Sir Ε. ELGAR: "Banner of St. George"

 

     

Ραφαήλ: "San Giorgio e il drago", Λούβρο

Ο Άγιος Γεώργιος γεννήθηκε στην Καππαδοκία της Μ. Ασίας στα χρόνια του αυτοκράτορα Διοκλητιανού, μεγάλου διώκτη των χριστιανών. Κατατάχτηκε στο ρωμαϊκό στρατό κι  έφτασε στο αξίωμα του χιλίαρχου.
Ως τροπαιοφόρος  άγιος και ελευθερωτής συγκεντρώνει πολλές θαυμάσιες διηγήσεις και θρύλους, ανάμεσα στις οποίες δεσπόζει εκείνος που αναφέρεται στην εξόντωση του δράκοντα και της σωτηρίας της βασιλοπούλας.
Σύμφωνα με το θρύλο, την πηγή απ' όπου έπαιρναν νερό οι κάτοικοι της Σιλήνας στη Λιβύη, την φύλαγε ένας δράκος, που  άφηνε το νερό να τρέχει μόνον όταν έβρισκε κάποιον άνθρωπο να φάει. Κάθε φορά αυτός που θα θυσιαζόταν οριζόταν μέσω κλήρου.
Ολόκληροι στρατοί είχαν αντιταχθεί με αυτό το τέρας, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Ο κλήρος έφερε και τη σειρά της κόρης του βασιλιά.
Τότε, λέει η παράδοση εμφανίστηκε έφιππος ο Άη Γιώργης, σκότωσε το τρομερό τέρας και έσωσε την ζωή της νεαρής γαλαζοαίματης.

Λόγω της ιπποτικής συμπεριφοράς του, θεωρήθηκε Αγιος προστάτης της Αγγλίας και  Άγιος των ιπποτών της Στρογγυλής Τράπεζας.

***

"San Giorgio e il drago", Ραφαήλ

Πρόκειται για ελαιογραφία σε ξύλο, χρονολογίας 1504, που εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου.

Καβάλα στο άσπρο άλογο ο τροπαιοφόρος Άγιος Γεώργιος ετοιμάζεται να δώσει όλο γενναιότητα με το σπαθί του το καίριο χτύπημα στον φοβερό δράκο, ενώ έχουν προηγηθεί χτυπήματα με λόγχες.
Τις βλέπουμε σπασμένες, πεσμένες στο έδαφος και μία μπηγμένη στο σώμα του δράκου.
Την ένταση των στιγμών υπογραμμίζει η στάση του αλόγου που χλιμιντρίζει ανασηκωμένο στα δυο πισινά πόδια,  και ο μανδύας του Αγίου που ανεμίζει.
Στο φόντο, απέραντο, καταπράσινο λιβάδι και λόφοι, ενώ δεξιά φεύγει τρέχοντας από τρόμο, η διασωθείσα βασιλοπούλα.

***

Η ΜΟΥΣΙΚΗ: Sir Ε. ELGAR: "Banner of St. George"

Τον παραπάνω θρύλο του Αγίου Γεωργίου, που σώζει τη βασιλοπούλα από το τέρας και στη συνέχεια στήνεται γιορτή από τους κατοίκους της Σιλήνας για να τού εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους, στηρίζεται η σύνθεση του αγαπημένου βρετανού Σερ Έντουαρντ Ελγκαρ: "Banner of St. George-Το Λάβαρο του Αγίου Γεωργίου" .

Γράφτηκε κατόπιν παραγγελίας το 1897 για τους εορτασμούς του Ιωβηλαίου έτους της Βασίλισσας Βικτωρίας της Αγγλίας.

Ας θυμηθούμε πως ο Έλγκαρ ήταν αναθρεμμένος σύμφωνα με τα πρότυπα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ο πατέρας του, του οποίου ο Έλγκαρ υπήρξε για χρόνια βοηθός, ήταν οργανίστας της  εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στο Γούστερ. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου έγραψε τα πρώτα λειτουργικά έργα του βασισμένα στη Ρωμαιοκαθολική παράδοση, (Μοτέτα, Ave Verum, Ave Maria) που αργότερα εντάχθηκαν στο χορωδιακό εκκλησιαστικό ρεπερτόριο.
Έτσι, μπορούμε να κάνουμε λόγο για σχετική εμπειρία.

Η σύνθεσή του, είχε συγκρατημένη υποδοχή, όμως επαινέθηκε για αυθεντική, ραφινάτη βρετανική ποιότητα.
Το επίπεδο της έμπνευσής του, υψηλό, κι εμφανής η  ικανότητά του στην ενορχήστρωση.
Ως σύνθεση ενίσχυσε το μουσικό ανάστημα του Έλγκαρ και έθεσε βάσεις για την θριαμβευτική υποδοχή των "Παραλλαγών Enigma", δύο χρόνια αργότερα.

Το έργο, για χορωδία και ορχήστρα, ακολουθεί τον τύπο της καντάτας κι αναπτύσσεται σε δυο σκηνές και επίλογο.
Το λιμπρέτο, που είναι βασισμένο σε μακροσκελές ποίημα του Shapcott Wensley, ενισχύει η μουσική, προσδίδοντας δύναμη και δραματική ένταση στα σημεία που απαιτείται.
Χαρακτηριστικό το φινάλε, τύποις δοξαστικό , όπου ο ευγενής ιππότης-Άγιος  αναχωρεί, ενώ ψάλλεται ένας δοξαστικός ύμνος, σχεδόν  ιαχή με τίτλο: "It comes from the misty ages" (23:35).

"It comes from the misty ages,

The banner of England’s might,

The blood-red cross of the brave St George,

That burns on a field of white!"

Ισχυρός ο συμβολισμός-παραλληλισμός με τη δύναμη της Αγγλίας, μια και ο "αιματόχρωμος  σε λευκό φόντο" σταυρός του Αγίου Γεωργίου αποτελεί σημαία κι έμβλημα για τους Βρετανούς.
Ολάκερο το θεματικό υλικό σε έξαρση, με τις κρούσεις των κυμβάλων να υπογραμμίζουν φράσεις θριάμβου και λαμπρότητας!

Καλή ακρόαση!

Edward Elgar: "The Banner of St George, op. 33" for Chorus and Orchestra