Ο σπουδαίος Άγγλος συνθέτης και οργανίστας της Μπαρόκ περιόδου, Χένρυ Πέρσελ έφυγε σαν σήμερα, 21 Νοεμβρίου 1695.
Ανέπτυξε ένα εξαιρετικά ιδιότυπο "Αγγλικό" ύφος, γι' αυτό από πολλούς ονομάστηκε "Βρετανός Ορφέας". Από άλλους πήρε το προσωνύμιο: "Βρετανός Μότσαρτ", καθώς συγκρίνουν τον Πέρσελ με τον Σαλτσβουργιανό Βόλφγκαγκ, που εκτός της μουσικής ιδιοφυίας, και οι δυο πέθαναν στην ίδια περίπου ηλικία (35 χρόνων ο Μότσαρτ, 36 ο Πέρσελ)...
Σχετικά με την αιτία θανάτου του οι κακές γλώσσες αναφέρονται σε ένα περιστατικό που -αν μη τι άλλο- φανερώνει και την αδυναμία του συνθέτη στο αλκοόλ. Πιθανή αιτία του θανάτου του ήταν ένα γερό κρυολόγημα που άρπαξε μια νύχτα που άργησε να γυρίσει από το καπηλειό και η εξοργισμένη σύζυγός του τον κλείδωσε και τον άφησε μέχρι τα ξημερώματα έξω από το σπίτι!
Από τα πιο γνωστά έργα του Πέρσελ είναι η τρίπρακτη όπερα: "Διδώ και Αινείας" σε λιμπρέττο του Nahum Tate, βασισμένο στο τέταρτο βιβλίο της Αινειάδας του Βιργίλιου. Πρωτοπαρουσιάστηκε το 1689, στο Παρθεναγωγείο Josias Priest, στο Λονδίνο.
"H συνάντηση της Διδούς με τον Αινεία", Nathaniel Dance-Holland
Όπως φαίνεται από τον τίτλο αναφέρεται στο μύθο όπου ο Αινείας και οι σύντροφοί του, μετά την Άλωση της Τροίας από τους Αχαιούς και έχοντας ως τελικό προορισμό την Ιταλία, θα βρουν καταφύγιο στην πόλη της Καρχηδόνας. Εκεί βασίλισσα είναι η Διδώ, μία γυναίκα χήρα, η οποία έχει δώσει όρκο να μην ξαναπαντρευτεί προκειμένου να επιδοθεί αποκλειστικά στην ευημερία του βασιλείου της. Ανάμεσά τους αναπτύσσεται ένας έντονος έρωτας, εμπόδιο του οποίου θα σταθεί ένας μάγος, με μοναδικό του στόχο την καταστροφή της πόλης. Μια μάντισσα προφητεύει τα δεινά που θα επακολουθήσουν, ενώ μία μάγισσα παίρνοντας τη μορφή του θεού Ερμή, θα διατάξει τον Αινεία να αποπλεύσει για την Ιταλία. Η Διδώ θεωρεί την εξέλιξη τιμωρία από τους Θεούς που ατίμασε τους όρκους της. Οι ερωτευμένοι ήρωες ακολουθώντας τη μοίρα τους θυσιάζουν την αγάπη τους. Ο Αινείας φεύγει και η Διδώ ανάβει την πυρά. Ρίχνει μέσα το ξίφος του Τρωαδίτη και στη συνέχεια ανεβαίνει και κείνη να καεί. Πριν πεθάνει όμως τον καταριέται και ζητά από τους Τυρίους να τρέφουν μίσος κατά των απογόνων του, που ήταν οι Ρωμαίοι.
"Ο θάνατος της Διδούς", Γκουερσίνο
Παρότι βασικό στοιχείο στην όπερα και την πλοκή της είναι ο έρωτας, ωστόσο στο έργο δεν υπάρχει κανένα ερωτικό ντουέτο. Αντίθετα, στο μοναδικό ντουέτο τους στη Β' πράξη, οι δύο ήρωες έρχονται σε σκληρή αντιπαράθεση, υποδηλώνοντας έτσι ότι ο έρωτας ήταν και θα είναι πόλεμος. Κι όποιος χάνει τον πόλεμο, πεθαίνει, όπως εδώ η βασίλισσα της Καρχηδόνας που λίγο πριν πέσει νεκρή ξεστομίζει:
"Να με θυμάσαι,
μα ξέχασε τη θλιβερή μου μοίρα"
Πρόκειται για το γνωστό θρήνο της Διδούς, με τον τίτλο "When I am laid in earth- Όταν θα βρίσκομαι στο χώμα", ένα από τα πιο συγκινητικά μέρη της Μπαρόκ, ποτισμένο με τη μελαγχολία του σπαραγμού!
Πρώτα θα απολαύσουμε το μοναδικό ντουέτο: "Behold upon my bending spear-Ιδού στο δόρυ μου που λυγίζει" με την Janet Baker και τον Raimund Herincx στους ρόλους της Διδούς και του Αινεία, αντίστοιχα.
"Αινείας:
Ιδού, πάνω στο δόρυ μου που λυγίζει
Ένα κεφάλι τέρατος στέκεται αιμορραγώντας,
Με τα χώματα να ξεπερνούν κατά πολύ
αυτά που έσκισε ο κυνηγός της Αφροδίτης.
Διδώ:
Οι ουρανοί ανταριασμένοι!Aκου πώς οι κεραυνοί
σκίζουν τις βελανιδιές του βουνού"
Ακούμε τον θρήνο της Διδούς με την απαράμιλλη Jessie Norman στο ρόλο της τραγικής βασίλισσας...
"When I am laid,
am laid in earth,
may my wrongs create
No trouble, κινηno trouble in,
in thy breast"
"Όταν θα βρίσκομαι στο χώμα
μακάρι τα λάθη μου να μη δημιουργήσουν
βάρος στο στήθος σου.
Να με θυμάσαι, να με θυμάσαι, μα ξέχασε τη θλιβερή μου μοίρα"
Κάθε χρόνο το Νοέμβριο, η Βρετανία θυμάται τους άνδρες και τις γυναίκες που έδωσαν τη ζωή τους στους δύο παγκόσμιους πολέμους.
Στις 11 Νοεμβρίου, που γιορτάζεται η "Remembrance Day", γνωστή ως Ημέρα Ανακωχής, Ημέρα Μνήμης ή Poppy Day, με τις μπάντες να παιανίζουν πένθιμα καθόλη τη διάρκεια της μέρας γίνεται παρέλαση στην Whitehall, την κεντρική λεωφόρο του Λονδίνου και πριν την άφιξη της βασίλισσας εκτελείται η άρια "Dido's Lament" σε μεταγραφή του μαέστρου Leopold Stokowski για συμφωνική ορχήστρα:
"Remember me, remember me, but ah! forget my fate…"
Επίσης η μελωδία της άριας ακούγεται και στην ταινία "Η πτώση" του Όλιβερ Χέρσμπιγκελ, που αναφέρεται στις τελευταίες μέρες του Χίτλερ με τον Bruno Ganz στον πρωταγωνιστικό ρόλο:
Χαρακτηριστικά εκκεντρική και ιδιαίτερη είναι και η ερμηνεία του Klaus Nomi, που ερμηνεύει τη σπαρακτική άρια στο ''Death" του:
Mέρος του κειμένου έχει δημοσιευτεί στην Κοινότητα The Mythologists και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr.
Στο μπλογκ υπάρχουν κι άλλα κείμενα για τον Χένρυ Πέρσελ. Περιηγηθείτε!
Πρόκειται για παιδί-θαύμα,αφού πρωτόπαιξε πιάνο στα πέντε του χρόνια , στα επτά έδωσε την πρώτη του συναυλία και στα έντεκα έλαβε μέρος σε μαθήματα διεύθυνσης ορχήστρας!Ο λόγος για τον πολυαγαπημένο μας Ντάνιελ Μπαρενμπόιμ, που σήμερα, 15 Νοέμβρη έχει τα γενέθλιά του!(γενν.1942)
Ένα παιδί προικισμένο, που εξελίχτηκε σε έναν από τους διασημότερους πιανίστες και διευθυντές ορχήστρας της γενιάς του. Το 1950 και μόλις οχτώ χρονών πραγματοποίησε την πρώτη συναυλία του στο Μπουένος Άιρες.
Το 1952 ο μικρός Ντάνιελ Μπαρενμπόϊμ ταξίδεψε στο Σάλτσμπουργκ, τη γενέτειρα του Μότσαρτ και σε επίσκεψή του στο σπίτι του μεγάλου συνθέτη, έκατσε και έπαιξε στο τσέμπαλό του :
Δυο χρόνια αργότερα και σε ηλικία 12 χρονών ξανάρχεται στο Σάλτσμπουργκ ,αυτή τη φορά για να παρακολουθήσει μαθήματα διεύθυνσης ορχήστρας με τον Igor Markevich.
(Με τον Igor Markevich)
Στο Σάλτσμπουργκ πρωτογνωρίζεται και με τον Furtwangler, ο οποίος όταν τον ακούει στο πιάνο,τον αποκαλεί :
"ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ" !!!
και τον προσκαλεί στο Βερολίνο να συμπράξει με την περίφημη Φιλαρμονική Ορχήστρα, κάτι που δεν επιτρέπουν οι γονείς του Μπαρενμπόιμ καθώς πίστευαν πως, ήταν ακόμη πολύ νωρίς για μια εβραϊκή οικογένεια να ταξιδέψει από το Ισραήλ στη Γερμανία.
Η πρώτη ηχογράφηση γίνεται το 1954.
Στο βίντεο του 1955,που ακολουθεί, ο Μπαρενμπόιμ εκτελεί το Capriccio Op.5 του Mέντελσον.
Το 1955 παίρνει μαθήματα αρμονίας και σύνθεσης με τη Nadia Boulanger στο Παρίσι και σε ηλικία 14 χρονών δίνει ρεσιτάλ στη Νέα Υόρκη υπό τη διεύθυνση του Leopold Stokowski.
(Σε πρόβα στο Carnegie Hall με τον Stokowski)
Έχει ερμηνεύσει έργα όλων των μεγάλων συνθετών.
Στο βίντεο, που ακολουθεί εκτελεί την Παθητική Σονάτα του Μπετόβεν :
"Αν είχα την ευκαιρία να επιλέξω έναν μεγάλο συνθέτη από το παρελθόν, με τον οποίο θα μπορούσα να περάσω 24 ώρες, τότε θα επέλεγα φυσικά τον Μότσαρτ. Eικοσιτέσσερεις ώρες με τον Μότσαρτ ισοδυναμεί με μια ολόκληρη εβδομάδα ζωής. Εκείνο που ανέκαθεν με ενθουσίαζε στη μουσική του Μότσαρτ είναι αυτό το μείγμα βάθους και ελαφρότητας. Και αυτό είναι που τον κάνει τόσο δύσκολο, είτε παίζεις κάποιο όργανο, είτε διευθύνεις, είτε τραγουδάς. Επειδή ακριβώς εκείνη την στιγμή κατά την οποία συγκεντρώνομαι για να αναδείξω την μια ή την άλλη πτυχή, η στιγμή έχει κιόλας τελειώσει..."
(από το βιβλίο του "Η μουσική κινεί τον χρόνο")
Υπήρξε ο πρώτος αρχιμουσικός που τόλμησε να παίξει Βάγκνερ στο Ισραήλ!
Σε συνεργασία με τον διανοητή Έντουαρντ Σαΐντ, το 1999 ιδρύει την Ορχήστρα του Δυτικοανατολικού Διβανίου (West-Eastern Divan) με τη συμμετοχή νέων μουσικών από το Ισραήλ, την Παλαιστίνη, τη Συρία, τον Λίβανο, την Ιορδανία και την Αίγυπτο σε μια παραδειγματική εφαρμογή της δημιουργικής συμβίωσης λαών και πολιτισμών.
Ας ακούσουμε τα μέλη της :
Το όνομα της Ορχήστρας προέρχεται από συλλογή λυρικών ποιημάτων του Γκαίτε (West-οstlicher Diwan, από ποιήματα του πέρση ποιητή του 14ου αι., Χάφιζ ,που έχουν θέμα την διαφορετικότητα).
[Στα αραβικά diwan είναι μη μκροσκελείς ποιητικές συλλογές, γνωστές για την ικανότητά τους να εμπνέουν.
Το West-Eastern Divan γράφτηκε το 1814 και εκδόθηκε το 1819.
Εκτός από μεταφρασμένα ποιήματα του Χάφιζ,είναι εμπνευσμένο και από την αλληλογραφία του Γκαίτε με τη Marianne von Willemer].
(Η πρώτη έκδοση του West-οstlicher Diwan του Γκαίτε το 1819)
Στο βιβλίο του "Η μουσική κινεί τον χρόνο", ένα βιβλίο-συλλογή κειμένων του Μπαρενμπόιμ για τη μουσική,την καλλιτεχνική του πορεία, το Ισραήλ, αλλά και συναδέλφους του μουσικούς, γράφει:
"Είναι αδύνατο να μιλήσει κάποιος για τη μουσική.Έχουν διατυπωθεί πολλοί ορισμοί, οι οποίοι στην πραγματικότητα περιγράφουν απλώς κάποια υποκειμενική αντίδραση απέναντι σ' αυτή.
Ο μοναδικός πραγματικά ακριβής και αντικειμενικός ορισμός, κατά τη γνώμη μου, είναι εκείνος του Φερούτσιο Μπουζόνι, του μεγάλου Ιταλού πιανίστα και συνθέτη, ο οποίος είπε ότι η μουσική είναι αέρας με ήχο. Είναι ένας ορισμός που λέει τα πάντα και ταυτόχρονα δεν λέει τίποτα".
***
Μέρος του κειμένου έχει δημοσιευτεί και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr με τον τίτλο: "Να τα εκατοστήσεις, Ντάνιελ"
Στο μπλογκ υπάρχουν κι άλλα κείμενα για τον Μπαρενμπόιμ. Περιηγηθείτε!
Τελικά, ο Νοέμβρης είναι σημαντικός μήνας για τους Βρετανούς. Στις 5 του μήνα, γιόρτασαν με εντυπωσιακά πυροτεχνήματα τη Νύχτα του Γκάι Φοκς . Σήμερα, 11 του Νοέμβρη ,είναι η "Μέρα Μνήμης" των πεσόντων στους πολέμους, που εδώ τη λένε Remambrance Day.
Όλοι, μικροί, μεγάλοι κυκλοφορούν με κόκκινες παπαρούνες στο πέτο του πανωφοριού τους. Από την αρχή της προηγούμενης εβδομάδας είχαν αρχίσει να πωλούνται οι χάρτινες ή πλαστικές, χειροποίητες παπαρούνες, μία λίρα η κάθε μία, αντίτιμο, που θα δοθεί για φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Η παπαρούνα έχει μια μακροχρόνια σχέση με την Ημέρα Μνήμης. Αυτό το διακριτικό κόκκινο λουλούδι έχει γίνει ένα ισχυρότατο σύμβολο!
Από τις πιο αιματοβαμμένες σελίδες του Πρώτου παγκοσμίου πολέμου, είναι οι μάχες που έγιναν στα λιβάδια της Φλάνδρας. Λιβάδια,που μετά το τέλος του πολέμου φύτρωσαν κατακόκκινες παπαρούνες.
Οι παπαρούνες καρφιτσώνονται στο πέτο ως σήμερα 11 Νοέμβρη, ημέρα υπογραφής της ανακωχής και του τέλους του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ στις 11:00 ακριβώς κρατείται και σιγή δυο λεπτών, στη μνήμη των πεσόντων, αφού την "ενδέκατη ώρα, της ενδέκατης μέρας του ενδέκατου μήνα" τέλειωσε επισήμως ο πόλεμος!
Η "Poppy Day" και το έθιμο της παπαρούνας που πωλείται από πλανόδιους πωλητές για φιλανθρωπικούς σκοπούς θεσπίστηκε από το 1919.Oμάδες εθελοντών χειρονακτών δημιουργούσαν τις παπαρούνες- σύμβολα, τις συσκεύαζαν κι έπειτα τις πωλούσαν, κάτι που συνεχίζεται μέχρι σήμερα με μεγάλη επιτυχία.
Παρότι είναι μεγάλη γιορτή, η μέρα είναι εργάσιμη. Εορταστικές εκδηλώσεις γίνονται μόνο τη δεύτερη Κυριακή του Νοέμβρη, την "Κυριακή της μνήμης", όπως λέγεται. Περιλαμβάνει καταθέσεις στεφάνων και μια σιωπηρή πομπή, που ξεκινά από την πλατεία Τραφάλγκαρ, διανύει όλη την Whitehall (η λεωφόρος που ενώνει την πλατεία με το κοινοβούλιο)ως το μνημείο άγνωστου στρατιώτη που γίνεται η κατάθεση στεφάνων στη μνήμη των πεσόντων.
Φέτος, γιορτάζεται η εκατοστή επέτειος από τον Α' παγκόσμιο πόλεμο και οι Βρετανοί βρήκαν έναν ιδιαίτερο τρόπο να τιμήσουν τους νεκρούς τους.
Από το καλοκαίρι, ένα κατακόκκινο ποτάμι ξεχύθηκε περιμετρικά του Πύργου του Λονδίνου! Ένα λιβάδι από παπαρούνες ... να το θαυμάσεις, να το περπατήσεις , να σε κάνει να θυμηθείς αποτρόπαιες σκηνές ενός από τους πιο αιματηρούς πολέμους που γνώρισε η ιστορία της ανθρωπότητας και να ορκιστείς πως θα πασχίσεις με νύχια και με δόντια για την ειρήνη στον κόσμο!
Αυτό το καλοκαίρι, ο Πύργος του Λονδίνου αγκαλιάστηκε από 888.246 πήλινες παπαρούνες... Κόκκινες παπαρούνες...μια για κάθε απώλεια του βρετανικού στρατού.
Κάθε παπαρούνα τοποθετήθηκε με σεβασμό και αγάπη από εθελοντές γύρω από τον Πύργο του Λονδίνου και η περιμετρική τάφρος πλημμύρισε κόκκινο - σύμβολο μνήμης για τα θύματα του πολέμου.
Μια παπαρούνα για κάθε γενναίο στρατιώτη που χάθηκε στην μάχη.
Η εικαστική ιδέα που έχει τίτλο : "Blood Swept Lands and Seas of Red", (φράση από επιστολή ενός στρατιώτη που πέθανε στη Φλάνδρα) ανήκει στους καλλιτέχνες Paul Cummins και Tom Piper .
Οι πήλινες παπαρούνες θα μείνουν εκεί ως σήμερα, 11 Νοεμβρίου, ημερομηνία λήξης του πολέμου. Μετά, κάθε μια θα πουληθεί και τα έσοδα θα διατεθούν σε φιλανθρωπικά ιδρύματα στρατιωτικών.
Πασίγνωστο στον Αγγλοσαξωνικό κόσμο είναι το ποίημα του Τζον Μάκρι, καναδού αντισυνταγματάρχη, ο οποίος υπηρετούσε ως νοσοκόμος αξιωματικός, που λέγεται ότι το έγραψε στις 3 Μαΐου του 1915 . Την προηγούμενη ημέρα, ο συμμαχητής και φίλος του Αλέξις Χέλμερ είχε πέσει στην δεύτερη μάχη της Φλάνδρας. Η παπαρούνα έγινε το σύμβολο των πεσόντων.
"In Flanders Fields-Στα λιβάδια της Φλάνδρας"
"Είμαστε οι Νεκροί.
Πριν από λίγες μέρες
Ζούσαμε, νιώθαμε την χαραυγή,
είδαμε το ηλιοβασίλεμα να λάμπει,
Αγαπήσαμε και αγαπηθήκαμε
και τώρα κείμεθα
στα λιβάδια της Φλάνδρας"
Η παπαρούνα, σύμβολο της ανυπολόγιστης θυσίας...
Κόκκινες παπαρούνες, μάχες, πόλεμος,....διεκδίκηση της ειρήνης, που μόνο με πολλές θυσίες αποκτιέται. Και γράφοντας όλα αυτά σκέφτομαι πως είναι υποχρέωσή μας να λέμε στις νεότερες γενιές για την ιστορία, ώστε να μην χρειαστεί να ζήσουν ξανά τη φρίκη και να μην αναγκαστούν να δώσουν ξανά την αιματηρή μάχη γι' αυτά που σήμερα μπορεί να θεωρούμε ως δεδομένα.
Κι ανάμεσα σ'όλα, μου'ρχεται στο νου ένα απόσπασμα, που αναφέρεται στον Α' Παγκόσμιο, από τη "Ζωή εν Τάφω" του Μυριβήλη...
Ένα λουλούδι, μια παπαρούνα, μια "μικρή ευτυχία", φυτρωμένη ανάμεσα στη σαπίλα... Ειρήνη, Ζωή, Ελπίδα. Αγάπη,Ομορφιά... Ο πόλεμος, ακόμα και ο πόλεμος της καθημερινότητάς μας μάς σκληραίνει, μάς αλλοιώνει... Ας ξαναβρούμε την αξία της ζωής στα μικρά και τ'απέριττα...την παλιά μας ευαισθησία, την τρυφερότητα, την καλοσύνη, την αγνότητα και την παιδική μας αθωότητα...
"Ήταν ένα λουλούδι εκεί! Συλλογίσου. Ένα λουλούδι είχε φυτρώσει εκεί μέσα στους σαπρακιασμένους γεώσακους. Και μου φανερώθηκε έτσι ξαφνικά τούτη τη νύχτα που 'ναι γιομάτη θάματα. Απόμεινα να το βλέπω σχεδόν τρομαγμένος. Τ' άγγισα με χτυποκάρδι, όπως αγγίζεις ένα βρέφος στο μάγουλο. Είναι μια παπαρούνα. Μια τόση δα μεγάλη, καλοθρεμμένη παπαρούνα, ανοιγμένη σαν μικρή βελουδένια φούχτα. Αν μπορούσε να τη χαρεί κανένας μέσα στο φως του ήλιου, θα 'βλεπε πως ήταν άλικη, μ' ένα μαύρο σταυρό στην καρδιά, με μια τούφα μαβιές βλεφαρίδες στη μέση..."
(Από τη "μυστική παπαρούνα-Η ζωή εν τάφω")
Η ζωή είναι παντού! Ακόμα και σε στιγμές αφόρητης μοναξιάς, πόνου, μελαγχολίας και βασάνων, ακόμα κι αν είναι κρυμμένη, όπως η παπαρούνα του Μυριβήλη...αρκεί να ψάξει κανείς, έστω και λαβωμένος να την βρει και να την προστατέψει...γιατί αν το θέλουμε, υπάρχει!
Από το ποίημα του Μάκρι είναι η έμπνευση για το τραγούδι "Poppy Day" των Siouxsie and the Banshees.
Μετά απ'όλα αυτά, που έμαθα, το ελάχιστο, που μπορούσα να κάνω, να αποτίσω συμβολικά φόρο τιμής στους πεσόντες με ένα στεφάνι από παπαρούνες ...
Το μέρος του κειμένου που αναφέρεται στο στολισμό του Πύργου του Λονδίνου για τα 100 χρόνια από τη λήξη του Α' Παγκοσμίου πολέμου δημοσιεύτηκε με τίτλο "Λιβάδι από παπαρούνες στον Πύργο του Λονδίνου" και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.
http://photoblog.nbcnews.com/_news/2011/11/09/8717172-britain-marks-the-90th-anniversary-of-its-remembrance-poppy-appeal Wikipedia http://www.britishlegion.org.uk/remembrance http://www.classroomjr.com/memorial-day-worksheets/
Kαμμιά φορά, μια απλή φράση μπορεί για σένα να 'ναι το εφαλτήριο για μεγάλα άλματα! Tο χέρι στην πλάτη να ωθήσει για το επόμενο βήμα...η φωνή της ψυχής, που σου φωνάζει: "Mην τα παρατάς! Eιν'ωραίος ο δρόμος που άνοιξες!"
Ήταν καιρός τώρα που η Άνν είχε βαρεθεί τα ίδια και τα ίδια... Λευκές κόλλες χαρτιού να γεμίζουν μελανά στίγματα...εκτονώσεις, ξεσπάσματα...τραύματα μιας ψυχής...σύννεφα κι αναλαμπές ενός ταραγμένου μυαλού...
Βαριότανε εύκολα η Ανν. Δεν τα πήγαινε ποτέ καλά με το πρόγραμμα και την οργάνωση... Είχε μάθει να κινείται ελεύθερη...Τόσα χρόνια στο ίδρυμα είχε μπουκώσει καταπίεση. Μόνη διέξοδος να μουντζουρώνει χαρτιά με ποιητικές κραυγές της ψυχής της. Και μη νομίζετε...λέγοντας ποιητικές, πως ήταν με όμορφα λόγια ντυμένες...Κάθε άλλο! Ωμές, σταράτες οι καταγραφές της για όλα κείνα του τότε και του τώρα που την έφτασαν σ'αυτή την κατάσταση...
Επτά ποιητικές συλλογές ήδη ,μα τώρα λέει να τραβήξει γραμμή τέλους...
"Ο Θεός είναι στην γραφομηχανή σου", της είπε ο καθολικός ιερέας! Μια λάμψη ξάφνου φώτισε ό,τι σκοταδιασμένο είχε μουσκιώσει το μέσα της!
"Ο Θεός είναι στην γραφομηχανή σου"... κι οι αστραπές της φράσης συρρικνώνονται σε αλφάβητο ποιητικό, δίνουν ορμή, γεννούν επιθυμία, δύναμη. Δίνουνε θέληση να συνεχίσει να γράφει μα κυρίως να συνεχίσει να ΖΕΙ!
Από τη φράση αυτή προκύπτει η όγδοη ποιητική συλλογή, της Ανν Σέξτον : "Awful Rowing Toward God" "Ο Θεός είναι στην γραφομηχανή μου...", σκέφτηκε... Κι αυτό της έδωσε ένα μικρό σκοπό ...Τής άρεσε ν' ανήκει στους ποιητές...
"Κάθε μέρα, σβήνω από τα χαρτιά μου
τον Θεό της γραφομηχανής μου.
Βιαστικά. Ορμητικά
σαν ένας λύκος που ξεσχίζει μια ζωντανή καρδιά..."
Προσπαθεί να συμφιλιωθεί με το ταραγμένο παρελθόν, την καταπιεστική μητέρα, μια πατρική φιγούρα- αμφισβητία, το αδιάφορο οικοτροφείο, τις ταπεινώσεις... Ιδιαίτερα εκθαμβωτική στην εμφάνιση, ιδιαίτερη και η ποίησή της ... Αιχμηρή, χθόνια, προκλητική, εξομολογητική, μα τίμια σε ό,τι λέει, χωρίς ταμπού, μιλά για θέματα που ήταν βρώμικο να τ' αγγίζει κανείς...τη μοιχεία, τον αυνανισμό...και πάντα ο θάνατος στο επίκεντρο!
"Είμαι κομμένη στα δυο",
λέει σ'ένα της ποίημα,
"αλλά θα με νικήσω.
Θα ξεθάψω την περηφάνια μου.
Θα πάρω το ψαλίδι και θα κόψω τη ζητιάνα.
Θα πάρω το λοστό και θα ξεσφηνώσω τα σπασμένα
κομμάτια του Θεού από μέσα μου"
Πάντα έγραφε με μουσική υπόκρουση. Άλλοτε τύμπανα κι άλλοτε τσέλα ή βιολιά...Να τρίβει το δοξάρι τους με μίσος, να ξεσκίζει σωθικά...
"Λα λα λα, η μουσική επιστρέφει σε μένα κολυμπώντας
και νιώθω τη μελωδία που ακουγόταν
τη νύχτα που μ' αφήσαν
σ’ αυτό το ιδιωτικό ίδρυμα πάνω στο λόφο.
Φαντάσου το. Έπαιζε το ραδιόφωνο
κι όλοι εδώ πέρα ήταν τρελοί.
Μου άρεσε και χόρεψα σε κύκλο.
Η μουσική χύνεται πάνω στη λογική
και με κάποιον παράξενο τρόπο
η μουσική βλέπει περισσότερα από μένα..."
Η μουσική υπόκρουση τη βοηθούσε να βάλει σε τάξη τα τόσα νοιωθέματα, τα μπερδεμένα, τα ευάλωτα, τ' ανομολόγητα...Γόρδιοι δεσμοί, που ζητούσαν Μεγαλέξαντρο τη ποίηση, να δώσει τη λύση... Για μεγάλο χρονικό διάστημα είχε κολλήσει στις "Μπαχιάνας Μπραζιλέιρας" του Βίλα Λόμπος...
Τα φώτα ανοιχτά, μα το σκοτάδι χορεύει αεικίνητα δαιμονισμένο μέσα της... Τα ποιήματά της, λεπίδες, ...φυτεμένες βόμβες εντός της. Μιας ζωής δρόμος, σε τόσο λίγες γραμμές...
Μια μέρα ένοιωσε την παγωμένη θάλασσα έσω της να την καλεί... Άνοιξε το γκάζι στο γκαράζ να ζεστάνει την παγωνιά της ψυχής της... έβαλε τη μουσική να παίζει και περίμενε...
Περπάτησε νοερά στη Mercy street...έψαχνε κάτι συγκεκριμένο...σύννεφα στα μάτια της ... Ζαλισμένη απ'το κοκτέιλ του γκαζιού...Βρίσκει το νούμερο 45...με τα βιτρώ παράθυρα και μια τραπεζαρία από μαόνι... Ακολουθεί σκιές...Tη γιαγιά, μια νοικοκυρά ...Όλοι οι ακριβοί της... και πιο κάτω "ένα μικρό ξυλιασμένο περιστέρι, που κλείστηκε στην απομόνωση"... Εκεί, στη σιωπή... "κι η σιωπή είν' ο θάνατος, που'ρχεται με τον καταπέλτη του να κάτσει στον ώμο της..."
Η εκθαμβωτικά όμορφη ποιήτρια Ανν Σέξτον γεννήθηκε σαν σήμερα 9 Νοέμβρη του 1928. Ανήσυχη φύση, ατίθαση. Οι γονείς της την εσωκλείουν σε αυστηρό σχολείο θηλέων με την ελπίδα να δαμάσουν την "αγριότητά " της και να την κοινωνικοποιήσουν μέσα στα αποδεκτά πρότυπα της εποχής. Ξεχείλιζε από πνεύμα...
"Φυλάξου απ’ το πνεύμα,
γιατί ξέρει τόσα που δεν ξέρει τίποτα
και σε αφήνει ανάποδο εκκρεμές,
εκστομίζοντας γνώση, ενόσω η καρδιά σου
καταρρέει απ’ το στόμα σου..."
Η ποίησή της είναι κάτι σαν εξιλέωση...M' αυτήν δίνει συγχωροχάρτι σε όλους μα και στον εαυτό της. Όμως, μια θλίψη βαριά κατατρώει τα σωθικά της. Η κατάθλιψη τής χτύπησε νωρίς την πόρτα. Στράφηκε στην ποίηση για να τη γιατρέψει.
Ανάμεσα σε βραβεία και διακρίσεις, μπαινοβγαίνει σε ψυχιατρικές κλινικές. Ως το '74, που την εγκαταλείπουν οι αντοχές της. Αυτοκτονεί στο γκαράζ της με μονοξείδιο.
"Θέλοντας να πεθάνω"
Αφού ρωτάς, τις περισσότερες μέρες δεν μπορώ να θυμηθώ.
Περπατώ ντυμένη, ασημάδευτη απ' αυτό το ταξίδι.
Επειτα μια σχεδόν ακατονόμαστη λαγνεία επιστρέφει.
Ακόμα και τότε δεν είχα τίποτα ενάντια στη ζωή.
[...]
Αλλά οι αυτοκτονίες έχουν μια ειδική γλώσσα.
[...]
Θνησιγενείς, δεν πεθαίνουν πάντα,
αλλά ζαλισμένες, δεν μπορούν να ξεχάσουν ένα τόσο γλυκό φάρμακο
που ακόμα κι ένα παιδί θα το κοιτούσε και θα χαμογελούσε.
Η Ανν Σέξτον απαγγέλει το "Θέλοντας να πεθάνω" :
Από το ποίημά της "45 Mercy Street", το 1986 εμπνέεται ο Βρετανός Πίτερ Γκάμπριελ και γράφει το ομώνυμο τραγούδι:
(Την Ανν Σέξτον τη γνώρισα μετά τα σαράντα μου. Ομολογώ με είχε προβληματίσει ο τρόπος γραφής της και θυμάμαι πως γυρνούσα και δυο και τρεις φορές στο ίδιο ποίημα γιατί δεν κατανοούσα τον ψυχισμό της, δεν άγγιζα τον κόσμο, που ήθελε να μεταφέρει...
Υπηρέτησε μια ιδιάζουσας μορφής ποίηση, αποτέλεσμα μιας ζωής δύσκολης, μπουκωμένης από αμφισβήτηση, κακοποίηση, μιας ζωής, που οι γύρω της την έκαναν να νοιώθει ανεπιθύμητη... Η τραυματισμένη ψυχή της είχε ανάγκη για αποδοχή και αγάπη...Πονούσε...και βρήκε ιδανικό παυσίπονο, την ποίηση.
"Το να αγαπάς κάποιον είναι κάτι σαν προσευχή",έλεγε,
"που δεν τη σχεδιάζεις,
απλώς πέφτεις στην αγκαλιά της,
αφού η πίστη σου, τη δυσπιστία σου ξεκάνει..."
Δεν θα πω τίποτε άλλο. Ελπίζω το κειμενάκι, που διαβάσατε, κάτι σαν κεντρική ιδέα γύρω από τη Σέξτον να λειτουργήσει ως προτροπή, όσοι δεν το έχετε κάνει ακόμη ,να την ψάξετε...)
(Μπρούτζινο άγαλμα του Σαξ στη γενέτειρά του Ντινάντ)
To σαξόφωνο, κατ'εξοχήν μουσικό όργανο της τζαζ ορχήστρας, κατασκευάστηκε το 1846 από τον Βέλγο οργανοποιό Αδόλφο Σαξ, που γεννήθηκε σαν σήμερα 6 Νοέμβρη 1814 στη Ντινάντ και από τον οποίο πήρε το όργανο το όνομά του. (Σαξ-ό-φωνο=η φωνή του Σαξ).
Τα πνευστά χωρίζονται ανάλογα το υλικό κατασκευής τους σε ξύλινα και χάλκινα.
Παρότι φτιαγμένο από μέταλλο, το σαξόφωνο συγκαταλέγεται στα ξύλινα πνευστά εξαιτίας του τρόπου παραγωγής του ήχου του από τον εκτελεστή .
Γόνος μιας πασίγνωστης οικογένειας οργανοποιών, ο Σαξ σπούδασε Φλάουτο και Κλαρινέτο στο Ωδείο των Βρυξελλών κι έτσι η εμπειρία του στην κατασκευή οργάνων εμπλουτίστηκε από τις μουσικές του γνώσεις.
Αρχικά εργάστηκε στην κατασκευή ενός μπάσου κλαρινέτου.
Με το μοντέλο, που κατασκεύασε το 1838 ο Sax έγινε περιζήτητος δεξιοτέχνης του νέου του οργάνου.
Οι ειδικοί εκφράστηκαν με ιδιαίτερο θαυμασμό, όμως η κριτική επιτροπή της έκθεσης των Βρυξελλών αρνήθηκε να του απονείμει το πρώτο βραβείο με τη δικαιολογία ότι ήταν πολύ νέος.
Απογοητευμένος εγκαταλείπει το Βέλγιο και εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου στήνει το εργαστήριο κατασκευής μουσικών οργάνων που επιθυμούσε.
Το Μάρτη του 1846 ο Sax παρουσίασε τη γνήσια πατέντα Σαξοφώνου, επιδεικνύοντας 8 διαφορετικά μοντέλα.
Οι μουσικοί κύκλοι του Παρισιού ενθουσιάζονται, όμως η ένωση οργανοποιών αρχίζει να του επιτίθεται εξαπολύοντας απέναντί του συκοφαντίες. Παρά τα μεγάλα προβλήματα του Sax, το σαξόφωνο κέρδισε από νωρίς μεγάλη αναγνώριση και δημοτικότητα .
Καθιερώθηκε γρήγορα στις γαλλικές στρατιωτικές μπάντες και επίσης χρησιμοποιήθηκε από τα μέσα του 1850 στην μπάντα του αγγλικού πυροβολικού.
Με το χρόνο το σαξόφωνο απέκτησε τη θέση του και στη Συμφωνική Ορχήστρα.
Ήδη από την εποχή του Sax, συνθέτες όπως οι Meyerbeer, G. Bizet, J. Massenet το χρησιμοποίησαν στα έργα τους.
Στην ορχηστρική και θεατρική μουσική του 20ου αιώνα χρησιμοποιήθηκε από σπουδαίους συνθέτες.
Ο Ravel στο" Bolero", ο Moussorgsky στο "Εικόνες από μια Έκθεση".
Στον 20ο αιώνα , η εξάπλωση του σαξοφώνου ήταν ραγδαία.
Έγινε το κατεξοχήν όργανο της τζαζ μουσικής .
Συνδέθηκε με θρυλικούς τζαζίστες όπως οι John Coltrane και Charlie Parker,οι οποίοι εξερεύνησαν και ανέπτυξαν σε μεγάλο βαθμό τις τεχνικές και εκφραστικές δυνατότητες των οργάνων της οικογένειας των Σαξοφώνων.
Από τα κομμάτια για σαξόφωνο ξεχωρίζω τη διασκευή από τον Τζον Κολτρέιν της σύνθεσης "My Favorite Things", από το μιούζικαλ "Η μελωδία της ευτυχίας".
Η διασκευή αυτή σηματοδότησε την εποχή της αλλαγής για τα δεδομένα της τζαζ.
Η εκτέλεση του Κολτρέιν δημιούργησε το πρότυπο της σύνθεσης-εισαγωγής στην τζαζ μουσική.
Ο Κολτρέιν είχε μετατρέψει με το σαξόφωνο, ένα κλασικό βαλς σε πεδίο άσκησης της jazz, αναπτύσσοντας έναν καμβά από ιδέες που έμενε πια στους άλλους μουσικούς της τζαζ να τις επεξεργαστούν και να τις εξελίξουν.
Το ακούμε και στην αρχική του εκδοχή των Rodgers and Hammerstein από τη φωνή της Julie Andrews για να πάρουμε μια ιδέα από τη μεταγραφή για σαξόφωνο :
"The Saxophone Family"
Aπό τους διασημότερους σαξοφωνίστες του αιώνα μας και κείνος που πρώτος εμφανίστηκε ως σολίστ σε αμερικάνικες συμφωνικές ορχήστρες είναι ο Cecil Leeson, ο οποίος κατείχε στη συλλογή του πλήθος χειρογράφων του Αδόλφου Σαξ, που σήμερα βρίσκονται σε Μουσικές Βιβλιοθήκες αμερικανικών πανεπιστημίων.
Cecil Leeson
Για τις συλλογές του Leeson μπορείτε να διαβάσετε στη σελίδα του Εθνικού Μουσείου Μουσικής εδώ.
Για τον Leeson έγραψαν έργα πολλοί συνθέτες. Ανάμεσά τους και ο αμερικανοσικελός Paul Creston που του αφιέρωσε τη σονάτα op.19 για άλτο σαξόφωνο και πιάνο, μια από τα δημοφιλέστερες συνθέσεις στο ρεπερτόριο του σαξοφώνου.
Paul Creston: "Sonata for alto saxophone and piano, op.19"
Ένας από τους καλύτερους σαξοφωνίστες στον κόσμο με ειδίκευση στο σοπράνο σαξόφωνο είναι ο αμερικανός Kenny G. Αγαπημένος μου από παλιά, είναι γνωστός για την τεχνική της "κυκλικής αναπνοής". Μπορεί δηλαδή, καθώς σολάρει με το σαξόφωνο και παίρνοντας αέρα από τη μύτη, να επιμηκύνει τη διάρκεια της αναπνοής και κατ' επέκταση τη διάρκεια της νότας που εκτελεί.
Toν ακούμε σε μια από τις πιο δημοφιλείς και αναγνωρίσιμες ορχηστρικές συνθέσεις του, το "Forever in Love" από το λεύκωμά του: "Breathless" , με το οποίο κέρδισε και το βραβείο Grammy για την καλύτερη οργανική σύνθεση το 1994.
Forever in Love! Για πάντα ερωτευμένοι, φίλοι μου με ό,τι μας κάνει να ονειρευόμαστε!Ενα πλάνεμα στοχαστικό, αδιόρατη μαγεία, πουπουλένια τρυφερότητα και γλύκα... Μια μελωδία βυθισμένη στα πέλαγα της ερωτικής αβύσσου...Τόνοι άλλοτε μελαγχολικοί κι άλλοτε ελπιδοφόροι, τόνοι όπου κυριαρχεί το αίσθημα του ιδανικού, ο Κέννυ Τζι μοιάζει να "κρατά στα δάχτυλά του τη μουσική για μια καλύτερη μέρα", που λέει και ο ποιητής μας...
Θεωρείται η πιο απαιτητική όπερα του Μπερλιόζ ,που σπανίως ανεβαίνει στη σκηνή. Το έργο επικεντρώνεται στην προσωπικότητα του εριστικού και με επιθετική ιδιοσυγκρασία γλύπτη, ζωγράφου και χρυσοχόου της Αναγέννησης, Μπενβενούτο Τσελίνι, που γεννήθηκε σαν σήμερα 3 Νοεμβρίου του 1500.Μιας πολύπλευρης προσωπικότητας με ταλέντο -πλην των υπολοίπων- και στη μουσική. Ξεκίνησε μαθήματα φλάουτου σε νεαρή ηλικία και διετέλεσε επιτυχημένος φλαουτίστας στην ορχήστρα του πάπα κατά τη διάρκεια της περιόδου του στη Ρώμη.
Ο Τσελίνι υπήρξε καλλιτέχνης με ζωή πολυτάραχη ,γεμάτη περιπέτειες, καβγάδες και μπλεξίματα με τους μαικήνες του, δολοφονίες, πολεμικά κατορθώματα, τραβολογήματα για ερωτικές ατασθαλίες, αλλά και στιγμές θριάμβου, λαμπρές στιγμές καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Οξύθυμος, εγωπαθής, είρωνας, παθιασμένος,λάτρης των απολαύσεων της ζωής, αλλά συγχρόνως μεγαλοφυής και πολυτάλαντος!
Το διασημότερο γλυπτό του είναι ο τεραστίων διαστάσεων "Περσέας με το κεφάλι της Μέδουσας", που κοσμεί την κεντρική πλατεία της Φλωρεντίας Piazza della Signoria.
Ο Τσελίνι κατέχει εξαιρετική θέση και στην ιστορία της λογοτεχνίας, με την "Αυτοβιογραφία" του, ένα αντιλογοτεχνικό έργο ,μια μαρτυρία ζωτικότητας και πάθους, τεκμήριο λαϊκού ύφους, κυρίως για τη δύναμη της γνήσιας ειλικρίνειάς του.
Από το "Εισαγωγικό σονέτο" :
"Tην ιστορία αυτή τη γράφω της ταραγμένης μου ζωής
για να ευχαριστήσω της φύσης το Θεό...
[...]
Μονάχα ένα με λυπεί,όταν αντιλαμβάνομαι
τι πολύτιμο χρόνο, στην ματαιοδοξία έχω ξοδέψει..."
This tale of my sore-troubled life I write,
To thank the God of nature, who conveyed
My soul to me, and with such care hath stayed
That divers noble deeds I’ve brought to light.
‘Twas He subdued my cruel fortune’s spite:
Life glory virtue measureless hath made
Such grace worth beauty be through me displayed
That few can rival, none surpass me quite.
Only it grieves me when I understand
What precious time in vanity I’ve spent-
The wind it beareth man’s frail thoughts away.
Yet, since remorse avails not, I’m content,
As erst I came, WELCOME to go one day,
Here in the Flower of this fair Tuscan land.
(Benvenuto Cellini - Εθνική Βιβλιοθήκη Βιέννης)
Η ομώνυμη όπερα του Μπερλιόζ βασίζεται σε επεισόδια παρμένα από την περίτεχνη αυτοβιογραφία του Τσελίνι και κυρίως σε κείνο, που αφορά στην χύτευση του "Περσέα",αναμεμειγμένα με πλασματικά στοιχεία του λιμπρετίστα.
Επειδή το έργο είναι τεχνικά πολύ απαιτητικό, εκτελείται σπάνια πλην της εισαγωγής του, που βρίσκει περίοπτη θέση στα προγράμματα των συμφωνικών ορχηστρών.
Ακούμε την Εισαγωγή υπό την καθοδήγηση του Charles Munch:
Το έργο απαιτεί έναν τενόρο μεγάλων φωνητικών δυνατοτήτων και εξαιρετικής τεχνικής,ώστε να μπορεί να διαχειριστεί τις άριες της όπερας. Στο ρόλο αυτό διακρίθηκε ο Nicolai Gedda, κορυφαίος των κορυφαίων, που τον ακούμε στην άρια "Sur les monts les plus sauvages":
Μια πραγματική ωδή στην γυναικεία ομορφιά αποτελεί το ημικυκλικό χάλκινο ανάγλυφο "Η νύμφη του Fontainebleau", που δημιούργησε ο Τσελίνι στο ομώνυμο παλάτι για τον προστάτη των τεχνών, Φραγκίσκο τον Α΄.
(Μουσείο Λούβρου)
Για τον Φραγκίσκο και η περίφημη "αλατιέρα",μια σύνθεση πολύπλοκη από σκαλισµένο χρυσάφι και σµάλτο σε εβένινη βάση, με την αξία της να υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ! Δύο οι βασικές φιγούρες! Ο Ποσειδώνας, θεός της θάλασσας από την οποία προέρχεται το αλάτι και η Γαία. Τα πόδια των θεών λυγισμένα και τεντωμένα συμβολίζουν τις πεδιάδες και τα βουνά. Η βάση έχει οκτώ απεικονίσεις, τέσσερις για τις εποχές και τέσσερις για την αυγή, τη μέρα, το σούρουπο και τη νύχτα.
(Ιστορικό Μουσείο Καλών Τεχνών-Βιέννη)
Όλα τα πρόσωπα τη όπερας, πλην του Τσελίνι και του πάπα Κλήμη είναι όπως είπαμε επινοήσεις του λιμπρετίστα. Η ιστορία, αν και κάπως εκκεντρική, είναι εκπληκτικά ενδιαφέρουσα! Όλα τα σοβαρά δίνονται με κωμικό τρόπο!!!
Περιληπτικά η υπόθεση:
Ενώ ο Τσελίνι εργάζεται πάνω στο άγαλμα του Περσέα,παραγγελία του πάπα Κλήμη, γνωρίζει και ερωτεύεται την κόρη του ταμία του πάπα,Τερέζα .Εκείνη ,φαινεται να ανταποκρίνεται ,αλλά ο έρωτάς τους εχει ενα μεγάλο αντίπαλο ,τον Fieramosca, επίσημο γλύπτη του Πάπα, που είναι επίσης ξετρελαμένος με την κοπέλα.Σε μια καρναβαλική γιορτή,ο Τσελίνι μονομαχεί και σκοτώνει τον φίλο του Fieramosca. Ο πάπας διατάζει φυσικά τη σύλληψη του Τσελίνι, και τότε εκείνος απειλεί να σπάσει το όμορφο γλυπτό αν δεν του δώσει πλήρη συγχώρηση και την ευλογία του να παντρευτεί την Τερέζα. Φυσικά ο Πάπας συμφωνεί και ,όπως σωστά καταλαβαίνετε... "έζησαν αυτοί καλά και μεις καλύτερα!!!"
(Κοστούμια των πρωταγωνιστών για την πρεμιέρα, που δόθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου του 1838)
Ένας ρόλος αξιοπρόσεκτος είναι αυτός της νεαράς δεσποσύνης,Τερέζας, που ο Μπερλιόζ αναθέτει στη διάφανη,κρυστάλλινη,λεπτεπίλεπτη φωνή μιας λυρικής σοπράνο.
Η άρια, που ακολουθεί είναι από τη σκηνή, όπου η Τερέζα βρίσκει μια ερωτική επιστολή από τον Τσελίνι και τραγουδάει από τη χαρά της : "Les belles fleurs"
Les belles fleurs! Un billet
Cellini! Quelle imprudence!
Eh quoi! Venir ici!
Ce soir même, ah! grand Dieu!
Mais mon père est bien loin,
Et l'instant est propice,
Que faire?
Entre l'amour et le devoir
Un jeune coeur est bien à plaindre,
Ce qu'il désire il doit le craindre,
Et repousser même l'espoir
Se condamner à toujours feindre,
Avoir des yeux, et ne point voir
Comment le pouvoir?
Quand j'aurai votre âge,
Mes chers parents,
Il sera temps d'être plus sage
Mais à dix-sept ans
Ce serait dommage, vraiment bien dommage,
Oh! dès qu'à mon tour
Je serai grand' mère,
Dès que je serai grand' mère
Alors laissez faire, malheur a l'amour.
(Η όπερα πέρασε και από λογοκρισία. Γι'αυτό ο Μπερλιόζ αναγκάστηκε να αντικαταστήσει τον Πάπα Κλήμη με έναν Καρδινάλιο)
***
O Μπενβετούτο Τσελίνι και η πολυτάραχη ζωή του ενέπνευσε και την όπερα του Σαιν Σανς "Ascanio", που το λιμπρέτο του γράφτηκε βασισμένο σε μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου Δουμά, πατρός.
Είναι έργο του 1890 και ο τίτλος του "Ασκάνιο"(από το ρόλο του μαθητή του Τσελίνι) επινοήθηκε για να αποφευχθεί τυχόν σύγχυση με την όπερα του Μπερλιόζ. Aκούμε το χαριτωμένο βαλς από την 3η πράξη:
Ο πολυτάραχος βίος του Τσελίνι γίνεται και μιούζικαλ το 1945. Πρόκειται για το "The Firebrand of Florence", τη μουσική του οποίου γράφει ο Kουρτ Βάιλ, ενώ τους στίχους υπογράφει ο Iρα Γκέρσουιν:
S.Dali" Cellini and Jupiter"
Aξίζει να αναφερθεί πως ο Τσελίνι υπήρξε "ήρωας" για τον Σαλβαντόρ Νταλί, ο οποίος εικονογράφησε την έκδοση της "Αυτοβιογραφίας" του το 1946.
Χαρακτηριστική η απεικόνιση της προετοιμασίας του γλυπτού "Δίας" του Τσελίνι, ένα έργο τεραστίων διαστάσεων παραγγελία του βασιλιά της Γαλλίας φτιαγμένο από ασήμι.
S.Dali: "Cellini portrait"
Ο γλύπτης -κατά την παράδοση- όταν ολοκλήρωσε τη σύνθεση, την τοποθέτησε σε σκοτεινό δωμάτιο και ανέθεσε σε έναν υπηρέτη να στέκεται δίπλα στο γλυπτό και να κρατά δάδα προκειμένου το αργυροκατασκευασμένο άγαλμα να λάμπει στο σκοτάδι. Τη σκηνή αυτή αποτύπωσε ο Νταλί.
Επίσης ένα σκίτσο-πορτρέτο του Τσελίνι από τον Νταλί έχει τα χαρακτηριστικά του ζωγράφου, αν κανείς παρατηρήσει τις λεπτομέρειες. Στοιχείο που μαρτυρά τον θαυμασμό του Νταλί προς την προσωπικότητα του Τσελίνι!
Η ζωή του Μπενβενούτο Τσελλίνι,Απομν/ματα-Μαρτυρίες -Εκδ: Άγρα-Μετάφ: Γ. Λεωτσάκος http://www.gutenberg.org/dirs/etext03/7clln10h.htm http://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/eikastika http://www.aria-database.com http://www.metopera.org/ dalipaintings.com
Εντυπωσιακή η παραδοχή του καλλιτέχνη με την πολυτάραχη, περιπετειώδη την επικίνδυνα βιωμένη ζωή του: "Μονάχα ένα με λυπεί,όταν αντιλαμβάνομαι τι πολύτιμο χρόνο, στην ματαιοδοξία έχω ξοδέψει..." Αλήθεια, πόσοι άνθρωποι χάνουν τον χρόνο τους για να υπηρετήσουν την ματαιοδοξία! Όντως, η όπερα του Μπερλιόζ είναι απ' τις δυσκολότερες αλλά και πολύ μεγάλης διάρκειας, όμως πώς να χωρέσουν τόσες και τόσες στιγμές του ήρωά της σε κάτι μικρότερο; Κι ο Μπερλιόζ, πράγματι έγραψε ένα σπουδαίο έργο και σε νεαρή ηλικία. Ο Γκέντα εξαίρετος στην άρια που μας παραθέτεις, Ελπίδα μου. Σίγουρος για τον ρόλο του, αλλά και η Άννα Νετρέμπκο υπέροχη στην άρια της Τερέζας μας μεταφέρει την χαρά της ηρωίδας. Πολύ χαρούμενο και το φινάλε της όπερας του Σαιν-Σανς, Ασκάνιο. Το δε μιούζικαλ με τις βαρειές υπογραφές Βάιλ-Ι. Γκέρσουιν προσθέτουν άλλο ένα σπουδαίο καλλιτεχνικό έργο στον διάσημοΤσελίνι που τα έργα του είναι κοσμήματα τέχνης. Ευχαριστούμε πολύ, αγαπημένη μου Ελπίδα για την θαυμάσια αυτή ανάρτηση, που, όπως πάντα, με κόπο και μεράκι ετοιμάζεις. Φιλιά και καλό απόγευμα! ❤
Οντως εντυπωσιακη παραδοχη και με διαθεση να φιλοσοφησει ο Τσελινι, μετα από όσα ειχε διαπράξει! Καλησπερα, Αζη μου!Ευχαριστω πολύ γα την προσοχη και το σχόλιό σου σε αυτη την αναφορά μου στον εκκεντρικό και με πολυταραχη ζωη ιταλό πολυτεχνιτη, ζωη που κέντρισε αρκετους απο τους μουσικούς να μεταφερουν τη ζωη του στη μουσική σκηνη, με πιο γνωστη την οπερα του Μπερλιοζ! Παρολη την αποτυχημένη πρεμιέρα, ωστόσο μετα τις αναθεωρησεις της σημερα ακουγεται συχνά, ιδιως η εκπληκτικης εκφραστικοτητας και ενορχηστρωσης ουβερτουρα και το μερος του Ρωμαικου καρναβαλιου!! Οι δυο άριες που επελεξα με Γκεντα και Νετρεμπκο εγιναν γιάυτον ακριβως το λόγο για να αναδειξω το μεγεθος της μεγαλοσυνης του εργου, επειδη οι φιλομουσοι περιοριζονται μόνο σε αυτα τα δυο μερη και χαιρομαι, καλη μου φιλη που σου αρεσαν! Ειναι πάντα χαρά μου να μοιραζομαστε θέματα τα οποία εχω ερευνησει και με εντυπωσιασαν, αγαπημενη μου! Σ'ευχαριστω και πάλι κι ευχομαι ενα ηρεμο, γλυκό απόγευμα να εχεις! Σε φιλώ και γω!
_2013_February.jpg)
