Η Ιωάννα στην πυρά

 

«Ιωάννα στην πυρά», Anton Hermann Stilke

Όλοι τη θεωρούσαν ονειροπαρμένη.
Από μικρή έβλεπε οράματα και άκουγε φωνές Αγίων, που την καλούσαν να σώσει τη χώρα της από του Βρετανούς.

 «Ιωάννα στην πυρά», Pantheon

Η Ιωάννα της Λωραίνης, νεαρό κορίτσι ακόμα, ηγήθηκε ενός στρατιωτικού σχήματος και με οδηγό το θάρρος, την πίστη, την ευσέβεια και την ευλάβειά της καταλαμβάνει την Ορλεάνη.
Οι νίκες έρχονται η μια μετά την άλλη για τη Γαλλία κι ο βασιλιάς την ανακηρύσσει ευγενή.

Ωστόσο, το Μάη του 1431 αιχμαλωτίζεται από τους Άγγλους που τη σέρνουν σε δίκη ως αιρετική και μάγισσα.
Στις 30 Μαΐου η Ζαν ντ’Αρκ κρίνεται ένοχη και οδηγείται στην πυρά...
Φοβάται…
Είναι νέα, δεν θέλει να πεθάνει, όμως υπομένει το τέλος της με αξιοπρέπεια.
Το κορμί της γίνεται στάχτη…
Ο θρύλος θέλει την καρδιά της να μην επηρεάζεται από τις φλόγες.

«Αν λάβουμε υπόψη μας την καταγωγή της, τη νιότη της, το φύλο της,
την αγραμματοσύνη της, 

το περιβάλλον των παιδικών της χρόνων και τις αντίξοες συνθήκες μέσα στις οποίες 

κατάφερε να αξιοποιήσει τα μεγάλα ταλέντα της και να σημειώσει τέτοιες επιτυχίες 

στο πεδίο της μάχης και στα δικαστήρια όπου κρινόταν η ζωή της,

είναι μακράν η πιο εκπληκτική προσωπικότητα που έβγαλε ποτέ το ανθρώπινο γένος».

(Μαρκ Τουέιν, Από το βιβλίο του: «Ιωάννα της Λωρραίνης», εκδ. Νεφέλη)

H δεσποσύνη που η πίστη, το όραμα και η γενναιότητα θα τής χαρίσουν και την αγιοσύνη, αφού πρώτα μαρτυρήσει καιόμενη ζωντανή εμπνέει στον Αρτύρ Ονεγκέρ το μεγαλειώδες σκηνοθετημένο ορατόριο του: «Ιωάννα στην πυρά-Jeanne d'Arc au bucher».

Ένα δραματικό ορατόριο με ομιλούντες ηθοποιούς, και λιμπρέτο του Πωλ Κλωντέλ, αδερφού της γλύπτριας, Καμίλ Κλωντέλ.

Το έργο που συνδυάζει τον παραδοσιακό ήχο με τον ήχο από σύγχρονα ηλεκτρονικά όργανα(όπως τα κύματα Μαρτενό) και τού ανατέθηκε από την Ίντα Ρουμπινστάιν, που υποδύθηκε την «Παρθένα της Ορλεάνης» στην πρεμιέρα του το 1938.

Ο Oνεγκέρ εξαιρετικά εκλεκτικός, ξεκινά τη σύνθεση με ένα αινιγματικό, σκοτεινό χορωδιακό σκιαγραφώντας την μυστηριώδη φύση της παρθένας Ιωάννας και συνεχίζει βασιζόμενος σε απλά δομικά στοιχεία, μοτίβα από λαϊκές μελωδίες ανάμικτες με διαφωνίες, που εκφραστικά εντείνονται, χωρίς υπερβολές, από τα αφηγηματικά μέρη.
Το ορατόριο ολοκληρώνεται με ένα χορωδιακό φινάλε εμπνευσμένου μεγαλείου και δέους...

Προτείνω να παρακολουθήσουμε ένα απόσπασμα με τη συγκλονιστική Μαριόν Κοτιγιάρ σε ένα ρεσιτάλ υποκριτικής και εκφραστικότητας...
Σπαραξικάρδια η ερμηνεία της, όπως και οι τελευταίες στιγμές της γαλλίδας ηρωίδας, που σκιαγραφώνται από την υποβλητική μουσική του Ονεγκέρ, αντηχώντας σαν συγκλονιστική κραυγή... Μουσική πρωτοποριακή, ισορροπεί ανάμεσα στο μεταφυσικό και το πραγματικό και υπερθεματίζει το θρίαμβο της ψυχής έναντι της ίδιας της ζωής. 

«Je ne veux pas mourir-Δεν θέλω να πεθάνω!»

Στο παρακάτω βίντεο παρακολουθήστε το ορατόριο ολόκληρο. To συγκλονιστικό χορωδιακό στο 1:11:00

Για την Ζαν ντ' Αρκ του ΒΕΡΝΤΙ, μπορείτε να διαβάστε εδώ