Teresa Berganza, η "αγαπημένη κόρη" της Μαδρίτης...

 

Η Μπεργάνθα στο ρόλο της Ντοραμπέλα το 1957
(teresaberganza.com)

Μια σπουδαία φωνή σίγησε για πάντα χτες, 13 Μαϊου 2022. 

Η χαρισματικότατη ισπανίδα μεσόφωνος, Τερέζα Μπεργκάνθα, η "Hija Predilecta - Αγαπημένη κόρη" της Μαδρίτης, όπως τη χαρακτήριζαν οι συμπατριώτες της θαυμάστηκε για την φωνητική της ευλυγισία, την υποκριτική της δεινότητα και την σαγηνευτική σκηνική της παρουσία.

"H Teresa Berganza είναι από τις πλέον χαρισματικές ερμηνεύτριες του λυρικού τραγουδιού. Τραγουδά πιστά την παρτιτούρα, με τελειότητα τεχνικής, έκφρασης, ακρίβειας ρυθμού",

 

θα γράψει γι' αυτήν ο αυστηρός μουσικοκριτικός, Harold Schonberg.

Η Τερέζα μικρή είχε εκδηλώσει την επιθυμία να γίνει μοναχή. Πίστευε πως οι σπουδές της στο Ωδείο, όπου διδασκόταν πιάνο, τσέλο, όργανο, μουσική δωματίου και μονωδία θα την προετοίμαζαν να ηγηθεί μιας χορωδίας μοναστηριού ή να διδάξει μουσική σε θρησκευτικό σχολείο.
Όμως, ήταν η δασκάλα της στη φωνητική, που τελικά την έπεισε για το ταλέντο της και ότι θα ήταν κρίμα να αποσυρθεί από την κοσμική ζωή.

H Berganza στο ρόλο της Κάρμεν του Μπιζέ
(.operadeparis.fr)

Υπήρξε σπουδαία ερμηνεύτρια στον Ροσίνι και ήταν εκείνη που συμμετείχε ουσιαστικά στην αναγέννηση των έργων του κρατώντας τους βασικούς ρόλους σε όπερές του λιγότερο ερμηνευμένες. 

"H ερμηνεία της στη λυρική, ανάλαφρη, "λουλουδάτη" μουσική και η ικανότητά της να χρωματίζει λέξεις και φράσεις την καθιστούν την ιδανική τραγουδίστρια του Ροσίνι", θα έλεγε ο διακεκριμμένος άγγλος μουσικοκριτικός, συγγραφέας και παρουσιαστής εκπομπών με θέμα την όπερα, Χάρολντ Ρόζενταλ.

Berganza and Callas

H Tereza Berganza θαυμάστηκε κι από την δική μας Μαρία Κάλλας, η οποία όταν την πρωτάκουσε αναφώνησε: "Πόσο όμορφη φωνή!" υπογραμμίζοντας πως διέθετε μια από τις πιο αιθέριες γυναικείες φωνές όλων των εποχών. Μπορούσε να τραγουδήσει με έναν τρόπο που ηχούσε οικείος και πρωτόγνωρος, ζεστός και αγνός, σχεδόν μυστικιστικός με ένα ηχόχρωμα μοναδικό, που το χρησιμοποίησε με κομψή μουσικότητα, χωρίς υπερβολές.

Επίσης η Berganza ξεχώρισε για την ερμηνεία της ως "Κάρμεν" στην ομότιτλη όπερα του Μπιζέ, αλλά και στον Μότσαρτ.

Η ισπανίδα ερμηνεύτρια κάποτε ομολόγησε ότι θα ήθελε να είχε υπάρξει "ερωμένη του Μότσαρτ, ώστε ο Σαλτσβουργιανός να είχε γράψει γι'αυτήν ένα τραγούδι"...


Με αυτή τη δήλωσή της μάς δίνεται η ευκαιρία να αναφέρουμε ότι η πρώτη επαφή της με τη μουσική ήταν μέσω του Μότσαρτ.
Προερχόταν από μια οικογένεια που λάτρευε τη μουσική. Ο πατέρας της ήταν ερασιτέχνης πιανίστας και άφηνε την μικρή Τερέζα να παίζει πιάνο με το ένα δάχτυλο. Άρχισε λοιπόν να εξασκείται παίζοντας με ένα δάχτυλο τη Σονάτα σε Ντο μείζονα του Μότσαρτ.

Ας θυμηθούμε επίσης πως και το ντεμπούτο της το έκανε σε Μοτσαρτική όπερα.

Ήταν το 1957 στο "Ετσι κάνουν όλες", που υποδύθηκε το ρόλο της Dorabella .
Ενας ρόλος που έγινε η αιτία την επομένη να γραφτεί στις εφημερίδες δίπλα στο ονομά της: "Η μεσόφωνος του αιώνα, γεννιέται".

Πάντα θυμόταν με νοσταλγία αυτό το ρόλο, που άρεσε στην Μπεργκάνθα για την τρέλα που κουβαλούσε.
"Η Ντοραμπέλα ήταν αστεία, πολύ λαμπερή, παθιασμένη. Χάρηκα που την τραγουδησα", έλεγε.

Tην απολαμβάνουμε στην εκφραστικότατη άρια "È amore un ladroncello - Κλέφτης είναι η αγάπη".
Νεανικός ήχος, κεφάτος, μια ερμηνεία που ξεχωρίζει για την ικανότητά της να χρωματίζει λέξεις και φράσεις ...

Teresa Berganza / Cosi fan tutte:

Μπορεί η μεσόφωνος Τερέζα Μπεργκάνθα να διέπρεψε σε οπερατικούς ρόλους των Μότσαρτ, Ροσίνι και άλλων, όμως η "ισπανική" γεμάτη φλόγα χροιά της φωνής της την έχρισαν μοναδική ως ερμηνεύτρια παραδοσιακής ισπανικής μουσικής και τραγουδιών. Υπερασπίστηκε με πάθος την ισπανική μουσική, από τη θαρθουέλα ως τις συνθέσεις των Λόρκα, Γρανάδος ή ντε Φάγια.

Την απολαμβάνουμε σε μια "Sevillana" από τα "Δεκατρία Παλιά Ισπανικά Τραγούδια" του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.

"Γειά σου Σεβίλια, λένε οι Σεβιλλιάνες

και στην μαντίλια το όνομα σου κεντάνε

γειά σου Σεβίλια

Γειά σου Τριάνα, γειά σας οι Τριανέροι

αχ, την Τριάνα, γειά σας οι Σεβιλλιάνοι

κι οι Σεβιλλιάνες

Παντού το λέω, σ΄ολη τη Μακαρένα

χάρες σαν τις δικές σου, αλλού δε βρήκα

παντού το λέω

Πόσο μ΄ αρέσεις της Σεβίλιας ποτάμι

μες στα πράσινα δέντρα και στ΄ασπρα σπίτια

πόσο μ΄ αρέσεις"

Sevillanas, F.G. Lorca

Ερμηνελύει η Teresa Berganza, στην κιθάρα ο Narciso Yepes:

 

thioudakis και 33 ακόμη