.

ReplyDelete