ΜΑΡΚ ΣΑΓΚΑΛ, ο ποιητής των εικόνων, ο ζωγράφος της ποίησης...

 Μαρκ Σαγκάλ:

Πέθανε σαν σήμερα 28 Μαρτίου 1985. Είχε γεννηθεί το 1887 από Εβραίους γονείς, στο Βιτέμπσκ της Ρωσίας.
Θεωρείται πρωτοποριακός, νεωτεριστής ζωγράφος, όπου προσωπικά βιώματα, θρησκεία, μυστικισμός και νοσταλγία επηρεάζουν το έργο και τη θεματολογία του.

Οι πίνακές του γεμίζουν ανθρώπους και ζώα που αιωρούνται...Αγγέλους, βιολιστές, ψάρια και αγελάδες. Η ζωγραφική του έχει μια παιδικότητα και την χαρακτηρίζει το φανταστικό και ποιητικό στοιχείο.

"Ο Σαγκάλ είναι ένας ρεαλιστής καλλιτέχνης που ζωγραφίζει με ακρίβεια ό,τι βλέπει γύρω του και βλέπει αγελάδες στα κεραμίδια, κοκόρια στην αυλή του χωριού του, βλέπει τη γυναίκα του να πετάει μαζί του στον ουρανό, και τον βιολιστή στη στέγη",
επισημαίνει ο Δημήτρης Μυταράς.


Τεράστια η σχέση αγάπης που ένωνε τον μεγάλο ζωγράφο και τη γυναίκα του, Μπέλλα, της οποίας η παρουσία υπήρξε θεμελιώδης στη ζωή του Μαρκ Σαγκάλ.

Ηταν η μούσα που τού έδινε πνοή, ήταν εκεινη που με τη δυναμη και τη σταθερότητά της τον καθιστούσαν ανέγνοιο ώστε να αφοσιωθεί πλήρως στο έργο του.

(pinterest)

Η Μπέλα πέθανε το 1944. Ο ξαφνικός θάνατος της τον επηρέασε βαθύτατα και τον οδήγησε να αποσυρθεί από τη ζωγραφική για δύο ολόκληρα χρόνια.Ο χαμός της βύθισε σε βαθιά θλίψη και απελπισία τον Σαγκάλ.
Ακολούθησε μια περίοδος δημιουργίας, με έργα που απεικονίζουν την αγαπημένη του σύζυγο φορώντας νυφικό φόρεμα να αιωρείται στον ουρανό.

Ο Σαγκάλ δεν υπήρξε μόνο ζωγράφος, υπήρξε και ΠΟΙΗΤΗς, μια πτυχή της καλλιτεχνικής φύσης του, άγνωστη στο ευρύ κοινό.

Λιτός, πρωτεϊκός, ακατέργαστος λόγος και υπερευαίσθητος.Το ποιητικό σύμπαν του Σαγκάλ μοιάζει σε θεματολογία με το ζωγραφικό: ανθοφορεμένοι κήποι, πολύχρωμοι άγγελοι, σπίτια, πλανόδιοι μουσικοί και χορευτές, άλογα και πουλιά. Ενα σύμπαν ονείρου και φαντασίας...


Ενα από τα ποιήματα που έγραψε για τη νεκρή γυναίκα του:

"Τα χέρια μου διπλώνονται και σκύβουν

Για να ζωγραφίσουν τη σύντομη ζωή σου.

Το στόμα μου και η καρδιά μου ανοίγουν

ώστε η προσευχή μου να έρθει κοντά σου

Από τους πίνακές μου

το όνειρό μου κυλάει

στα πόδια σου.

Αλλά πού είσαι"

Τα ποιήματά του γραμμένα στα ρωσικά και τα γίντις εμπεριέχουν τη ζωντάνια και την ένταση των χρωμάτων που χρησιμοποιεί και στα εικαστικά του έργα!
Κάθε υπερβολή τους έχει τη γοητεία του παιδικού ονείρου και πλάθει το μεθυστικό περιβάλλον του.

Το 1952, ο ζωγράφος επισκέφτηκε τη χώρα μας, προσκεκλημένος του Στρατή Ελευθεριάδη,γνωστού τεχνοκριτικού Τεριάντ, απ'τον οποίο φιλοξενήθηκε στον Πόρο.
Από τότε, τα χρώματά του γίνονται πιο φωτεινά, ιδιαίτερα το περίφημο γαλάζιο του, που μοιάζει όλο και περισσότερο μ΄ εκείνο του ουρανού του Πόρου...
Κι όπως ο ίδιος έλεγε: "Κουβαλάω την Ελλάδα και το φως της!Γιατί εκεί είναι όλα φως, μιας απερίγραπτης διαφάνειας και απλότητας..."

Σάς αντιγράφω ένα ποίημά του από το βιβλίο:

"Με γαλάζιο, κόκκινο, κίτρινο"
Ζωγράφισα τους τοίχους φωτεινούς
Ζωγράφισα τους μουσικούς, τους χορευτές στη σκηνή
με γαλάζιο, κόκκινο, κίτρινο
για σας ζωγράφισα τη σκηνή του μαρτυρίου

Παίξτε, τραγουδήστε, χορέψτε
παίζατε το ρόλο του γέρου βασιλιά 
μαίμου. Με καταπίνατε
κι όλου γελούσαν με δάκρυα στα μάτια
Μαζί σας σιωπηλοί θα 
θα πηδήξουμε μέχρι το φεγγάρι
στη λευκή νύχτα
θα ακουστεί και πάλι η φωνή μας"

("Ο Μαρκ Σαγκάλ στην Ελλάδα-Ποιήματα", εκδ. Αρμός,μτφ:Γ.Σουλιώτης, σελ 35.)


[Η Σκηνή του Μαρτυρίου ήταν ένας φορητός ναός των Ισραηλιτών, που τη μετέφεραν όπου κι αν πήγαιναν. Κατασκευάστηκε, με εντολή του Κυρίου, από τον Μωυσή και θεωρήθηκε ως κατοικητήριο του Θεού.Ονομάστηκε Σκηνή του Μαρτυρίου, επειδή "μαρτυρούσε", φανέρωνε δηλαδή, την παρουσία του Θεού ανάμεσα στο λαό του.]

Στις δυο τελευταίες ΦΩΤΟ εικονίζονται τα εμπνευσμένα από τον Πόρο, ζωγραφικά έργα του.

Πολυσχιδής και πολύπλευρος ο Σαγκάλ, ένας ποιητής των εικόνων κι ένας ζωγράφος της ποίησης, με εβραϊκή καταγωγή.
Περισσότερα έργα του συνοδευμένα με Εβραϊκές λαικές μελωδίες από τον Maurice Sklar μπορείτε να απολαύσετε στο παρακάτω βίντεο:

Maurice Sklar : ''Jewish Folk Medley":

Για τον Μαρκ Σαγκάλ υπάρχουν και άλλα κείμενα στο μπλογκ. Περιηγηθείτε!