"Η συνθέτις ΚΑΤΙΝΑ ΠΑΞΙΝΟΥ"

 

Ο χαιρετισμός μου σήμερα έχει την αύρα μιας καλλιτεχνικής προσωπικότητας παγκοσμίου φήμης!...


Σαν σήμερα, 22 Φεβρουαρίου 1973 αφήνει την τελευταία πνοή της η κορυφαία ελληνίδα ηθοποιός, Κατίνα Παξινού!

Με απαράμιλλη παιδεία και υποδομή πίσω από το μέγιστο υποκριτικό της ταλέντο, αφού είχε ανώτερες σπουδές στην κλασική μουσική, το πιάνο και το λυρικό τραγούδι σε καταξιωμένα Ωδεία και Μουσικές Σχολές όπως της Γενεύης, της Βιέννης και του Βερολίνου.Μάλιστα, ο καρδιακός φίλος της Δ.Μητρόπουλος έγραψε ειδικά γι' αυτήν το ρόλο της Βεατρίκης, στην ομώνυμη όπερά του "Αδελφή Βεατρίκη", που ανέβηκε το 1920 στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά.

Εκείνο, που ίσως δεν είναι και τόσο γνωστό είναι πως συνέθετε και μουσική.

Συγκεκριμένα, για την παράσταση "Οιδίπους Τύρρανος", σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή, με τον ίδιο στον πρωταγωνιστικό ρόλο και την Παξινού στο ρόλο της Ιοκάστης,η μεγάλη πρωταγωνίστρια "υπογράφει και τη μουσική"!!!Την ορχήστρα διηύθυνε ο Δ. Μητρόπουλος.

Ο Μινωτής θυμάται:

"Το 1951 έκανα τον Οιδίποδα για το Αρχαίο Θέατρο των Δελφών με μουσική της Παξινού.

Θυμάμαι, η Κατίνα βοηθήθηκε από τα negro spirituals 

γι΄αυτό και έβγαλε παρόμοιες μουσικές σπαρακτικές κραυγές.

Το παίξιμό της λιτό, πυκνό και μερικά σχηματοποιημένο..."

Επιδαύρια 1965

Στο βίντεο, που με χαρά σάς κοινοποιώ, παρακολουθούμε την παράσταση από τα Επιδαύρια του '65 με τους ίδιους συντελεστές.

Η μόνη διαφορά βρίσκεται στη δ/νση ορχήστρας, που τον Μητρόπουλο αντικαθιστά η μαγική μπαγκέτα του συντοπίτη μου Πατρινού, Ανδρέα Παρίδη.

Από την ίδια παράσταση είναι και η διπλανή φωτό από το αρχείο του Εθνικού Θεάτρου, με την Ιοκάστη(Παξινού) ανάμεσα στις νέες τότε ηθοποιούς: Μ.Χρονοπούλου, Μ.Κοντού, Φ.Στυλιανέα.




Εστιάστε στο μουσικό προοίμιο, φίλοι αγαπημένοι(0:00-02:24)!

Η Παξινού  επιλέγει μοτίβα λιτά, μα επιβλητικά.
Με πυρήνα τα  αρχαιοελληνικά ηχοχρώματα-αυλούς και τύμπανα- προϊδεάζει για όσα πρόκειται το δράμα να θίξει, φως-σκοτάδι...γνώση- άγνοια...κλπ...
Στην παρτιτούρα της βλέπουμε υπόνοιες φόρμιγγας ή αρχαίας βαρβίτου, τα χορδόφωνα που ανεπαίσθητα χρησιμοποιεί...Ακούμε σείστρα, κρόταλα και κύμβαλα για ρυθμική έμφαση, δημιουργώντας τα ανάλογα συναισθήματα.
Έτσι, αναδεικνύεται η αρχαιοελληνική αντίληψη για τη μουσική "περί ήθους".

Η Παξινού ξετυλίγει μια μουσική μελέτη, που η δυναμική των ήχων συμπορεύεται με τη δυναμική του λόγου και των νοημάτων με στόχο τη σύμπτυξη των δύο  πυλώνων που θεμελιώνουν την αρχαία τραγωδία: τον γήινο και τον υπερκόσμιο.

Οι γνώσεις της μεγάλης μας τραγικής ηθοποιού πάνω στη θεωρία και ιστορία της Μουσικής οδηγούν την έμπνευσή της, που βαδίζει παράλληλα με όσα η ετυμολογία της λέξης "μουσική" σήμαινε για τους αρχαίους Έλληνες: την αδιάλυτη δηλαδή ενότητα ήχου και λόγου, δώρο των Μουσών, που χαρακτήριζε τον άνθρωπο που "σκέφτεται, πράττει και αισθάνεται".

Σοφοκλή: "Οιδίππους Τύραννος" / Μουσική:Κ.Παξινού