"Σικελικός Εσπερινός", από το ιστορικό γεγονός στην όπερα"

 

Sicilian Vespers, Francesco Hayez
(από: wikiart)

Ήταν σαν απόψε, τη νύχτα της 30 Μαρτίου του 1282, όταν ξέσπασε ο Σικελικός Εσπερινός, η γνωστή αιματηρή επανάσταση των Σικελών ενάντια στον πολύ φιλόδοξο και αλαζόνα Κάρολο Ανζού, που είχε ετοιμάσει  έναν τεράστιο στόλο με στόχο την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης.
Σχέδιο, που όμως ανατράπηκε από το λαό της Σικελίας.

"Το 1282 το Πάσχα έπεφτε νωρίς, στις 29 Μαρτίου. 

Όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα το νησί της Σικελίας φαινομενικά ήταν ήρεμο.

Στο λιμάνι της Μεσσήνης ήταν αγκυροβολημένη μια μεγάλη αρμάδα των Ανζού. 

Βασιλικοί πράκτορες, δίχως να ενδιαφέρονται για την έχθρα των σκυθρωπών χωρικών, 

περιόδευαν ανά το νησί…[…] 

Στο Παλέρμο, ο δικαστικός εκπρόσωπος Ιωάννης του Σαιν Ρεμύ, ετοίμαζε τη γιορτή στο παλάτι των Νορμανδών Βασιλέων[…]

Μεταξύ όμως των Σικελών, οι οποίοι γιόρταζαν την Ανάσταση του Χριστού με τα παραδοσιακά τους τραγούδια και χορούς στους δρόμους, η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη και εκρηκτική[…]

Φλυαρούσαν και τραγουδούσαν στην πλατεία και ο καθένας περίμενε να αρχίσει η λειτουργία. 

Ξαφνικά έφθασε μια ομάδα Γάλλων αξιωματούχων…[…] Ανάμεσά τους, ένας λοχίας…[…]

Τράβηξε το μαχαίρι του, έπεσε πάνω στον Ντρουέ και τον σκότωσε. 

Οι Γάλλοι έτρεξαν να εκδικηθούν για το θάνατο του συντρόφου τους, 

και ξαφνικά βρέθηκαν περικυκλωμένοι από ένα πλήθος εξαγριωμένων Σικελών, 

που ήταν όλοι οπλισμένοι με στιλέτα και σπαθιά…",

θα γράψει στο βιβλίο του: "Σικελικός Εσπερινός" ο Στήβεν Ράνσιμαν.

Με αφορμή την ιστορική αυτή εξέγερση, ο Τζουζέπε Βέρντι εμπνεέται το ομώνυμο πατριωτικό μελόδραμά του, με ύφος ενθουσιώδες και επαναστατικό!

Στο ιστορικό πλαίσιο της εξέγερσης ο συνθέτης αναμειγνύει και το ερωτικό στοιχείο, ίντριγκες, μηχανορραφίες, συγκρούσεις, διλήμματα ιδεών και αισθημάτων.
Έρωτες απαγορευμένοι, άνθρωποι κυνηγημένοι, δολοπλοκίες, προσωπικά και συλλογικά οράματα συνθέτουν τον καμβά μιας εντυπωσιακής όπερας!

Παρουσιάστηκε σε ιταλόφωνη και γαλλόφωνη εκδοχή με την πρώτη να υπερτερεί σε παραστάσεις στην εποχή μας.

Από τις ουβερτούρες του Βέρντι, αυτή των Σικελικών Εσπερινών θεωρείται από τις δημοφιλέστερες με την μακροσκελή μελωδία του τσέλου να κυριαρχεί.

Φρενήρης ο ενθουσιασμός και ασυγκράτητη η έξαρση των συναισθημάτων στο πέρας της εισαγωγής, που προετοιμάζει το ακροατήριο γι' αυτό που θα ακολουθήσει.

Την ακούμε σε μια πολυσχολιασμένη εκτέλεση από την Ορχήστρα του Teatro Comunale της Φλωρεντίας, υπό την μπαγκέτα του Έριχ Κλάιμπερ:

Verdi : «I Vespri Siciliani- Overture», Erich Kleiber:

Από τις ωραιότερες άριες είναι εκείνη της Δούκισσας Ελένης της Αυστρίας, όταν ο Σικελός επαναστάτης Αρρίγκο ομολογεί την ταυτότητα του πατέρα του, αλλάζοντας έτσι τη στάση και τα συναισθήματα απέναντί του…

<<Arrigo! Ah, parli a un core già pronto a perdonare... 

Αρρίγκο! Ω, μιλάς σε μια καρδιά έτοιμη να συγχωρέσει!>>

Άφθαστη η Μαρία Κάλλας, μνημειακή η ερμηνεία της με έμφαση στην απόδοση του "Αχ!!!", της κατιούσας χρωματικής κλίμακας(3:01 και 3:25)!
Ακούγεται σχεδόν ξεψυχισμένη, όμως ξεσπά σπαραχτικά, όταν ομολογεί τον έρωτά της!
Απόλυτης πληρότητας ήχοι, συναρπαστικής ομορφιάς και ευελιξίας, χρωματισμένοι όπως μοναδικά γνωρίζει η ντίβα Μαρία!!

«Arrigo! ah parli a un core», Maria Callas: