Translate

fb

Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2025

Η "Οφηλία" του Ρεμπώ σε νότες...





Ο Γάλλος συμβολιστής ποιητής Αρθούρος Ρεμπώ που γεννήθηκε σαν σήμερα, 20 Οκτωβρίου 1854 ολοκλήρωσε το ποιητικό του έργο μέχρι την ηλικία των 20 ετών και εξαιτίας του πολυτάραχου βίου και της χειμαρρώδους ιδιοσυγκρασίας του εντάχθηκε στον κύκλο των "Καταραμένων Ποιητών".
Στην ποίηση του Ρεμπώ συχνά φανερώνεται το ατίθασο και απείθαρχο του χαρακτήρα του γι'αυτό ίσως ο Αλμπέρ Καμύ τον χαρακτήρισε "στασιαστή ποιητή-ποιητή της εξέγερσης"!

Παρά τη σύντομη και ταραχώδη ζωή του, το έργο του παραμένει μια από τις μεγαλύτερες κληρονομιές της παγκόσμιας ποίησης.


Σκίτσο του Ρεμπώ από τον Βερλαίν
Το 1870 και σε ηλικία 16 ετών, ο Ρεμπώ έγραψε το ποίημα "Ophélie". 
Αποτελεί μια από τις πρώτες ενδείξεις της εκπληκτικής ωριμότητας και δεξιοτεχνίας του, με επιρροές από τον ρομαντισμό και τη λογοτεχνική παράδοση του 19ου αιώνα.

Εμπνέεται από την τραγική μορφή της Οφηλίας του Σαίξπηρ (Άμλετ), που έχει ήδη γίνει σύμβολο χαμένης αθωότητας και γυναικείας ευαισθησίας συντετριμμένης από την κοινωνία.

Η γλώσσα του είναι λυρική, με μουσικότητα και πλούσια σε φυσικές εικόνες. Ο Ρεμπώ δεν χρησιμοποιεί τη φύση απλώς ως σκηνικό, αλλά ως αντανάκλαση της εσωτερικής κατάστασης της ηρωίδας.

Η Οφηλία παρουσιάζεται σαν γυναίκα-μύθος, που δεν αντέχει την πραγματικότητα και βυθίζεται σε έναν κόσμο σιωπηλής τραγικότητας και αιώνιας ομορφιάς. Ένα πρώιμο, βαθιά αισθαντικό ποίημα που προαναγγέλλει τη μοναδική ποιητική φωνή του Ρεμπώ.


Ι

Πάνω σε κύματα ήρεμα όπου κοιμούνται αστέρια
Σαν τα μεγάλα κρίνα, πλέει η Οφηλία η λευκή·
Πλέει απαλά πλαγιάζοντας πάνω στα μακριά της πέπλα .
-Και μέσα στα μακρινά τα δάση ακούγονται αλαλαγμοί.

Πάνε χίλια τόσα χρόνια που η λυπημένη Οφηλία
Περνά, φάντασμα λευκό, πάνω σε ποτάμι μελανό·
Πάνε χίλια τόσα χρόνια που η γλυκιά της τρέλα
Τραγούδι μουρμουρίζει στον άνεμο το βραδινό.

Η αύρα τα στήθη της φιλά, και ένα στεφάνι πλέκει
Με τα πέπλα τα μεγάλα της που τα λικνίζουνε νερά νωχελικά·
Οι τρέμουσες ιτιές στους ώμους της θρηνούνε,
Στο ονειροπόλο της μέτωπο υποκλίνεται η καλαμιά.

Γύρω της τα τσαλακωμένα νούφαρα αχολογούνε·
Πότε-πότε ξυπνά μέσα στη σκλήθρα όπου κοιμάται,
Μία φωλιά απ’ όπου βγαίνουν ρίγη φτερωτά:
-Ένα μυστήριο τραγούδι που πέφτει από τ’ άστρα τα χρυσά

(Αρθούρος Ρεμπώ: "Οφηλία", μτφ: Ιωάννα Αβραμίδου)
πηγή: staxtes



Το παραπάνω -πρώτο μέρος του ποιήματος "Οφηλία" του Ρεμπώ- παρουσιάζει την ηρωίδα ως λυρική, φευγαλέα μορφή, να επιπλέει νεκρή στο ποτάμι, μέσα σε έναν ονειρικό, γαλήνιο και μακάβρια όμορφο φυσικό κόσμο. Η φύση δεν λειτουργεί ως αντίθεση, αλλά αγκαλιάζει τρυφερά τον θάνατό της: τα πέπλα λικνίζονται, οι ιτιές θρηνούν, τα αστέρια και τα άνθη συμμετέχουν στη σιωπηλή πομπή. Η γλώσσα είναι συμβολική, συνδέοντας την τρέλα, την αθωότητα και τον θάνατο σε μια ενιαία εικόνα βαθιάς μελαγχολίας. Ένα λυρικό ρέκβιεμ για τη χαμένη Οφηλία και την εύθραυστη ψυχή της.

John Everett Millais: "Ophelia"




Ο κύκλος "Poèmes d’automne" του Gabriel Dupont συντέθηκε το 1904, σε μια περίοδο όπου ο συνθέτης, νεαρός ακόμη, βρισκόταν σε δημιουργική έξαρση, αλλά και αντιμέτωπος με την εύθραυστη υγεία του, καθώς ήδη έπασχε από φυματίωση. Το έργο περιλαμβάνει 8 τραγούδια για φωνή και πιάνο, βασισμένα σε ποιήματα Γάλλων λογοτεχνών. Ο κύκλος διατηρεί συναισθηματική ενότητα, εστιάζοντας σε μια φθινοπωρινή μελαγχολία, μελαγχολία απώλειας, φθοράς, αλλά και στοχαστικής τρυφερότητας. Η μουσική κινείται ανάμεσα στον ύστερο ρομαντισμό και τον πρώιμο ιμπρεσιονισμό, με εκφραστική μελωδία και λεπτή, ατμοσφαιρική συνοδεία, μια "μικρή αποκάλυψη" για τους λάτρεις της γαλλικής mélodie.

Στον κύκλο περιλαμβάνεται και η "Ophelie", με τη μουσική να ενισχύει την ονειρική ατμόσφαιρα του ποιήματος. Ευαίσθητες αρμονικές μεταπτώσεις και διακριτικές δυναμικές αλλαγές δημιουργούν αίσθηση επιπλεύσεως και αιώρησης, αποδίδοντας την εικόνα της Οφηλίας να επιπλέει στα ήρεμα νερά. Η μελωδία ρέει με νανουριστική, υποβλητική ποιότητα, ενώ οι αρμονίες δημιουργούν αίσθηση μυστηρίου και εσωτερικής έντασης, αντανακλώντας την ψυχική κατάσταση της Οφηλίας ανάμεσα στην τρέλα, τη θλίψη και την ειρήνη του θανάτου...

Gabriel Dupont: "Ophelie" από τον κύκλο "Poèmes d’automne":



Στο μπλογκ υπάρχουν και άλλα κείμενα για τον Ρεμπώ. Περιηγηθείτε!





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου