Αλβέρτος Σβάιτσερ, ο μουσικός..., ο Άνθρωπος!

 

Η έμπνευση σήμερα έρχεται από τη γενέθλια επέτειο (14 Ιανουαρίου 1875) του Αλβέρτου Σβάιτσερ, του Αλσατού προτεστάντη θεολόγoυ, φιλοσόφου, γιατρού, ιεραπόστολου...

Μιας ευγενικής ψυχής, που αφιερώνοντας τη ζωή του στον άνθρωπο, ανέδειξε το νόημα και την αξία της ζωής...

Πολυσχιδής προσωπικότητα, τιμήθηκε το 1952 με το Νόμπελ Ειρήνης για την φιλοσοφία του περί "σεβασμού της ζωής". 


Ηταν παιδάκι όταν ένας συνομίληκός του τον προσκάλεσε να πάνε στους αγρούς με σφεντόνες. Ο μικρός Σβάιτσερ βρέθηκε σε τρομερό δίλημμα. Αναστατώθηκε στην ιδέα να σκοτώσει τα αθώα πετούμενα του ουρανού, έτσι απλά για να διασκεδάσει... Σήκωσε βαριεστημένα τη σφεντόνα. Την στιγμή εκείνη χτύπησαν τα σήμαντρα της εκκλησίας για τον εσπερινό. Ο μικρούλης θεώρησε τον καμπανισμό θεϊκή προειδοποίηση. Πέταξε τη σφεντόνα κατά γης κι άρχισε να τρέχει κουνώντας τα χέρια και φωνάζοντας, για να τρομάξει και να διώξει με αυτόν τον τρόπο τα πουλιά κι έτσι να σωθούν.
Από τότε όταν χτυπούσαν οι καμπάνες ένιωθε  την ευγνωμοσύνη του απέναντι στη μουσική. Οι ήχοι της "ενστάλαξαν" μέσα του την "εντολή" του σεβασμού στη ζωή. Ήταν η αρχή, που θεμελίωσε τη μετέπειτα φιλοσοφία του και στάση ζωής του.

"Όσο από πιο χαμηλά παίρνεις φόρα, μου ‘λεγες συχνά, τόσο πιο αψηλά μπορείς να φτάσεις.

Η μεγαλύτερη αξία του αγωνιζόμενου χριστιανού δεν είναι η αρετή του.

Είναι ο αγώνας του να μετουσιώσει την αδιαντροπιά, την ατιμία, την απιστία, την κακήτητα μέσα του και να τα κάμει αρετή.

[...]

Γιατί για μένα, ο Aγ. Φραγκίσκος είναι το πρότυπο του στρατευόμενου

ανθρώπου που με ακατάπαυστο σκληρότατον αγώνα κατορθώνει κι

επιτελεί το ανώτατο χρέος του ανθρώπου, ανώτερο και από την ηθική κι από την αλήθεια κι από την ωραιότητα: να μετουσιώνει την ύλη που του μπιστεύτηκε ο θεός και να τη κάμει πνεύμα".

(Απόσπασμα από το "Φτωχούλη του Θεού" του Ν.Καζαντζάκη)

Το "Φτωχούλη", ο μεγάλος λογοτέχνης μας Ν.Καζαντζάκης το είχε αφιερώσει στον Αλβέρτο Σβάιτσερ, τον "Αγιο Φραγκίσκο του καιρού μας", όπως τον αποκαλεί.

Τους δυο άνδρες συνέδεε στενή και ουσιαστική φιλία στηριγμένη στην αφοσίωση, τον αμοιβαίο θαυμασμό και εκτίμηση. Κοινές οι φιλοσοφικές τους πεποιθήσεις, και ιδεολογίες...

Κοινή κι η στάση τους απέναντι στο άνθρωπο.

Ο Σβάιτσερ με τον Καζαντζάκη-Χανιώτικα Νέα

"Καλοπροαίρετη από τη μοίρα στάθηκε η στιγμή, κι οι καρδιές μας άνοιξαν... 

ως η νύχτα έμεινα μαζί του, και μιλούσαμε για το Χριστό, για τον Όμηρο, 

την Αφρική, για τους λεπρούς και για τον ...ΜΠΑΧ....

Κατά το δειλινό, κινήσαμε για την εκκλησούλα του χωριού. 

Να μη μιλούμε πια, μου 'πε στο δρόμο, και το τραχύ πρόσωπό του είχε περεχυθεί με βαθιά συγκίνηση. Πήγαινε να παίξει Μπαχ. 

Κάθισε στο αρμόνιο...ετούτη θαρρώ στάθηκε από τις ευτυχισμένες στιγμές της ζωής μου...", 

θα γράψει ο Καζαντζάκης στην "Αναφορά στον Γκρέκο" για τον Σβάιτσερ...

Όπως είδατε, αναφέρεται στον Γ.Σ.Μπαχ, καθώς ο Σβάιτσερ είναι γνωστός και για τη ιδιότητά του ως μουσικού. 

Παράλληλα με την ανθρωπιστική του δραστηριότητα ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ερμηνεία του Γ.Σ.Μπαχ, του οποίου μάλιστα έγραψε και τη βιογραφία, που θεωρείται η καλύτερη μέχρι σήμερα, βελτίωσε την τεχνική κατασκευής του εκκλησιαστικού οργάνου και ο ίδιος ήταν εξαιρετικός οργανίστας της εποχής του...

Ας τον ακούσουμε να εκτελεί την Φαντασία και Φούγκα σε σολ ελάσσονα, του Μπαχ, την επονομαζόμενη "Μεγάλη", όνομα που της δόθηκε για να ξεχωρίζει από την επίσης σε σολ ελάσσονα, αλλά σύντομης διάρκειας, Μικρή Φαντασία του.

Νομίζω άξιζε η μικρή αναφορά σ' αυτόν τον άνθρωπο, η κοσμοθεωρία του οποίου βασιζόταν στην ιδέα του "σεβασμού της ζωής". Μιας πολυσχιδούς προσωπικότητας, που σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό του Άλμπερτ Αϊνστάιν: "αναδείχθηκε μέσα στον θλιβερό αυτόν κόσμο ένας μεγάλος άνθρωπος"...