Ένα κοράλ για τον Άγιο Φλωριανό...

 

 "Martyrdom of St Florian", Albrecht Αltdorfer

Τη μνήμη του Αγίου Φλωριανού γιορτάζει η Εκκλησία μας, σήμερα, 4 Μαΐου.

"Άγιος Φλωριανός", Francesco del Cossa

O Φλωριανός υπηρέτησε ως αξιωματούχος του Ρωμαϊκού στρατού, στα χρόνια του Διοκλητιανού. 

Ήταν υπεύθυνος για το Πυροσβεστικό Σώμα, οργάνωσε και εκπαίδευσε μια επίλεκτη στρατιωτική ομάδα με αποκλειστικό καθήκον την καταπολέμηση των πυρκαγιών, γι’ αυτό θεωρείται κι ο "Προστάτης των Πυροσβεστών".

Ασπάστηκε το Χριστιανισμό, βασανίστηκε σκληρά για την πίστη του, ώσπου τέλος οι διώκτες του τον έριξαν στο Δούναβη αφού πρώτα τού είχαν δέσει μια πέτρα στο λαιμό.
Έτσι τέλειωσε η ζωή του. Μετά το μαρτύριό του ανακηρύχτηκε ένας από τους προστάτες Αγίους της Αυστρίας.

Το οδυνηρό τέλος του απεικονίζει στο θαυμάσιο εικαστικό του ο γερμανός, Άλμπρεχτ Άλτντορφερ, βασικός εκπρόσωπος της Σχολής του Δούναβη, που βλέπετε παραπάνω.
Το έργο μαρτυρά την ιδιαίτερη αγάπη του καλλιτέχνη για τα θρησκευτικά θέματα που φιλοτεχνήθηκαν σε έντονο, εξπρεσιονιστικό ύφος.

Πάνω στην ξύλινη γέφυρα του Δούναβη ο Φλωριανός γυμνός, με τη μυλόπετρα δεμένη από τους βασανιστές του στο λαιμό και με βαθιά πίστη στον Κύριο περιμένει καρτερικά το τέλος της γήινης ζωής του.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η επιθυμία του ζωγράφου της ανάδειξης ατμοσφαιρικών τοπίων μέσα στα οποία εντάσσεται το θέμα του. Έτσι, εδώ η φύση απεικονίζεται μυστηριώδης, παγερή, μη θέλοντας να συμμετάσχει στο μαρτύριο που υποβάλλεται ο Χριστιανός αξιωματούχος Φλωριάν. Τα νερά εμφανίζονται σε ψυχρές αποχρώσεις λευκού και γκρίζου σχεδόν στάσιμα και οι βραχώδεις ακτές κάνουν το τοπίο να μοιάζει απόμακρο...Περίτεχνη είναι η χρήση του φωτός από τον Άλτντορφερ, αποσυνθέτοντας το περίγραμμα των αντικειμένων, που δημιουργεί αίσθηση μυστηρίου...

Δημοφιλέστατη και περίφημη είναι η 2η Συμφωνία του Ρώσου Άλφρεντ Σνίτκε, που φέρει τον υπότιτλο "St. Florian", αφού η έμπνευση ήρθε μετά την επίσκεψη του συνθέτη στο Μοναστήρι  Αυγουστίνων, όπου είναι θαμμένος ο Άγιος Φλωριανός. Σχετικά έχω αναφερθεί στο παρελθόν και μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

ThomasDosscomposer

Σήμερα προτείνω τη σύνθεση του Thomas Doss, ενός σύγχρονου κλασικού αυστριακού συνθέτη, γεννημένου στο Λιντς. Προερχόμενος από μουσική οικογένεια (και οι δύο γονείς ήταν μέλη της τοπικής συμφωνικής ορχήστρας) έδειξε από πολύ νωρίς τη μουσική του κλίση και ξεκίνησε μαθήματα μουσικής με έμφαση στο τρομπόνι, το πιάνο, τη σύνθεση και τη διεύθυνση ορχήστρας. Σπούδασε στο Ωδείο Bruckner στο Λιντς, στο Ινστιτούτο Μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, το Mozarteum στο Σάλτσμπουργκ και μεγάλα ιδρύματα των ΗΠΑ.
Ακολούθησαν βραβεύσεις και θέσεις μαέστρου, δασκάλου και καθοδηγητή σε μεγάλες ορχήστρες. Το πάθος του για τα σύνολα πνευστών όμως, έδωσε υπέροχες και ευφάνταστες συνθετικές εμπνεύσεις του, ανάμεσά τους και το "Χορικό για τον Άγιο Φλωριανό", καθώς είναι ο Άγιος-προστάτης του Λιντς, γενέτειρας του Ντος.
Γράφτηκε το 1998 για την Bruckner Sinfonie Orchestra της πόλης.

Καθώς ο μέγας Μπρούκνερ εργάστηκε και θάφτηκε στο μοναστήρι του Αγίου Φλωριάν, η σύνθεση του Ντος αποτελεί το σεμνό και ειλικρινέστατο φόρο τιμής του συνθέτη σε αυτόν τον μεγάλο δάσκαλο, του οποίου η μουσική επηρέασε και διαμόρφωσε τη συνθετική γραφή του. Ενα εντυπωσιακό χορικό-τιμητικό αφιέρωμα στον Άγιο Φλωριανό και τον συμπατριώτη και πρότυπό του, Άντον Μπρούκνερ.

Tο Μοναστήρι St. Florian στο Λιντς,
όπου και ο τάφος του Αγίου

Στην έναρξη της σύνθεσης ηχεί γαλήνια το απέριττο μοτίβο που αναδύεται ομιχλώδες από τα ξύλινα πνευστά. Η μεγάλη εσωτερική δύναμη που διαθέτει, αναδεικνύεται όταν ακούγεται στη συνέχεια από το σύνολο της ορχήστρας μια παραλλαγμένη επανάληψη του θέματος. Τα χάλκινα δίνουν αστραφτερή ηχητική όψη στο ακρόαμα, που ξετυλίγεται με αρμονικά και υφολογικά συμφραζόμενα αντιθετικών μεταξύ τους τμημάτων.  Διακριτικά ξεσπάσματα από τα χάλκινα εναλλάσσονται με μελωδικά μοτίβα γλυκιάς εσωστρέφειας των ξύλινων πνευστών...
Μεγαλοπρεπές, υποβλητικό και βαθιά εκφραστικό έργο, χωρίς όμως μυστικοπαθή διάθεση, αγαλλιαστικής και ευφρόσυνης χροιάς, οδηγείται μέσα από μια ήπια ορχηστρική κλιμάκωση σε εκθαμβωτική αποθέωση του εναρκτήριου μοτίβου.
Μια μουσική κατάθεση "ομολογίας πίστεως", που συνταιριάζεται -θα έλεγε κανείς- με τη βαθιά θρησκευτική πίστη του εμπνευστή της σύνθεσης, Μπρούκνερ, αλλά και την καρτερική στάση του Αγίου που μαρτύρησε για την πίστη του, οδηγήθηκε στο θάνατο, όταν τον έριξαν στο Δούναβη αφού πρώτα τού έδεσαν μια μυλόπετρα στο λαιμό, κλείνοντας έτσι την ιστορία του επί γης, για να ανοίξει όμως η αιωνιότητα, η χαρμόσυνη διαρκής σχέση με το Θείο στη Βασιλεία των Ουρανών...

St. Florian Choral - Thomas Doss: