Περίπατος στους Κήπους του Κεραμεικού με Μανέ και Όφενμπαχ...

 

Manet: "Music in the Tuileries Gardens"

Ταξίδι στο σαγηνευτικό Παρίσι κάνουμε αυτό το πρωινό και στους υπέροχους Κήπους του Κεραμεικού, ένα απέραντο πάρκο δημιουργημένο από την Αικατερίνη των Μεδίκων, στον οποίο οι Παριζιάνοι έκαναν τον περίπατό τους χαλαρά και ήρεμα.
Στεγασμένοι διάδρομοι κατά μήκος του Σηκουάνα, καλυμμένοι με αναρριχητικά φυτά και φιδίσια μονοπάτια που στις άκρες τους υψώνονται λογής καλλωπιστικά κι εξωτικά δέντρα, ενώ οι βάσεις των παρτεριών κρύβονται κάτω από  την πολυχρωμία των εποχιακών ανθέων, που μεθούν με το άρωμά τους όχι μόνο τους επισκέπτες, μα και τα πέτρινα, άψυχα καλλίγραμμα αγάλματα που διακοσμούν γωνιές των Κήπων!

Το 19ο αι. ήταν το μέρος, που συνήθως τις Κυριακές συγκεντρώνονταν οι Παριζιάνοι να ψυχαγωγηθούν και να διασκεδάσουν κάτω από τους ήχους της μπάντας που παιάνιζε καθόλη τη διάρκεια της μέρας.

Αυτοπροσωπογραφία

Αιτία γι'αυτό τον περίπατο στο χώρο και το χρόνο δίνει η σημερινή γενέθλια επέτειος του ιμπρεσιονιστή ζωγράφου Εντουάρ Μανέ (23 Ιανουαρίου 1832), όπου η όμορφη συνήθεια της παρακολούθησης της Κυριακάτικης, μουσικής φιέστας απεικονίζεται στον πίνακά του:

"Music in the Tuileries Gardens-Μουσική στους Κήπους του  Κεραμεικού", 

που κοσμεί τις αίθουσες της Πινακοθήκης του Λονδίνου.

Πλήθος κομψά ενδεδυμένων ανδρών και γυναικών έχουν συρρεύσει στο πάρκο...
Kάποιοι όρθιοι ...κι άλλοι καθισμένοι στα καμωμένα με επιδεξιότητα, μεταλλικά καθίσματα ...
Αστοί της Παρισινής κοινωνίας, ανάμεσά τους κι επώνυμοι της Τέχνης, φίλοι του Μανέ, που εύκολα μπορεί να διακρίνει κάποιος αν παρατηρήσει προσεκτικά τις φιγούρες.

Ο κύριος με το ημίψηλο καπέλο και το λευκό παντελόνι είναι ο αδερφός του ζωγράφου, Ευγένιος, πίσω του και προς τα αριστερά ο Θεόφιλος Γκωτιέ, ενώ δίπλα του και προφίλ βλέπουμε και τον ποιητή Μπωντλαίρ, που εκτιμούσε δεόντως την τέχνη του Μανέ.

Ο ζωγράφος αυτοπροσωπογραφείται αφαιρετικά στην άκρη της αριστερής μεριάς του έργου...

Στη δεύτερη σειρά, κάτω από το θεόρατο δέντρο δίπλα στην κυρία με το καλαίσθητο καπελίνο, ένας κύριος με γυαλιά και κοντό μουστάκι.
Πρόκειται για τον Ζακ  Όφενμπαχ, δημοφιλή για τις οπερέτες του εκείνη την εποχή στη Γαλλία.

Σε πρώτο πλάνο  δυο κυρίες της καλής κοινωνίας (η μια, η σύζυγος του συνθέτη) συνομιλούν, βαστώντας με περισσή χάρη τις βεντάλιες τους και δυο μικρά παιδιά παιχνιδίζουν ανέμελα χωρίς έννοια μη τυχόν λεκιάσουν τη  γιορτινή, Κυριακάτικη φορεσιά τους.

Χαιρετούρες, φιλοφρονήσεις, υποκλίσεις...
Όλα, με διάθεση ευθυμίας και ιλαρότητας! Μια αστείρευτη τέρψη, ένα μεθύσι της καρδιάς!

Ο ταλαντούχος δημιουργός πειραματίζεται, διερευνά, καινοτομεί και τέλος καταφέρνει να αποδώσει τη φαιδρή ατμόσφαιρα  του στιγμιοτύπου με άμεσο και  ποιητικό τρόπο αξιοποιώντας τα πλούσια χρώματα και τις δυνατότητες που του προσφέρονται από μια πολυπρόσωπη σύνθεση.

Και μπορεί η καθημερινότητα να είναι από δύσκολη κι απεχθής ως σκληρή και αδιάφορη, όμως ο Μανέ κατορθώνει να  τής δώσει μια διάσταση ονειρική με τη μουσική να βροντοφωνάζει διαρκώς την παρουσία της παρότι κανένας από τους εκτελεστές δεν εμφανίζεται στον πίνακα.
Η χαρά και η ευδαιμονία, που προσφέρει η ακρόασή της αντικατοπτρίζεται διάχυτα στα πρόσωπα των παρευρισκομένων κι είναι ο Μανέ εκείνος που αποτυπώνει αυτό το συναίσθημα με άφθαστη μαεστρία καθώς οι γρήγορες, ελεύθερες πινελιές του κι οι χρωματικές κηλίδες μεταφέρουν στ'αυτιά μας τους εύθυμους, ρυθμικούς ήχους της ορχήστρας,  τις  χαρούμενες φωνές του κόσμου, την κίνηση των σωμάτων που αν και συνωστισμένα υπονοούν ένα διακριτικό λίκνισμα κάτω από τα καλοραμμένα, κομψά ενδύματά τους...

Μια υπαίθρια σκηνή, που τον παλμό της μεταφέρει με την άψογη τεχνική του ο Εντουάρ Μανέ σε αυτό το  εικαστικό του 1862!

Λάτρεις της καλοπέρασης οι Γάλλοι, η ευζωία τους αποτυπώνεται μουσικά λίγα χρόνια αργότερα από έναν καλλιτέχνη της παρέας του ζωγράφου και μέρος του πίνακα, τον Ζακ Όφενμπαχ.

"La vie parisienne-Παριζιάνικη ζωή" είναι ο τίτλος μιας οπερέτας του 1866, την πρώτη του Όφενμπαχ που απεικονίζει τη σύγχρονη ζωή, (μιας και όλες οι προηγούμενες αντλούσαν τα θέματά τους από τη μυθολογία), από την οποία θα απολαύσουμε την υπέροχη ουβερτούρα της...

Με ζωηρό και εύθυμο χαρακτήρα, η Ουβερτούρα δομείται δεξιοτεχνικά, απαιτώντας από τους εκτελεστές να ξεδιπλώσουν τις ικανότητες και τα προσόντα τους.
Εντυπωσιακοί οι μελωδικοί ακροβατισμοί χρωματίζουν με ενθουσιασμό τον γρήγορο και αισιόδοξο ρυθμό της!

Jacques Offenbach: "La vie Parisienne- Ouverture"