Σοστακόβιτς: Η Συμφωνία της "Ματωμένης Κυριακής"...

"The 9th of January 1905", Βλαντιμίρ Μακόφσκι

"9η Ιανουαρίου - Ο παπα-Γκαπόν στην Πύλη του Narva", αγνώστου

Έχει καταγραφεί στην Ιστορία σαν "Ματωμένη Κυριακή".

Ήταν Κυριακή, 9 Γενάρη του 1905, που στην Αγία Πετρούπολη πνίγηκε στο αίμα μια ειρηνική διαδήλωση εργατών, που πορεύονταν προς τα Χειμερινά Ανάκτορα να επιδώσουν τα αιτήματά τους στον τσάρο...

Είχε προηγηθεί απεργία με οικονομικά και πολιτικά αιτήματα, η οποία γενικεύτηκε. Τότε ήταν που μεσολάβησε ο Γκαπόν, ιερέας και ιδρυτής της Οργάνωσης των ρώσων εργοστασιακών εργατών της πόλης προκειμένου να "διαλύσει" ειρηνικά την πορεία.
Ο αναβρασμός ήταν μεγάλος. Οι διαδηλωτές με θρησκευτικά λάβαρα ανά χείρας και τραγουδώντας εκκλησιαστικούς και πατριωτικούς ύμνους, προχωρούσαν προς τα Ανάκτορα, όπου αντιμετώπισαν τα όπλα της Αυτοκρατορικής Φρουράς με αποτέλεσμα την αιματοχυσία πλήθους διαδηλωτών. Ένα οδυνηρό περιστατικό με θύματα αθώους διαδηλωτές, που ζητούσαν τα δίκαιά τους κι ένα Τσάρο, που έμεινα στην Ιστορία ως ο "Νικόλαος ο αιματοβαμμένος".

"Bloody Sunday on January 9, 1905", Ivan Vladimirov

Ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς δίνει στην 11 Συμφωνία του τον υπότιτλο: "Eτος 1905". 

Η σύνθεση αποτελείται από τέσσερα μέρη που το καθένα φέρει τον δικό του περιγραφικό υπότιτλο:

I. The Palace Square 
II. January The Ninth 
III. Eternal Memory 
IV. Tocsin

"Bloody Sunday in 1905",  Wojciech Kossak

Όπως βλέπετε το 2ο μέρος τιτλοφορείται: "9 Ιανουαρίου" κι είναι εμπνευσμένο από το οδυνηρό αιματοκύλισμα της διαδήλωσης του 1905.

Στην έναρξη του Allegro ακούμε ένα επαναστατικής χροιάς θέμα από τα τοξοτά, που γρήγορα μετατρέπεται σε απειλητικό μοτίβο ενισχυμένο από τα χάλκινα και τα τύμπανα. Η ηχητική θύελλα ξεσπά από το σύνολο της ορχήστρας δημιουργώντας συναισθήματα ταραχής, αγωνίας και διάχυτης ανησυχίας που ηχητικά κορυφώνεται από τα σαλπίσματα στα χάλκινα πνευστά.
Ακολουθεί μια ηχητική αποδυνάμωση σε ελεγειακό, πένθιμο ύφος, με τη μελωδία γρήγορα να μεταλλάσσεται από άποψη δυναμικής. Άστατες ρυθμικές χειρονομίες και αιχμηρά ηχοχρώματα μεταφέρουν τον αναβρασμό και την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα.
Σε μορφή φούγκας ακολουθεί η ανάπτυξη ενός σφοδρού, αποφασιστικού θέματος με αίσθηση εμβατηρίου που σκιαγραφεί την επίθεση της Αυτοκρατορικής Φρουράς έναντι των άοπλων διαδηλωτών. Τα κρουστά συμπληρώνουν ηχητικά το γεμάτο φρίκη περιστατικό με το λουτρό αίματος.
Η απότομη διακοπή των κρουστών(15:49) μαρτυρά το πολύνεκρο, οδυνηρό αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
Πάνω από τα άψυχα θύματα αιωρούνται νύξεις από το θρηνητικό adagio της έναρξης, που εναλλάσσεται με το αρχικό επαναστατικό θέμα.


Πρόκειται για μια μεγαλειώδη Συμφωνία του Σοστακόβιτς που αντανακλά τα δραματικά ιστορικά γεγονότα της εποχής...
Κι ένα συνθέτη που με το έργο του υπηρέτησε το λαό, τον μεγάλο δημιουργό της Ιστορίας, καθώς όπως έλεγε:
"Το μόνο είδος τέχνης που μπορεί να ζήσει και να ακμάσει, είναι αυτό που θεωρεί σαν καθήκον του να υπηρετεί το μεγάλο δημιουργό της Ιστορίας, το λαό".

Shostakovich: "Symphony No. 11 The Year 1905 - Mov. II. Ninth of January":
Bernard Haitink / Concertgebouw Orchestra

Aπό το οδυνηρό αιματοκύλισμα της διαδήλωσης της 9ης Ιανουαρίου του 1905 είναι εμπνευσμένο και μέρος της χορωδιακής σύνθεσης του Σοστακόβιτς με τίτλο: "10 Poems on Texts by Revolutionary Poets, Op. 88" για την οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ.