Μότσαρτ: Η συγκατάθεση του πατέρα και το γαμήλιο δώρο...

"Μότσαρτ και Κωνστάντζα στο γαμήλιο ταξίδι τους¨

(Καρτ ποστάλ του 19ου αι.)

Ο γάμος τους τελέστηκε τον Αύγουστο του 1782 στον καθεδρικό του Αγίου Στεφάνου στη Βιέννη, παρόλες τις αντιδράσεις του πατέρα, Λεοπόλδου που δεν θεωρούσε τη νύφη άξια να σταθεί στο πλευρό του ταλαντούχου γιου του. Η Κωνστάντζα ήταν η κόρη του Φρίντολιν Βέμπερ την οικογένεια του οποίου γνώρισε ο Βόλφγκαγκ όταν εγκαταστάθηκε στην αυστριακή πρωτεύουσα. Ανώριμος ο νεαρός και άμαθος σε ερωτικά παιχνίδια είχε αρχικά ερωτευτεί την Αλοΐσια, τη μεγαλύτερη αδερφή της...

Λεοπόλδος Μότσαρτ

"Ευτυχώς", σκεφτόταν ο Λεοπόλδος, "εκείνη τον παράτησε έγκαιρα, καθώς είχε τρανές καλλιτεχνικές φιλοδοξίες ...Όμως, λες και κάτι τον έλκυε αυτό το κουτορνίθι-υιό μου, στην οικογένεια. Δεν άργησε να χτυποκαρδήσει πάλι με μια άλλη Βέμπερ. Αυτή τη φορά με την Κωνστάντζα. Είναι η φωνή τη φύσης -λέει- που μίλησε μέσα του δυνατά. Και δεν μπορεί να ζήσει όπως οι περισσότεροι νέοι της ηλικίας του γιατί είναι πολύ θρήσκος και δίνει σημασία στα θέματα τιμής. Έτσι, δεν μπορεί ν'αποπλανήσει ένα νέο, αθώο κορίτσι... 

Όλα, δικαιολογίες...

Προσπάθησε πολλές φορές να με πείσει για την όμορφη σχέση τους...και τα εξαιρετικά προσόντα της κοπέλας. Μού την περιέγραψε, ευγενική, καλόκαρδη, έξυπνη...Όχι ιδιαίτερα όμορφη, αλλά σε κερδίζει -λέει- αμέσως όταν σε κοιτάξει με τα δυο της μαύρα μάτια και το χαμογελαστό της πρόσωπο. Μπορεί να μην είναι πνευματώδης, όμως την αγάπησε από την τρυφερή φροντίδα που έδειξε στον Βόλφγκαγκ όταν έμενε στο σπίτι τους.
Λες η μικρή με τη μάνα της να τον είχαν από τότε βάλει στο μάτι για γαμπρό;

Ήμουν σίγουρος πως αυτός ο γάμος θα έβαζε φρένο στα σχέδια και την εξέλιξη του γιου μου...Προσπάθησα να τον πείσω να αναθεωρήσει...Να δει καθαρά ποιο είναι το συμφέρον του. Όμως, εις μάτην. Εκείνος την πήρε στο σπίτι του. Συγκατοίκησαν...Και η μητέρα της -δήθεν προσβεβλημένη- τού έστειλε τελεσίγραφο. Και κείνος έπεσε στην παγίδα ως αμαθής και άβγαλτος 25χρονος. Τον έβαλε να συντάξει συμβόλαιο γάμου που να επιβεβαιώνει γραπτώς τις έντιμες προθέσεις του. Ανησυχούσε -λέει- ο χερ Βίντερ, ο κηδεμόνας της γιατί κάποιοι καλοθελητές είχαν κατηγορήσει το γιο μου για αναίσχυντες συμπεριφορές...Και ο ανόητος υπέγραψε πως θα έδινε 500 φιορίνια το χρόνο στην οικογένεια Βέμπερ αν άλλαζε γνώμη και δεν παντρευόταν την Κονστάνς..


Εκείνο που λίγο μ' έβαλε σε περισσότερη σκέψη ήταν όταν μετά τις υπογραφές η κοπέλα έσκισε το συμβόλαιο.Ήταν πράγματι μια πράξη ώστε να δείξει πως τού έχει εμπιστοσύνη ή μέρος του σατανικού σχεδίου της να γίνει κυρία Βόλφγκαγκ Μότσαρτ;

Μεταξύ μας, όμως, αυτή η πράξη της την ανέβασε στα μάτια μου...Παρότι πριν λίγους μήνες όπως έμαθα από τη Νάνερλ τα είχαν τσουγκρίσει μεταξύ τους. Ο Βόλφγκαγκ είχε θυμώσει που η Κωνστάντζα σε μια συγκέντρωση φίλων και κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού σαλονιού είχε το θράσος να αφήσει κάποιο νεαρό να τής μετρήσει το μήκος τη γάμπας της!

Koνστάντζα Βέμπερ-Μότσαρτ

Εκείνη όμως βρήκε τον τρόπο -όπως όλες οι γυναίκες- να τον πείσει πως παραμένει αξιοσέβαστη, σώφρων, πιστή και αφοσιωμένη του.

Και να τώρα που λαμβάνω αυτή την επιστολή του πως ο γάμος θα τελεστεί άμεσα, εντός Αυγούστου στον καθεδρικό του Αγίου Στεφάνου...
Τι να κάνω;
Θα πρέπει να συνεχίσω σθεναρά να αντιστέκομαι στο γεγονός ή να δώσω την ευχή μου;


Μήπως θα πρέπει να ξανασκεφτώ και να μετρήσω τα δεδομένα; Είναι -μου είπε- καλλίφωνη, αξιόλογη υψίφωνος, κι έχει υψηλό μουσικό κριτήριο. Οι γυναίκες έχουν έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης από μας κι ίσως έτσι, -αναρωτιέμαι- γνωρίζοντας μουσική, βοηθήσει τον ελαφρόμυαλο Μότσαρτ στο συνθετικό του έργο;..."


Ο Λεοπόλδος κατέβασε τα μάτια από το ταβάνι που τόση ώρα κοιτούσε συλλογιζόμενος κι έπιασε την πένα. Τη βούτηξε στο μελάνι κι άρχισε να γράφει...


"Αγαπητέ μου υιέ........"


H συγκατάθεση του πατέρα του Βόλφγκανγκ έφτασε με την ταχυδρομική άμαξα μια μέρα μετά τον γάμο...


Απ' ότι έδειξε ο χρόνος και η ιστορία, ήταν γάμος επιτυχημένος με το ζευγάρι να ζει μια πολύ ευτυχισμένη -αν και σύντομη- κοινή ζωή...
Αμέσως μετά το γάμο τους ο Μότσαρτ συνέθεσε ένα από τα αριστουργηματικότερα έργα του, την "Great Mass in C minor, K. 427-Μεγάλη Λειτουργία σε ντο ελάσσονα , Κ. 427".

H ζωή στο σπίτι με τον Μότσαρτ
(pinterest)

Λέγεται πως ο συνθέτης είχε δώσει όρκο να γράψει μια Λειτουργία όταν θα έφερνε την Κονστάνς  στο Σάλτσμπουργκ ως σύζυγό του προκειμένου να συναντήσει την οικογένειά του.

Στην πρεμιέρα της σύνθεσης το 1783 η κυρία Κωνστάντζα Βέμπερ -Μότσαρτ ως καλλίφωνη υψίφωνος τραγούδησε τα μέρη της σοπράνο αφήνοντας έκπληκτους -ιδιαίτερα στην άρια "Et incarnatus est - Και εσαρκώθη"- τον πεθερό και όλους τους παρευρισκόμενους...

Πρόκειται για έργο ξεχωριστό, το οποίο για άγνωστους λόγους δεν ολοκληρώθηκε. Υπάρχουν μόνο τμήματα και λεπτομερή προσχέδια.
Σίγουρα, καθώς προορίζονταν για μουσικό "δώρο" προς την νεόνυμφη Κωνστάντζα, ο Μότσαρτ προβάλλει ιδιαίτερα το σοπράνο σόλο με ιδιαίτερης ομορφιάς εκφραστικά σημεία, που φανερώνουν την ειλικρινή αγάπη αλλά και βαθιά πίστη του συνθέτη, προσαρμοσμένα στο αντιστικτικό στυλ γραφής των Χαίντελ και Μπαχ, που η ακρόασή τους είχε σαγηνεύσει τη σύζυγό του.

Ιδιαίτερης μεγαλοπρέπειας, εξαιρετικής επιδεξιότητας και απαράμιλλης εκφραστικότητας είναι η άρια "Et incarnatus est", όπου γήινο και πνευματικό, συνυπάρχουν. Ένας θεσπέσιος ύμνος πίστης και λατρείας σε μια πνοή.
Eίναι μέρος του Credo, και αγνή μελωδικά άρια, που δημιουργεί απόλυτη αντίθεση με τα προηγούμενα μέρη. Η κορύφωσή της βρίσκεται στην καντέντσα (6':22''), όπου τα ξύλινα πνευστά -φλάουτο, όμποε και φαγκότο- εναλλάσσονται με τη σόλο φωνή με εξαιρετική κομψότητα και φινέτσα, σαν αραχνοΰφαντη μουσική δαντέλα.

Μozart: "Great Mass K. 427-Et incarnatus est"

Leonard Bernstein / Arleen Auger

Το κείμενο γράφτηκε με αφορμή τη σαν σήμερα γέννηση τη νύφης, Κωνστάντζας Βέμπερ-Μότσαρτ (5 Ιανουαρίου 1762).

Παλαιότερο κείμενο για την Κωνστάντζα μπορείτε να διαβάσετε εδώ.