Σούμπερτ: η κυρά της λίμνης και το «άβε» της...

 

Φ.Σούμπερτ, λιθογραφία του Josef Kriehuber

Νοερό οδοιπορικό σε Σκωτσέζικα υψίπεδα κάνουμε αυτό το πρωινό, το τελευταίο του Γενάρη, και την αφορμή δίνει ο Φραντς Σούμπερτ, καθώς γεννήθηκε σαν σήμερα 31 Ιανουαρίου 1797. 

Στην παρέα μας και μια αιθέρια δεσποσύνη, η λαίδη Έλεν, η «Κυρά της λίμνης».

Mια έμμετρη επικολυρική ραψωδία του σερ Ουόλτερ Σκοτ είναι το ομότιτλο «Κυρά της λίμνης», της οποίας το περιεχόμενο είναι παρμένο από τους παλαιούς ηρωικούς σκωτικούς θρύλους.

Κεντρικός χαρακτήρας του είναι η Έλεν μαζί με τον λόρδο πατέρα της, που καταδιωκόμενοι από τον άγγλο βασιλιά βρίσκουν καταφύγιο σε μια σπηλιά των Χάιλαντς, στη λοχ Κάτριν.

Το έργο ενέπνευσε τον Φραντς Σούμπερτ να συνθέσει ένα κύκλο επτά τραγουδιών, ανάμεσά τους και το «Ellens dritter Gesang», έναν ύμνο που ψάλλει η Έλεν επικαλούμενη τη βοήθεια της Θεοτόκου, παρακαλώντας τη να δώσει τέλος στην ταλαιπωρία τους.

«Χαίρε Μαρία, Κεχαριτωμένη παρθένε!

Από τα άγρια, γυμνά βράχια στέλνω τις ικεσίες μου 

Με την ελπίδα να εισακούσεις…»

Κάποια στιγμή πάνω στη μουσική του τραγουδιού, αντί για τους πρωτότυπους στίχους, προσαρμόστηκαν οι στίχοι του Λατινικού ψαλμού «Άβε Μαρία», κάτι που έκανε πολλούς να οδηγηθούν στη λανθασμένη εντύπωση πως το έργο του Σούμπερτ αποτελεί διασκευή του θρησκευτικού ύμνου γι’ αυτό και το βρίσκουμε συχνά με τον τίτλο: «Ave Maria».

Το τραγούδι απέκτησε άμεσα δημοφιλία προξενώντας την υψηλή περηφάνια του Σούμπερτ, ο οποίος σε μια επιστολή προς τον πατέρα του σημειώνει:

«Είναι πολλοί εκείνοι που αναρωτήθηκαν για την ευσέβειά μου, αυτήν την οποία εξέφρασα μ' αυτόν τον Ύμνο στην Παναγία, που θεωρώ πως συνέβη επειδή δεν έχω ποτέ εξαναγκάσει τον εαυτό μου στην πίστη».

Η ερωτευμένη Έλεν ικετεύει και για την αγάπη της. Έτσι η σύνθεση αποκτά διπλό χαρακτήρα, καθώς ερωτική έκσταση και θρησκευτική επιθυμία συνυπάρχουν, εκφράζοντας την δισυπόστατη ανθρώινη φύση: σώμα και ψυχή..

Η σύνθεση του Σούμπερτ αφιερώθηκε στην κοντέσα, Sophie Weissenwolff, στην έπαυλη της οποίας στην Αυστρία πρωτοπαρουσιάστηκε. Γι'αυτό και η γυναίκα έγινε γνωστή ως «η κυρία της λίμνης».

Το ακούμε από την κορυφαία σοπράνο Τζέσυ Νόρμαν σε μια ερμηνεία απαράμιλλης εκφραστικότητας, μαλακές φωτοσκιάσεις δυναμικής, πυκνού κι αιθέριου πιανιστικού ήχου.
Ένας θρίαμβος λυρισμού!

Το ληντ διασκευάστηκε για πιάνο από τον Φραντς Λιστ.
Αφεθείτε στα χέρια της Valentina Lisitsa σε μια βαθύτατη ερμηνεία, ένα χάδι πάνω στα ασπρόμαυρα πλήκτρα, με στοχαστική διάθεση, αυτοκυριαρχία κι αφοσίωση που δίνει στον ακροατή την αίσθηση μιας σπάνιας μουσικής εμπειρίας!

Τo σύνολο των επτά συνθέσεων με αρίθμηση Op. 52 περιλαμβάνει πέντε σόλο τραγούδια για τρεις διαφορετικούς χαρακτήρες (Έλεν, Νόρμαν και Μάλκολμ) και δύο χορωδιακά:Bootsgesang και Coronach...(Λεμβωδία και Θρηνωδία των γυναικών).
Ήταν από τις αγαπημένες συνθέσεις του Σούμπερτ, καθώς κανένας άλλος κύκλος λήντερ δεν συνδύαζε χορωδιακή μουσική με σόλο με αυτόν τον τρόπο. Είχε προσεγγίσει με σεβασμό το περίφημο έργο του Σκοτ ​​και ήλπιζε στην θετική ανταπόκριση των Βρετανών, η πατρίδα των οποίων δόξασε παρόμοιες προσπάθειες τόσο του Χάιντν όσο και του Μπετόβεν.

Ακούμε και τις επτά συνθέσεις τουOp. 52:

Schubert: Sieben Gesänge aus Walter Scotts 'Fräulein vom See', Op 52:
Στα σόλι ερμηνεύουν οι: Janet Baker, Dietrich Fischer-Dieskau

Στο πιάνο ο Gerald Moore

AnnaVito31 January 2017 at 12:36
!!!!!σουπερ και τα δυο !!!!!!! Αποθηκεύω.

ReplyDelete


ELPIDA NOUSA31 January 2017 at 13:55
Αννα μου, ευχαριστώ πολύ!Χαίρομαι που σου άρεσαν οι επιλογές-προτάσεις μου!