 |
| "Hector Berlioz", Charles Reutlinger |
H χτεσινή δημοσίευσή μου είχε θέμα τον Μπερλιόζ και τη Φανταστική του Συμφωνία, εξ αφορμής της γενέθλιας επετείου του συνθέτη.
Η δημοσίευση πραγματευόταν το θαυμαστό μα και ολέθριο συναίσθημα του έρωτα, που αποτελεί τον πυρήνα στο αριστούργημα του Μπερλιόζ!
Δεν σας κρύβω πως ήμουν πολύ ενθουσιασμένη όταν άκουγα τα μέρη της Φανταστικής για να γράψω την, ας την πούμε ανάλυση, που όμως είναι διανθισμένη και με δικά μου, πλασματικά στοιχεία...(μια προσωπική "φανταστική",δηλαδή)..., που διαλαλεί πως οι εμπειρίες της ζωής ενός καλλιτέχνη είναι εκείνες, που δίνουν έμπνευση για μεγαλειώδεις δημιουργίες!
-Τι πετυχαίνουν οι καλλιτέχνες μέσα από το έργο τους;
-Να μας οδηγούν σε τελείως διαφορετικά μονοπάτια τον καθένα, ανάλογα με τα βιώματα και τις προσωπικές εμπειρίες...
Κάθε ήχος δίνει ευκαιρία στο νου να πλάσει το δικό του εικονικό κόσμο, να τον γεμίσει με τις δικές του μάγισσες και δαίμονες...που στο τέλος, η εύφρανση της ψυχής που έχει προκαλέσει η ακρόαση, τους μεταμορφώνει σίγουρα σ'αγγέλους!!
Κάποιοι φίλοι, διαβάζοντας τη δημοσίευση, μού είπαν πως ο τρόπος γραφής μου φανερώνει το πόσο παθιάζομαι με ό,τι καταπιάνομαι!
Παθιάζομαι,ναι!!
Μ'ό,τι αγαπώ και λατρεύω!!Οικογένεια, φιλίες, μορφές τέχνης, ιδέες...ακόμα και τ'ανθισμένα της γλάστρας μου λουλούδια, τα κοιτώ παθιασμένα!
Πάθος σημαίνει ΖΩ!
***
Και μετά από αυτόν τον πρόλογο θα ήθελα σήμερα να αναφερθώ σε ένα άλλο αριστούργημα του γάλλου μουσικού γίγαντα.
Η "Επιστροφή στη Ζωή" αποτελεί τη συνέχεια της Φανταστικής Συμφωνίας του Μπερλιόζ, όπου ο καλλιτέχνης ξυπνά από τους εφιάλτες του προηγούμενου έργου και ξεπερνά τον πόνο της ανεκπλήρωτης αγάπης, αφού ανακαλύψει τις χαρές της ζωής στη Μουσική και τη Λογοτεχνία!
Διαλογίζεται με τον Σαίξπηρ, φιλοσοφεί και καταλήγει πως αφού δεν μπορεί να έχει τη γυναίκα, που επιθυμεί, προσπερνά και αφοσιώνεται στη μουσική!
Η Τέχνη θριαμβεύει επί του πόνου!
Η αγάπη της ζωής και η αγάπη για την τέχνη θα τον κατακτήσουν!
Όπως και στην "Φανταστική", έτσι και δω επαναχρησιμοποιεί την idee fixe, την έμμονη ιδέα (επαναλαμβανόμενο μουσικό θέμα, που συμβολίζει την αγαπημένη).
Ακριβώς όπως στη Συμφωνία, και σ'αυτό το έργο εμπνέεται από τις ατυχείς ερωτικές περιπέτειές του.
Στη Φανταστική, αιτία της ερωτικής απογοήτευσης ήταν η ιρλανδή ηθοποιός Χάρριετ Σμίθσον, εδώ, η φλόγα, που κατατρώγει τα σωθικά του είναι μια πιανίστα, που ακούει στο όνομα Marie Moke.
 |
| Marie Moke-Pleyel, λιθογραφία - Josef Kriehuber |
Γράφει σε μια επιστολή του προς φίλο:
"Έχω μεγάλη έμπνευση!
Μόλις τέλειωσα μια μεγάλη σύνθεση για χορωδία, δύο πιάνα και ορχήστρα, για το θέμα της "Τρικυμίας", του Σαίξπηρ.
Δεν το γνωρίζει, μα έμπνευσή μου είναι ο καλός μου άγγελος, το όμορφό μου Άριελ, η Marie!"
***
Η "Επιστροφή στη Ζωή" είναι ένα λυρικό μονόδραμα, που έχει και τον τίτλο "Lelio" (από το όνομα του πρωταγωνιστή) αποτελούμενο από 6 μέρη, με αφηγήσεις συνοδεία πιάνου και χορωδιακά.
1ο ΜΕΡΟΣ: " Ο Ψαράς"
Έμπνευση από το ομώνυμο ποίημα του Γκαίτε "Der Fischer" μεταφρασμένο στα γαλλικά από τον A. Duboys.
και σε μετάφραση :
"Ο ψαράς"
Κύμα κυλάει, το κύμα σπάει
ψαράς σ’ τήν αμμουδιά
τ’ αγκίστρι σκύβει και κυττάει
με ατάραχη καρδιά.
Μα εκεί που κάθεται και ακούει,
σ’ τα δυο το κύμα σκάει
και έξαφνα μέσ’ απ’ τους αφρούς
Νεράιδα ξεπηδάει
Του τραγουδεί και του μιλεί·
Μου σέρνεις τα παιδιά
με πονηριά και δόλωμα
σ’ του Χάρου τη φωτιά;
Μα αν ήξερες πώς χαίρονται
τα ψάρια σ’ τα νερά,
θάπεφτες τώρα σ’ το βυθό
να νοιώσης τη χαρά.
Δεν παίρνει ο ήλιος από εδώ
τη χάρη, τη δροσιά
και το φεγγάρι τ’αργυρό
την τόση του ομορφιά;
Δε σε μαγεύει τ’ουρανού
το χρώμα το φαιδρό;
Δε σε τραβάει μεσ’ σ’ τη δροσιά
το διάφανο νερό;
Κύμα κυλάει, το σώμα σπάει,
τα πόδια του φιλεί.
πόθο του ανάβει και θαρρεί,
η αγάπη του μιλεί.
Του τραγουδεί και όλο του λέει·
και χάνει την καρδιά.
Τραβάει και αυτή, πέφτει και αυτός,
δεν τον ξανάειδαν πιά.
 |
| "Le Pecheur", Georges Seurat |
"Le pêcheur-Ο ψαράς"
ΦΩΝΗ: Χοσέ Καρέρας
Δ/ΝΣΗ: Colin Davis
(Μια σύντομη παρουσίαση και των υπολοίπων μερών του έργου)
2. "Χορός των Σκιών". Αντλεί μουσικές ιδέες από τον Σαιξπηρικό Άμλετ και την καντάτα του συνθέτη "ο θάνατος της Κλεοπάτρας"
3. "Το τραγούδι των ληστών", με γιορταστική διάθεση, ένας ύμνος στην ελευθερία της ζωής που απολαμβάνουν οι "παράνομοι" στην Καλαβρία.
4."Τραγούδι της ευτυχίας", ένας ύμνος - ευλογία για την ευτυχία που επανήλθε στη ζωή του συνθέτη, από φωνή τενόρου, που χρησιμοποιήθηκε αρχικά και στην καντάτα "ο θάνατος του Ορφέα".
5."Αιολική άρπα", (το όργανο αποτελούσε σύμβολο της δύναμης και της μουσικής έμπνευσης στην ρομαντική περίοδο), αναμόρφωση επίσης της μουσικής από την καντάτα του Ορφέα.
και
6. Το τελευταίο θριαμβευτικό χορωδιακό, μια φαντασία πάνω στην "Τρικυμία" του Σαίξπηρ.
"Choeur d'esprits de l'air"
Miranda! Miranda!
Vien’ chi t’è destinato sposo,
Conoscerai l’amore.
Miranda, d’un novello viver
L’aurora va spuntando per te.
Miranda, addio, addio, Miranda!
Miranda! e desso, e tuo sposo, sii felice!
Caliban! Horrido mostro!
Temi lo sdegno d’Ariello!
O Miranda, ei t’adduce, tu parti!
O Miranda, no ti vedrem, ormai
Delle piaggie dell’aura nostra sede,
Noi cercarem invano
Lo splendente e dolce fiore
Che sulla terra miravan.
No ti vedrem ormai, dolce fiore.
Addio! Addio! Miranda, addio!
ΑΦΗΓΗΤΗΣ : Gerard Depardieu, τρομερά εκφραστικός και με εξαιρετικούς χρωματισμούς στη φωνή!!
(Αν έχετε χρόνο ακούστε τον και δεν θα το μετανιώσετε!)
Τη χορωδία της Γαλλικής ραδιοφωνίας διευθύνει ο Riccardo Muti.
Η Τέχνη, αγαπημένοι μου φίλοι πάντα βοηθά με την αύρα και την κρινοστόλιστη οσμή της να λυτρωθούμε από τα πάθη, τις αδυναμίες...να λυθούν τα μάγια, που μας κρατούν αλυσοδεμένους στο χώμα...
Θα μου επιτρέψετε να σας χαιρετίσω με τα λόγια του Σαίξπηρ από την Τρικυμία του...
"Τώρα τα μάγια μου όλα είναι λυμένα,
κι ό, τι δύναμ' έχω είναι από μένα..."
.jpg)
Θανάσης Αλμπάντης12 December 2014 at 14:46
Στην σκληρή πατριαρχική κοινωνία που ζούμε, οι γυναίκες δημιουργοί μένουν στο παρασκήνιο. Κι όμως, έχουν τόσο μεγάλη ευαισθησία, τόσο ,μεγάλη δημιουργικότητα, παρόλο που πατάνε γερά στη γη. Ίσως γιατί αυτές μας δίνουν τη ζωή κι αυτές είναι που την συντηρούν. Μπορεί οι άντρες να είναι "υψιπετείς", αλλά τους απογειώνουν οι γυναίκες είτε μητέρες είναι είτε ερωμένες. Δεν είναι τυχαίο που οι Αρχαίοι τις μούσες είχαν πηγή της έμπνευσης και τις Ώρες ως θεότητες της άνευ Ύβρεως ευημερίας. Η γλυκύτατη και άτυχη Καμίλ, σίγουρα επηρεάστηκε από τον Ροντέν, αλλά η επίδραση ήταν αμφίδρομη. Και τα έργα της... σ' αγγίζουν κατάκαρδα, ενώ του Ροντέν -εξαιρουμένου του Φιλιού- αναταράσσουν τη λογική μας. Ελπίδα, καταπληκτικές οι δημοσιεύσεις σου. Παρακαλώ να με ενημερώνεις, για να μη ξεχνιέμαι.ReplyDelete
Replies
ELPIDA NOUSA12 December 2014 at 16:17
Σάκη, καλημέρα!
Έχεις δίκιο να λες πως οι γυναίκες δημιουργοί μένουν στο παρασκήνιο.Ακόμα και στην εποχή μας!Εκτός εξαιρέσεων,βέβαια....(Διάβασε τη δημοσίευσή μου για τη Γιαγιόι Κασούμα, θα καταλάβεις τι εννοώ).
Όλα εξαρτώνται από το ψυχικό σθένος, που διαθέτει καθεμιά!
Όσο για την ευαισθησία και την δημιουργικότητα, κατ'εμέ δεν έχουν φύλο!
Θεωρώ ευτύχημα όταν συμβιώνουν αντιλήψεις, που "αποθεώνουν ό,τι αγαπούν!"
Δούναι και λαβείν,ένα αλληλοσυμπλήρωμα!Δύσκολο, μα όταν συμβαίνει είναι ένα θαύμα!
Όμως, είναι που η κοινωνία, όσο μοντέρνα και να θέλουμε να τη βαφτίσουμε δεν ανέχεται αποκλίσεις από τους συμφωνημένους κανόνες,πολλές φορές...
...και η Καμίλ!...καημένη Καμίλ!... νοιώθω πως παραμερίστηκε στη διαδρομή του εραστή της προς τη δόξα και παρακολούθησε βήμα -βήμα τη βασανιστική της κάθοδο στην παραφροσύνη και σε μια ματαιωμένη ζωή...Τι κρίμα για ένα τέτοιο ταλέντο!
Σ'ευχαριστώ για το επαινετικό σχόλιο.Η αλήθεια είναι πως ό,τι γράφω, το γράφω με πολλή αγάπη και πάθος.
Γράφω την αλήθεια μου, που εγώ βαφτίζω "παραμύθι, αερικό, στην πλάτη μου φτερά" να πετάξω με τις σκέψεις μου στον ιδεατό μου κόσμο.
Μιας και αναφέρθηκες σε μυθολογικές θεότητες, να σου απαντήσω ομοίως...και ακολουθώντας το τελετουργικό του Ξένιου Δία να σε καλωσορίσω και να σου πω πως πραγματικά χαίρομαι για την επίσκεψη στο νεοσύστατο κονάκι μου!
Καλό σου ξημέρωμα!