"Ave Maria στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου"

 

Βερονέζε: "Η ναυμαχία της Ναυπάκτου"

"…ήταν η πιο μεγαλόπρεπη στιγμή που γνώρισαν οι περασμένοι 

ή τούτοι οι σημερινοί καιροί, ή που θα δούνε οι μελλούμενοι…" 

(Μιγκέλ ντε Θερβάντες) 

Ο ισπανός συγγραφέας αναφέρεται στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου στην οποία  συμμετείχε και έχασε το αριστερό χέρι του..
Έλαβε χώρα στις 7 Οκτωβρίου 1571, και θεωρείται ιστορικής σημασίας.
Αντίπαλοι ήταν τα χριστιανικά κράτη της Δύσης και η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Έληξε  με θριαμβευτική επικράτηση των Δυτικών.

"Όταν απαντηθήκανε οι δυο χοντρές αρμάδες,
βροντοκοπούν οι κανονιές γίνεται η μέρα νύχτα
ποδάρια χέρια και κορμιά γιομίζουν τα καράβια

πλώρη με πλώρη σμίγουνε, κατάρτι με κατάρτι

λαμποκοπάνε τα λαμιά , βροντάνε τα τρομπόνια 

ποδάρια χέρια και κορμιά γιομίζουν τα καράβια..."

Έτσι περιγράφεται στο γνωστό δημοτικό τραγούδι η -κομβική για την Ιστορία- Ναυμαχία της Ναυπάκτου.

Ο θρύλος θέλει την παραμονή της μεγάλης ναυμαχίας ο Πάπας να  διέταξε μοναχούς  και λαό να προσευχηθούν στην "Παναγία με το ροζάριο" να δώσει τη νίκη.
Στη Ναύπακτο, η προσευχή έγινε στην Παναγία τη Ναυπακτιώτισσα που μετά τη νίκη ονομάστηκε "Παναγία του Ροδαρίου" και η γιορτή της καθιερώθηκε την 7 Οκτωβρίου, ημερομηνία της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου.
Στους Δυτικούς ολόκληρο το μήνα Οκτώβριο ψάλλεται με το ροζάριο ο λατινικός ύμνος:
"Ave Maria".

"Ave Maria Gratia plena

Ave, ave Dominus

Tecum

Benedicta tu in mulieribus

Et benedictus fructus ventris tuae

Ventris tuae, Jesus

Ave Maria..."

"Χαίρε Μαρία

Παρθένα επουράνια

Κεχαριτωμένη και ευσεβή Μητέρα

που δέχεσαι πάντων τις εγκάρδιες προσευχές

μην αρνείσαι

σ’ αυτόν τον χαμένο εμένα την αγάπη

την λύτρωση στον πόνο του!

Χαμένη η ψυχή μου γυρνάει σε Σένα

και γεμάτη ελπίδας πέφτει στα πόδια Σου

Σε επικαλείται και προσμένει την αληθινή ειρήνη

που μόνο Εσύ μπορείς να δώσεις

Χαίρε Μαρία!"

Στην Gallerie dell'Accademia της Βενετίας εκτίθεται το εικαστικό αριστούργημα του Πάολο Βερονέζε: "Η Νίκη στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου με την επέμβαση της Παναγίας του Ροδαρίου".

O ζωγράφος χωρίζει τον πίνακα σε δυο μέρη.
Στο κάτω μέρος απεικονίζει το στόλο των αντιμαχομένων, Χριστιανών και Οθωμανών.
Στο πάνω και ανάμεσα σε νέφη τους Αγίους Ρόκκο, Μάρκο, Πέτρο και Ιουστίνο να παρακαλούν την Παναγία να βοηθήσει τις χριστιανικές δυνάμεις, ενώ μια ομάδα Αγγέλων ψάλλουν το "Αβε Μαρία"...
Η Παναγία συγκατατίθεται κι έτσι ο Άγγελος με τον πορφυρό χιτώνα εκσφενδονίζει βέλη με φλόγες προς τα τουρκικά πλοία.


Από τις μουσικές μελοποιήσεις του Ύμνου προς την Θεοτόκο διακρίνονται και επιλέγω εκείνες των:
Κερουμπίνι , Ντονιτσέτι, Γκουνώ και Βέρντι.

Για να προλάβω ορισμένους που θα σκεφτούν την υπέροχη σύνθεση του Σούμπερτ να θυμίσουμε πως  το κείμενο στη Σουμπερτική σύνθεση βασίζεται στο ποίημα του Γουόλτερ Σκωτ: "Η κυρά της λίμνης". Oι πρώτες λέξεις(Χαίρε Μαρία), έδωσαν την ιδέα να προσαρμοστεί αργότερα όλο το λατινικό κείμενο πάνω στη μελωδία του.
Ετσι,  λανθασμένα αναφέρεται ως "Άβε Μαρία" του Σούμπερτ.

1. Cherubini:

2. Donizetti:

3. Gounod:

4. Verdi: