"Apollo": Αντουάν Μπουρντέλ - Ιγκόρ Στραβίνσκυ

 

"Head of Apollo", Μπουρντέλ

Ο γάλλος γλύπτης Antoine Bourdelle, από τους πρωτοπόρους των αρχών του 20ού αιώνα γεννήθηκε σαν σήμερα 30 Οκτωβρίου 1861.

Υπήρξε μαθητής του Ροντέν, ο οποίος επηρέασε σημαντικά την καλλιτεχνική πορεία του στα πρώτα βήματά της, που όμως η ανάγκη για προσωπική έκφραση και το ανήσυχο πνεύμα του θα τον απομακρύνουν σταδιακά απ'αυτόν, ώσπου προσηλώνεται στην ελληνική αρχαιότητα και τον κλασικό ιδεαλισμό, που από τότε θα τροφοδοτεί την έμπνευσή του.

Τα έργα του "Μαχητής Απόλλων", "Παλλάς Αθηνά", "Ο Θνήσκων Κένταυρος", "Ηρακλής τοξότης" κ.α. είναι μερικά αυτής της περιόδου.

"Head of Apollo with neck", Μπουρντέλ

To έργο που τον καθιέρωσε ήταν το πρωτοποριακό για την εποχή του μπρούτζινο γλυπτό: "Η κεφαλή του Απόλλωνα".

"Μπορεί ο Απόλλωνας να λατρευόταν ως θεός του ήλιου στην αρχαιότητα, όμως αυτή η έμπνευση του Μπουρντέλ είναι περισσότερο λαμπερή κι από το χρυσό βέλος του φωτοδότη θεού", 

θα γράψουν οι κριτικοί.



Από τον αρχαίο θεό Απόλλωνα είναι εμπνευσμένο και το ξεχωριστό διακοσμητικό ανάγλυφο στη μετώπη  του θεάτρου των Ηλυσίων Πεδίων στο Παρίσι.
Αυτή τη φορά σκαλίζει έχοντας στο νου την έτερη ιδιότητα του θεού, εκείνη του Πατέρα της Μουσικής και αρχηγού των Μουσών, εξού και το προσωνύμιό του: "Μουσηγέτης Απόλλων".

"Apollo and the Muses" Theater of Champs Elysees, Paris

Στραβίνσκι: "Απόλλων Μουσηγέτης", μπαλέτο σε 2 σκηνές για ορχήστρα εγχόρδων:

Το μπαλέτο αυτό γράφτηκε το 1928, κατόπιν παραγγελίας της Αμερικανίδας Elisabeth Coolidge, προστάτιδας των τεχνών.

"Στον κλασικό χορό βλέπω τον θρίαμβο της τάξης πάνω στο τυχαίο.…την τέλεια έκφραση της απολλωνικής αρχής", δηλώνει ο Στραβίνσκι για τη μπαλετική τέχνη.


Ο Στραβίνσκυ εμπνέεται από το θεό της Μουσικής Απόλλωνα, που αποτελεί και την κεντρική φυσιογνωμία του έργου, ενώ περιορίζει σε τρεις, τις εννέα Μούσες.
Καλλιόπη (προστάτιδα της επικής ποίησης), Πολύμνια (προστάτιδα της ιερής ποίησης και της ευγλωττίας) και Τερψιχόρη (προστάτιδα του χορού).

Μετά την εισαγωγή, (στο ύφος της γαλλικής ουβερτούρας του 17ου αι.) ανοίγει η Α΄ Σκηνή και παρουσιάζει τη γέννηση του θεού της μυθολογίας μας, ενώ στη Β΄ Σκηνή γίνεται η συνάντησή του με τις 3 προστάτιδες των τεχνών, που τον εκπαιδεύουν στην επική ποίηση, το χορό και τη ρητορική τέχνη.

Ενα έργο, που το χαρακτηρίζει γαλήνη, ηρεμία και μελωδικότητα.Μακριά από τον ξέφρενο ηχοχρωματικό ενθουσιασμό των προηγούμενων μπαλέτων του, "το Πουλί της Φωτιάς" ή την "Ιεροτελεστία της Ανοιξης".



Από τις 9 κινήσεις επιλέγω δυο, για να συνδυάσω το ανάγλυφο του Μπουρντέλ, το Pas d'action και την Coda, με θέμα "Απόλλων και Μούσες" :

1) III.Pas d'action: "Apollo and the Muses" 

2) IX. Coda. Apollo and the Muses"