Αρχάγγελοι: Η μελωδία του Θείου Φωτός...

 

Marco d’Oggiono: "Archangels"

Η Εκκλησία μας σήμερα 8 Νοεμβρίου τιμά τους Αρχάγγελους, Μιχαήλ και Γαβριήλ. Μια γιορτή που υπενθυμίζει τη θεία τάξη και αρμονία που διέπει τον πνευματικό κόσμο.

Οι Αρχάγγελοι εμφανίζονται σε πολλές θρησκευτικές παραδόσεις, με κοινό στοιχείο τον ρόλο τους ως αγγελιοφόροι και υπηρέτες του Θεού.
Στον Ιουδαϊσμό, αναφέρονται κυρίως ο Μιχαήλ, ο Γαβριήλ, ο Ραφαήλ και ο Ουριήλ, που θεωρούνται φύλακες των εθνών και εκτελεστές της θείας βούλησης.
Στον Χριστιανισμό, οι αρχάγγελοι έχουν κεντρική θέση ως προστάτες και οδηγοί των ανθρώπων, με τον Μιχαήλ και τον Γαβριήλ να κατέχουν εξέχουσα θέση.
Στο Ισλάμ, αναγνωρίζονται επίσης τέσσερις μεγάλοι άγγελοι: ο Γαβριήλ, που μετέφερε το Κοράνι στον Μωάμεθ, ο Μιχαήλ, που φροντίζει για τη συντήρηση της ζωής, ο Ισραφελ, που θα σημάνει την Ανάσταση με τη σάλπιγγά του και ο Αζραήλ, ο άγγελος του θανάτου.

Έτσι, σε όλες τις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες, οι αρχάγγελοι εκφράζουν τη σχέση μεταξύ Θεού και ανθρώπου, ως φορείς μηνυμάτων, προστασίας και θείας δικαιοσύνης.


Το εικαστικό που συνοδεύει το κείμενο είναι του Marco d’Oggiono, μαθητή του Λεονάρντο Ντα Βίντσι και απεικονίζει τους τρεις Αρχαγγέλους, Μιχαήλ, Γαβριήλ και Ραφαήλ. Πρόκειται για δυναμική σύνθεση, που αποτυπώνει το Μιχαήλ στο κέντρο να νικά τον διάβολο, ενώ οι άλλοι δύο πλαισιώνουν τη σκηνή με ήρεμη, θεϊκή παρουσία. Η χρωματική παλέτα και τα φτερά των αγγέλων προσδίδουν δραματικότητα και θεϊκή αρμονία, ενώ το φόντο με τοπία ενισχύει την αίσθηση βάθους και φυσικότητας.



Από το θρησκευτικό και μυθικό σύμβολο των Αρχαγγέλων, εμπνεύστηκε ο Ελβετός συνθέτης Franco Cesarini τη "Symphony No. 1 - The Archangels", που αποτυπώνει μουσικά τη δύναμη, τη χάρη και τη μεταφυσική διάσταση που αντιπροσωπεύουν.

Πρόκειται για βαθιά δραματική σύνθεση, στην οποία συνυπάρχουν εκφραστική ένταση, πολυφωνικός πλούτος και πνευματική ανάταση.
Η "Συμφωνία των Αρχαγγέλων" γράφτηκε το 2019 για συμφωνική μπάντα, ένα μεγάλο σύνολο πνευστών, κρουστών και κοντραμπάσου, το είδος συνόλου στο οποίο εξειδικεύεται ο Τσεζαρίνι.

"Αρχάγγελος Γαβριήλ", Ελ Γκρέκο

Κεντρικό δομικό στοιχείο του έργου αποτελούν παλαιές γρηγοριανές μελωδίες, οι οποίες λειτουργούν ως θεματικός πυρήνας και πνευματικός συνδετικός ιστός των τεσσάρων κινήσεων, καθεμία αφιερωμένη σε έναν από τους αρχαγγέλους:

• Γαβριήλ, ο ευγενικός Αγγελιοφόρος:

Η μουσική εκφράζει τη διττή φύση του Αρχαγγέλου: από τη μία, την ποιμενική, ευγενική πλευρά του αγγελιαφόρου που αναγγέλλει τη Γέννηση του Χριστού, και από την άλλη, την πολεμική και ορμητική μορφή του μαχητή ενάντια στις δυνάμεις του σκότους.

"Αρχάγγελος Ραφαήλ", Μουρίγιο

Η αντίθεση αυτή αποδίδεται μέσα από αντιθετικά θέματα και έντονες δυναμικές αντιπαραθέσεις.

• Ραφαήλ, ο υπέρτατος Θεραπευτής:

Η δεύτερη κίνηση αποπνέει ηρεμία, φως και εσωτερική κάθαρση.
Ο Ραφαήλ, προστάτης των ταξιδιωτών και θεραπευτής των σωμάτων και των ψυχών, αποδίδεται μουσικά με λυρικές γραμμές, απαλές χρωματικές διαβαθμίσεις και αίσθηση γαλήνιας πνευματικότητας.

• 

  "Aρχάγγελος Μιχαήλ", Γκουίντο Ρένι

  Μιχαήλ, ο πρίγκιπας της Ουράνιας Δύναμης:

Ο Μιχαήλ, αρχηγός των ουράνιων στρατευμάτων, εμφανίζεται μέσα από εκρηκτική ενέργεια και ρυθμική αποφασιστικότητα. 

Οι επιβλητικοί ήχοι, οι μεταλλικές αποχρώσεις των πνευστών και τα δραματικά ξεσπάσματα συμβολίζουν τη μάχη του φωτός με το σκοτάδι και τον θρίαμβο του καλού επί των δαιμονικών δυνάμεων.

• Ουριήλ, ο ξεχασμένος Άγγελος:

"Aρχάγγελος Ουριήλ"

Η τελευταία κίνηση αποδίδει έναν αρχάγγελο που αν και δεν αναγνωρίζεται επισήμως από την Καθολική Εκκλησία μετά τη Σύνοδο του Τρέντο εξακολουθεί να ζει στη συλλογική μνήμη και την τέχνη. Ο Τσεζαρίνι τον παρουσιάζει ως φύλακα του χρόνου και του φωτός, μέσα από στοχαστική, μυστηριακή μουσική, που λειτουργεί σαν ύμνος προς το θείο φως και τη μυστική γνώση...

Η Συμφωνία των Αρχαγγέλων έχει χαρακτηριστεί "συμφωνία του πνεύματος και της υπέρβασης", έργο υψηλών τεχνικών απαιτήσεων, που συνδυάζει τη βαθιά πίστη στην πνευματική ουσία της μουσικής με μια σύγχρονη, πολυφωνικά ανεπτυγμένη γραφή, φέρνοντας σε διάλογο το παλαιό και το σύγχρονο, το ανθρώπινο και το θεϊκό...Ένα αριστούργημα, που προσκαλεί ακροατές και εκτελεστές να αναμετρηθούν με τη μεταφυσική δύναμη του ήχου...

 Franco Cesarini: "Symphony No. 1 - The Archangels":