Μια μουσική ιστορία από τον Σοπέν...

"A Musical Story by Chopin",  Andrew Carrick Gow- Tate National Gallery

 

To ξανθό, χαριτωμένο αγόρι καθόταν στο σκαμνάκι του πιάνου. Τα πόδια του κρέμονταν, δεν έφτανε τα πεντάλ, όμως το χάδι των πλήκτρων δεν έχανε τίποτε από το βελούδο του...Συνομήλικοι και κάπως μεγαλύτεροι φίλοι του άκουγαν εκστασιασμένοι...

"Πόσο εκλεπτυσμένο μουσικό αισθητήριο", σκεφτόταν ο ένας..
"Ένας χλωμός ονειροπόλος ο μικρός, μια ευγενής καλλιτεχνική φύση ποτισμένη αστείρευτο συναίσθημα"...
"Κάποτε, θα τον πουν "υπέρτατο ποιητή", ίσως να τον συγκρίνουν και με τον "Ραφαήλ", ένας "Ραφαήλ του πιάνου", ένας οραματιστής, ... με το πρώτο άγγιγμα των πλήκτρων χάνεσαι στα όνειρά του, οι μελωδίες του παρασέρνουν κάθε ευαίσθητο ακροατή...", η σκέψη του άλλου.
Και τί έκφραση!, έκφραση που ακτινοβολεί φως!"

Γλυκός, αισθαντικός, ένας άγγελος στη θωριά ήταν ο Φρειδερίκος Σοπέν και δεν είχε συμπληρώσει ακόμη τα επτά του χρόνια,  όταν έγραψε τις πρώτες του συνθέσεις. 

Ο πατέρας του, Νίκολαoυς Σοπέν, τα δημοσίευσε  για λογαριασμό του γιου του. Πρώτη  δημιουργία  του επτάχρονου θεωρείται μια "Polonaise" σε σολ ελάσσονα αφιερωμένη στην κοντέσα Victoire Skarbek κι εκτυπώθηκε από τον ίδιο εκδοτικό οίκο του δασκάλου του Σοπέν, Ιωσήφ Ξάβερ Έλσνερ, ο οποίος αναγνώρισε την ιδιοφυία του μαθητή του.

Στο εξώφυλλο, αναφερόταν (λανθασμένα) η ηλικία του συνθέτη παιδιού-θαύματος(τον ανέφεραν 8 αντί 7) και το όνομα του ατόμου που απευθυνόταν η αφιέρωση. Η Βικτώρια ήταν κόρη ενός επιφανούς στρατιωτικού, που όταν ο γάμος των γονιών της διαλύθηκε, φιλοξενήθηκε με τη μητέρα της στη Ζελαζόβα Βόλα. Εκεί, γνωρίστηκε με την οικογένεια Σοπέν.

Oι πολωνικές εφημερίδες εγκωμίασαν τη σύνθεση, καθώς εντυπωσιάστηκαν από την νεαρή ηλικία του  Φρειδερίκου:

"Ο συνθέτης αυτού του πολωνικού χορού, ένα νεαρό αγόρι οκτώ χρονών είναι ο γιος του καθηγητή γαλλικής γλώσσας και λογοτεχνίας στο Λύκειο της Βαρσοβίας, κ. Νικόλαους Σοπέν, μια πραγματική μουσική ιδιοφυΐα. Όχι μόνο παίζει τα πιο δύσκολα έργα στο πιάνο με  μέγιστη ευκολία και εξαιρετική εκφραστικότητα, αλλά είναι επίσης  συνθέτης πολλών χορών και σειράς παραλλαγών τους, που οι γνώστες δεν μπορούν παρά να θαυμάσουν στο έπακρο, δεδομένης της νεαρής ηλικίας του συνθέτη".  

Και η κριτική τελειώνει με μια πρόταση που αποκαλύπτει ένα είδος πικρίας από μεριάς Πολωνών: 

"Αν ο νεαρός είχε γεννηθεί στη Γερμανία ή τη Γαλλία, σίγουρα θα είχε προσελκύσει την προσοχή όλων των εθνών. Ας γίνει αυτή η αναφορά ένδειξη ότι γεννιούνται μεγαλοφυίες και στη δική μας χώρα και πως η έλλειψη ευρείας δημοσιότητας τούς κρατά αθέατους στο ευρύτερο κοινό" (chopin.nifc)

Η Πολονέζ σε σολ ελάσσονα, διακρίνεται για την  4 μέτρων μεγαλόπρεπη έναρξή της με δυο χαρακτηριστικές συγχορδίες, που κρατούν και την ενότητα με την επανάληψή τους καθ' όλη τη διάρκεια της πιανιστικής σύνθεσης, πριν το ευγενές άρπισμα...Ακολουθεί ο κύριος χορός σε δύο μέρη, και ένα τρίο που ακούγεται στη σχετική μείζονα κλίμακα, Σι ύφεση.

Έκπληξη προξενεί  η ευφάνταστη επεξεργασία των θεμάτων, ο τρόπος που ο επτάχρονος συνθέτης  μεταφέρει αντίλαλους από έργα που προφανώς μελετούσε, οι πλούσιες ηχητικά συγχορδίες, οι ρυθμικές φιγούρες με τις διασταυρώσεις χεριών, η αρμονική κινητικότητα των φθόγγων κι οι εντυπωσιακές κινήσεις σε όλο το μήκος του οργάνου...
Η μουσική του έχει κάτι από την παιδική αθωότητα, αγνή αφήνεται σε μια χρωματική πορεία όπου η μελωδία καθοδηγεί. 

Κι όλα αυτά από έναν  μάγο των πλήκτρων, μόλις επτά χρονών!

Chopin : Polonaise in G minor - Posthumous / Vladimir Ashkenazy:

Το σπίτι που γεννήθηκε ο Σοπέν στη Ζελαζόβα Βόλα

Το κείμενο γράφτηκε με αφορμή τη γενέθλια επέτειο του Φρειδερίκου Σοπέν. Γεννήθηκε στη Ζελαζόβα Βόλα, ένα γραφικό πολωνικό χωριό που περιβάλλεται από λόφους με ιτιές και φιδίσια ποταμάκια, έξω από τη Βαρσοβία.
Το όνομα του χωριού του στα πολωνικά σημαίνει "σιδερένια θέληση" και ο κορυφαίος συνθέτης και πιανίστας με την ασθενική κράση φαίνεται να μοιάζει σ'αυτό με τη γενέτειρά του... Υπήρξε τολμηρός, πρωτοπόρος ως προς τον χειρισμό του πιάνου, ένας καλλιτέχνης με αξιοθαύμαστο θάρρος και θέληση να εξερευνά άγνωστες έως τότε οδούς απέναντι στα πλήκτρα.

Είδε το φως του κόσμου την πρώτη μέρα της άνοιξης, την 1η Μαρτίου του 1810.
Η μουσική κλίση του μικρού αγοριού, όπως και της μεγαλύτερης αδερφής του, Λουντβίκα οφείλεται και στους δυο γονείς τους. Ο πατέρας έπαιζε φλάουτο και βιολί και η μητέρα, πιάνο. Ο μικρός Φρειδερίκος συγκινούνταν μέχρι δακρύων ακούγοντας τη μητέρα να παίζει. Από τα έξι του χρόνια μπορούσε να αναπαράγει ό,τι άκουγε ή να φτιάχνει καινούργιες μελωδίες, οπότε δικαίως χαρακτηρίστηκε παιδί-θαύμα στο πιάνο, συγκρινόμενος μάλιστα με τον Μότσαρτ στην αντίστοιχη ηλικία.
Χαρακτηρίστηκε επίσης "ποιητής του πιάνου", καθώς έγραψε αποκλειστικά για το όργανο αυτό, δίνοντας συνθέσεις απίστευτης ομορφιάς που τις διαπερνά λυρισμός, μελωδικότητα και ποίηση μοναδικής αξίας και πνοής.