Ρενουάρ: "Οι Κόρες του Catulle Mendès στο κάστρο του ονείρου"

"The Daughters of Catulle Mendès"
Auguste Renoir

"Το έργο τέχνης πρέπει να σε κατακυριεύει, να σε "τυλίγει" γύρω του
 και να σε συνεπαίρνει,
αφού είναι το μέσο με το οποίο ο καλλιτέχνης μεταφέρει το πάθος του".

Τάδε έφη Ωγκιστ Ρενουάρ, ο ζωγράφος που διακρίθηκε για τον πλούσιο χρωματικό λυρισμό του!Για το σπινθηροβόλημα στο φως, που λούζουν τις ανάλαφρες πινελιές του και δίνουν έξαρση στις μορφές του.
Εχει αδυναμία κυρίως στη γυναίκα, την οποία απεικονίζει δίνοντας την αίσθηση πως αγκαλιάζει τους ώμους, την πλάτη ή αγγίζει τρυφερά το κεφάλι της. Στην απεικόνισή της δίνει πλαστικότερη μορφή, βελούδινη υφή και απαλότερη χάρη στους τόνους των χρωμάτων.

Γυναίκα όμως είναι και η ΜΟΥΣΙΚΗ, την οποία λάτρεψε μικρός...

Μαθητής δημοτικού ακόμη, ξεκίνησε σπουδές στο τραγούδι και έγινε μέλος της χορωδίας στο Παρίσι, την οποία διηύθυνε ο Σαρλ Γκουνώ. Ο δάσκαλος εντόπισε την ιδιαίτερη ευαισθησία του και την απροσμέτρητη ανάγκη του για έκφραση!

Με θέμα τη μουσική έχει κάνει αρκετούς πίνακες, ανάμεσά τους και τις "Κόρες του Catulle Mendès", έργο του 1888, που είχα τη χαρά να θαυμάσω από κοντά στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης!

Ο Catulle Mendès ήταν συμβολιστής ποιητής και φίλος του ζωγράφου. Οι γοητευτικές θυγατέρες του τραγουδούσαν περίφημα κι έπαιζαν πιάνο και βιολί.
Εμφανέστατο το μουσικό ταλέντο τους, που είχαν κληρονομήσει από τη μητέρα τους, φημισμένη βιρτουόζο πιανίστα στην εποχή της, Augusta Holmès, που με τη σειρά της θαυμάστηκε για τις συνθέσεις της από τους Λιστ, Σαιν Σανς και Σεζάρ Φρανκ, που υπήρξε και δάσκαλός της.
Μάλιστα οι δυο τελευταίοι υπήρξαν αντίζηλοι, καθώς όπως λένε τα κουτσομπολιά, την πολιορκούσαν ερωτικά...

Μεγάλος θαυμαστής της γυναικείας ομορφιάς, ο Ρενουάρ τονίζει τα χαρακτηριστικά των κοριτσιών μέσα από το φως με ρευστές πινελιές. Απεικονίζει τη μεγαλύτερη δεσποσύνη, Χιγκέτ, καθισμένη στο πιάνο...την Κλοντίν, μεσαία ηλικιακά, κρατώντας το βιολί της και τη μικρότερη Ελυόν να τίς παρακολουθεί με προσοσχή, μάλλον ετοιμαζόμενη να τραγουδήσει....

Άραγε, αν οργάνωναν ένα μικρό, ιδιωτικό ρεσιτάλ για όλους εμάς, αλλά και τον Ρενουάρ που απεναντί τους τίς σκιαγραφεί και τίς αποτυπώνει τόσο υπέροχα χρωματικά, φωτεινά και έντονα, τί θα ερμήνευαν;...
Υποθέτω πως η μουσικός μητέρα τους θα τίς είχε προετοιμάσει σε μια δική της σύνθεση...
Ίσως στο "Κάστρο του Ονείρου"....

Το ακούμε από την Μάρθα Αράπη που στο πιάνο τη συνοδεύει η αγαπημένη μας σπουδαία Εφη Αγραφιώτη. Δυο θαυμάσιες καλλιτέχνιδες που μάς κάνουν τόσο περήφανους ως Έλληνες, όσο και ο Ρενουάρ τους Γάλλους, μπορώ να πω...

Οι στίχοι του τραγουδιού, όπως τους διαβάζουμε στο βίντεο, μεταφρασμένους από τα γαλλικά:

"Mεσ' σ' έναν πύργο αλλοτινό, χαμένος στις νεφέλες, χαμένο μεσ' το δάσος το πυκνό,

κι ολάνθιστο από άνθη ξενικά, μια πριγκηπέsσα με μεγάλα μάτια λαμπερά,

στο παραθύρι της, κάτω απ' τ' απέραντα ουράνια τραγουδά:

«Ο πρίγκιπας μου θε να 'ρθει! Ο πρίγκιπας μου θε να 'ρθει!

Ο πρίγκιπας μου θε να 'ρθει.! Ίσως κάποια στιγμή!»

Μέσ' απ' τη δόξα που εικονίζουν τα βιτρό ένα βιβλίο γράφει, με σκοπό

οι ήρωες απ' τον παλιό καιρό να δύνανται να μάχονται να ξαναζούν σ' αυτό.

Το φόρεμά της γαλανό σαν ουρανός και της σελήνης φως.

Τα χείλη της με μέλι έχουν φτιαχτεί. Η κάθε ανθρώπινη βουή την ενοχλεί.

Το πλάσμα αυτό το τόσο μακρινό είμαι εγώ.

Είναι η ίδια μου η ψυχή που ενάντια στη χλαλοή το αγνό βοτάνι έχει βρει.

Στο πνεύμα μου για πάντα η αυγή θα ξεπροβάλλει, κι εγώ πάνω σ' ολόασπρη κορφή

στο κάστρο του ονείρου τραγουδώ"

[Ο Ρενουάρ πέθανε σαν σήμερα, 3 Δεκέμβρη του 1919]

Augusta Holmès: "Κάστρο του Ονείρου"

Για τον Ρενουάρ μπορείτε να διαβάσετε και εδώ.