Συζάν Μανέ κι ο Βάγκνερ του πιάνου..

 

"Madame Manet ou Piano", Eduard Manet

Έφυγε σαν σήμερα 8 Μαρτίου του 1906 στο Παρίσι, η Ολλανδή Συζάν Λίνχοφ υπήρξε άριστη πιανίστα στην εποχή της, όμως τη γνωρίζουμε περισσότερο με την ιδιότητά της ως γυναίκα του διάσημου ζωγράφου Εντουάρ Μανέ, του οποίου υπήρξε και μοντέλο.

Οι δυο τους γνωρίστηκαν όταν η Συζάν προσλήφθηκε από τον πατέρα του Μανέ(του οποίου οι κακές γλώσσες έλεγαν πως υπήρξε ερωμένη)προκειμένου να διδάξει πιάνο στον Εντουάρ και τα αδέρφια του.
Παντρεύτηκαν όταν πέθανε ο πατέρας του ζωγράφου, μετά από μυστική, πολύχρονη σχέση.
Ανάμεσα στους πίνακες που φιλοτέχνησε ο Μανέ , πολλοί απεικονίζουν την Συζάν, όπως κι αυτός που συνοδεύω σήμερα την ανάρτησή μου.

Η Συζάν Λίνχοφ-Μανέ, καθισμένη στο πιάνο, απορροφημένη και δοσμένη ολοκληρωτικά στην ερμηνεία της …
-Τι να παίζει άραγε;...Τι να παίζει άραγε;

Mε δεδομένα:
Πρώτον, πως το εικαστικό φιλοτεχνήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1860 με σκοπό ο ζωγράφος να αναδείξει το άφθαστο ταλέντο της γυναίκας του στο πιάνο...και δεύτερον πως η Συζάν εκείνη την περίοδο έπαιζε ώρες ατέλειωτες αποσπάσματα από έργα Βάγκνερ κυρίως, προκειμένου να γλυκάνει με τη μουσική του τις στιγμές μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο του φίλου τους ποιητή, Μπωντλέρ...
[Είναι γνωστή η αδυναμία του ποιητή στο γερμανό δημιουργό].

Σύμφωνα λοιπόν με αυτές τις σκέψεις , υποθέτω πως η Συζάν εκτελεί Βάγκνερ..

Ωστόσο, θα σκεφτείτε, ο Βάγκνερ μεγαλούργησε στο μελόδραμα. Έγραψε έργα και για πιάνο;...

Ίσως μάλιστα κάποιοι γνωρίζετε πως ο πρώτος δάσκαλός του είχε δηλώσει για τον έφηβο μαθητή του,  Ρίχαρντ πως δεν θα κατάφερνε ποτέ τίποτε ως πιανίστας...Κάτι, που εξόργισε τον νεαρό...
Όμως πολύ αργότερα παραδέχτηκε και ο ίδιος ως δίκαιη την εκτίμηση του δασκάλου του, αφού βαριόταν να μελετά με τις ώρες κλίμακες, δακτυλισμούς και αρπέζ...

Υπάρχουν όμως κάποιες πιανιστικές συνθέσεις του, που ξεχωρίζουν.
Είναι άδικο που αποδυναμώθηκε και ατόνησε η διάκριση του Βάγκνερ σε οποιοδήποτε άλλο τομέα πλην του μελοδράματος ...
Τα έργα του για πιάνο είναι εξίσου σημαντικά στην κατανόηση της εξέλιξης του ύφους  και της μουσικής σκέψης του...

Ισως η κυρία  Συζάν Μανέ, να έπαιξε κάποια απ'αυτά...
Ας πούμε τη Σονάτα για πιάνο σε Λα μείζονα, γνωστή ως "Mεγάλη Σονάτα".
Σύνθεση, από τις ωριμότερες της νεανικής περίοδου του, που ο Βάγκνερ φαίνεται να κινείται στη σκιά του θεού του, Μπετόβεν!
Ακούστε προσεκτικά το θέμα του πρώτου μέρους...
Δεν υπάρχει εμφανής επιρροή από το  αρχικό μοτίβο της 5ης Συμφωνίας του Μπετόβεν;

R.WAGNER: "Piano Sonata in A Major, Op.4 , "Grosse Sonate": 

I. Allegro con moto 

Ed. Degas: "M. and Mme Édouard Manet

Την ίδια εποχή,  τέλη της δεκαετίας του 1860, και ο Ντεγκά -φίλος του ζεύγους Μανέ- φιλοτεχνεί επίσης ένα εικαστικό με τη Συζάν στο πιάνο και τον συνάδελφο σύζυγό της ξαπλωμένο στον καναπέ να απολαμβάνει την ομορφιά της πιανιστικής ερμηνείας της!

Ωστόσο, τον πίνακα περιβάλλει μυστήριο, καθώς όπως βλέπετε είναι κομμένος καθ' ύψος ακριβώς στο σημείο απεικόνισης της Συζάν.

Λέγεται πως ο Μανέ έκοψε τον πίνακα, οργισμένος για άγνωστο λόγο με τη Συζάν ή τον Ντεγκά.

Η ζημιά δεν αποκαταστάθηκε ποτέ και μέχρι σήμερα εκτίθεται σ'αυτή την κατάσταση. 

II. Adagio molto, e assai espressivo 

III. Maestoso – Allegro molto

Παλαιότερο άρθρο για τη Συζάν Μανέ μπορείτε να διαβάσετε εδώ.