Ο Χίντεμιτ και το "Σεπτέτο", που βρέθηκε στα χείλη όλων των παντοπωλών...

 

Rudolf Heinisch: "Ο Χίντεμιτ παίζει βιόλα"

Ο Πάουλ Χίντεμιτ θεωρείται  ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς μουσικούς του 20ου αι. Εκτός από συνθέτης και μαέστρος, υπήρξε  βιολιστής, βιολονίστας, μουσικοδιδάσκαλος και διαπρεπής μουσικολόγος.

Τα έργα του  χαρακτηρίζονται  "νεοκλασικά"  κι είναι εμφανώς επηρεασμένα από την αντιστικτική γλώσσα του Μπαχ.

"Septet for Winds":

Ο Πάουλ Χίντεμιτ μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο μεταναστεύει στην Αμερική. Εκεί, και με διάθεση νοσταλγίας για την πατρίδα, όπως κάθε μετανάστης γράφει μια από τις δημοφιλέστερες της δημιουργικής του πορείας, σύνθεση, το "Σεπτέτο" του για σύνολο πνευστών.

Βρισκόταν στην Ταορμίνα στα πλαίσια μιας Ευρωπαϊκής περιοδείας τo 1948, όταν συνέθεσε το "Septet".

Ο ίδιος σημειώνει στο ημερολόγιό του:

"Αυτός ο κήπος της Ταορμίνα  που βρίσκομαι, είναι πανέμορφος!
Η θάλασσα βρίσκεται στα πόδια μου και πίσω υψώνεται η Αίτνα χιονισμένη...
Αν κάποιος  θεωρεί πως  η  ποιότητα μιας σύνθεσης  επηρεάζεται από το περιβάλλον μας,
τότε σίγουρα ο τόπος αυτός είναι ο ιδανικός ώστε να τού γεννηθούν οι ωραιότερες ιδέες!"

Rudolf Heinisch: "Ο Χίντεμιτ διευθύνει"

Το Σεπτέτο αναπτύσσεται σε 5 μέρη σχεδιασμένα  ώστε να εκτελούνται ενιαία, όμως ως διακριτές ενότητες. Εκτελείται από σύνολο: φλάουτο-όμποε-κλαρινέτο-μπάσο κλαρινέτο-φαγκότο-κόρνο και τρομπέτα.

1.Lebhaft

2.Intermezzo, Sehr langsam, frei

3.Variationen, Mäßig schnell

4. Intermezzo, Sehr langsam

5. Fuge Alter Berner Marsch, Schnell

1. Το εναρκτήριο μέρος "Lebhaft-ζωηρά", εκτελείται από το σύνολο των ξύλινων πνευστών στα οποία ανατίθεται ένα σαρκαστικού ύφους βασικό θέμα, που θυμίζει μουσική συνοδεία σε ταινία κινουμένων σχεδίων. 

2. Ακολουθεί το "Intermezzo: Sehr langsam, frei-πολύ αργά και ελεύθερα" με χαρακτήρα αυτοσχεδιαστικό.

3. Το 3ο μέρος περιλαμβάνει εννέα παραλλαγές μια μελωδίας έντονου λυρισμού, που καθεμία ξετυλίγεται πάνω σε ξεχωριστό ρυθμικό χαρακτήρα.

4. Το 4ο μέρος απαρτίζεται από ένα σύντομο δεύτερο ιντερμέτζο ρευστής μουσικής υφής, σε τέμπο Sehr langsam-πολύ αργά επίσης, το οποίο οδηγεί στο 

5. φινάλε, όπου ο Χίντεμιτ μεγαλουργεί αντιστικτικά. Στα πλαίσια ενός ελεύθερα ατονικού, όμως οργανωμένου υλικού και σε μορφή διπλής φούγκας "ομολογεί" τις αισθητικές επιλογές του, που έχουν πυρήνα τους μεν τον εκφραστικό εξπρεσιονισμό , όμως με νύξεις και του  υστερο-ρομαντικού ιδιώματος της πρώιμης περιόδου του Χίντεμιτ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κλείσιμο, όπου  η τρομπέτα εμφανίζεται απρόσμενα εκτελώντας τη μελωδία του γνωστού εμβατηρίου:"Gruß an Bern", που "σβήνει"  αμέσως μετά την ολοκλήρωσή του ..

Αξίζει να σημειωθεί πως όταν  το 1952 παρουσιάστηκε στις ΗΠΑ, το έργο είχε τεράστια επιτυχία!Μάλιστα βραβεύτηκε και χαρακτηρίστηκε απ΄τους μουσικοκριτικούς ως "το καλύτερο έργο μουσικής δωματίου της χρονιάς".

Χαριτολογώντας, η σύζυγος του συνθέτη Γερτρούδη, έγραψε σε κάποιο φίλο του ζευγαριού, εκδότη: 

"Δεν έχουμε ιδέα τι σημαίνει πραγματικά το βραβείο, αλλά τα συγχαρητήρια πέφτουν βροχή από όλες τις πλευρές. Ξαφνικά το "Σεπτέτο" βρέθηκε στα χείλη όλων των παντοπωλών και των ιχθυοπωλών, που μας έχουν δεχθεί -πλέον- στις τάξεις του εκλεκτού πελατολογίου τους!"

Paul Hindemith: "Septet for Winds":

[Ο Πάουλ Χίντεμιτ γεννήθηκε σαν σήμερα, 16 Νοεμβρίου 1895]

Τα ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ του γερμανού, Rudolf Heinisch, στενού φίλου και κουμπάρου του συνθέτη, φιλοτεχνήθηκαν την περίοδο σύνθεσης του Σεπτέτου. 

Ο ζωγράφος ήταν και τσελίστας και υπήρξε μέλος του διάσημου την περίοδο του μεσοπολέμου, Amar Quartett, το οποίο μέχρι τη διάλυσή του εκπροσωπούνταν συχνά σε σχέδια σε εφημερίδες και περιοδικά από τον Heinisch]

Rudolf Heinisch: "Amar Quartett" (Ο Χίντεμιτ παίζοντας βιόλα κάτω αριστερά)

πηγές:
www.umwindorchestra.com
nyphil.org
προσωπικές εκτιμήσεις μετά την ακρόαση