.jpg) |
| El Greco: "The Fable", Prado |
Ο Ελ Γκρέκο δεν χρειάζεται συστάσεις. Όλοι αναγνωρίζουν πως είναι ένας εμβληματικός ζωγράφος της Ισπανικής Αναγέννησης, πρωτοπόρος του μανιερισμού και αξεπέραστος εκφραστής της πνευματικότητας μέσω της τέχνης.
Γεννήθηκε την 1η του Οκτώβρη του 1541 στην Κρήτη, που τότε βρισκόταν υπό βενετσιάνικη κυριαρχία και ξεκίνησε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση στην παραδοσιακή βυζαντινή ζωγραφική. Αργότερα μετέβη στην Ιταλία, όπου επηρεάστηκε από μεγάλους αναγεννησιακούς ζωγράφους όπως ο Τιτσιάνο και ο Τιντορέτο. Το 1577 εγκαταστάθηκε στο Τολέδο της Ισπανίας, όπου δημιούργησε το μεγαλύτερο μέρος του έργου του.
 |
| Πιθανή αυτοπροσωπογραφία του Ελ Γκρέκο |
Πρόκειται γα το εικαστικό του "The Fable-Μύθος", τίτλος που επιλέχτηκε γιατί εικονογραφεί μια ηθική αλληγορία, που παραπέμπει σε διδακτικό μύθο.
Φιλοτεχνήθηκε γύρω στο 1580, κατά την περίοδο που ο καλλιτέχνης είχε ήδη εγκατασταθεί στο Τολέδο και είχε αρχίσει να διαμορφώνει το προσωπικό του εικαστικό ιδίωμα.
Στο έργο απεικονίζεται μια ιδιότυπη σκηνή με τρεις μορφές. Στο κέντρο, ένα νεαρό αγόρι φυσάει ένα αναμμένο δαυλί, προσπαθώντας να το αναζωπυρώσει ή να ανάψει ένα κερί που κρατάει στο άλλο χέρι. Στ' αριστερά, ένας πίθηκος παρακολουθεί και μιμείται τη χειρονομία του παιδιού, ενώ στα δεξιά διακρίνεται το πρόσωπο ενός άντρα με κάπως χλευαστική έκφραση, ίσως γελωτοποιός.
Το έργο λειτουργεί ξεκάθαρα σε συμβολικό επίπεδο και εντάσσεται στην παράδοση των ηθικοπλαστικών αλληγοριών, κοινών στην τέχνη του ύστερου 16ου αι. Η πράξη του αγοριού να ανάψει φωτιά ερμηνεύεται από αρκετούς μελετητές ως αλληγορία της αφύπνισης του σαρκικού πάθους. Η φωτιά έχει διαχρονικά συνδεθεί με τον πόθο, τον κίνδυνο και τη δημιουργική αλλά και καταστροφική δύναμη της ζωής.
Η παρουσία του πιθήκου -συμβόλου της μίμησης και της αμαρτίας- προσδίδει στην αλληγορία ένα στοιχείο σατιρικής κριτικής. Δείχνει πώς η άλογη μίμηση οδηγεί τον άνθρωπο στην παρακμή. Ο τρίτος χαρακτήρας εντείνει την ειρωνεία της σκηνής, προσθέτοντας ένα στοιχείο κοινωνικού σχολιασμού. Πρόκειται ίσως για τον θεατή των πράξεων, που χλευάζει και περιφρονεί το μόχθο των άλλων.
Συνολικά, το τρίπτυχο των μορφών συγκροτεί μια κοινωνική και ηθική μικρογραφία. Το παιδί συμβολίζει τον άνθρωπο σε στιγμή αθωότητας ή πειρασμού, ο πίθηκος τη ζωώδη τάση για μίμηση και πάθος, και ο γελωτοποιός την κυνική παρατήρηση της ανθρώπινης αποτυχίας. Από τεχνικής άποψης, ο πίνακας αποκαλύπτει την επιρροή του ιταλικού μανιερισμού, ιδιαίτερα στα έντονα κοντράστ μεταξύ φωτός και σκιάς, που ενισχύουν το δραματικό ύφος.
Το "The Fable" λειτουργεί ως καθρέφτης της ανθρώπινης φύσης. Εύθραυστη, αντιφατική, παγιδευμένη ανάμεσα στην αθωότητα και τον πειρασμό, την ελευθερία και τον αυτοεγκλωβισμό.
Σήμερα, ο πίνακας εκτίθεται στο Μουσείο Πράδο.
Φιλοτεχνήθηκε γύρω στο 1580, κατά την περίοδο που ο καλλιτέχνης είχε ήδη εγκατασταθεί στο Τολέδο και είχε αρχίσει να διαμορφώνει το προσωπικό του εικαστικό ιδίωμα.
Στο έργο απεικονίζεται μια ιδιότυπη σκηνή με τρεις μορφές. Στο κέντρο, ένα νεαρό αγόρι φυσάει ένα αναμμένο δαυλί, προσπαθώντας να το αναζωπυρώσει ή να ανάψει ένα κερί που κρατάει στο άλλο χέρι. Στ' αριστερά, ένας πίθηκος παρακολουθεί και μιμείται τη χειρονομία του παιδιού, ενώ στα δεξιά διακρίνεται το πρόσωπο ενός άντρα με κάπως χλευαστική έκφραση, ίσως γελωτοποιός.
Το έργο λειτουργεί ξεκάθαρα σε συμβολικό επίπεδο και εντάσσεται στην παράδοση των ηθικοπλαστικών αλληγοριών, κοινών στην τέχνη του ύστερου 16ου αι. Η πράξη του αγοριού να ανάψει φωτιά ερμηνεύεται από αρκετούς μελετητές ως αλληγορία της αφύπνισης του σαρκικού πάθους. Η φωτιά έχει διαχρονικά συνδεθεί με τον πόθο, τον κίνδυνο και τη δημιουργική αλλά και καταστροφική δύναμη της ζωής.
Η παρουσία του πιθήκου -συμβόλου της μίμησης και της αμαρτίας- προσδίδει στην αλληγορία ένα στοιχείο σατιρικής κριτικής. Δείχνει πώς η άλογη μίμηση οδηγεί τον άνθρωπο στην παρακμή. Ο τρίτος χαρακτήρας εντείνει την ειρωνεία της σκηνής, προσθέτοντας ένα στοιχείο κοινωνικού σχολιασμού. Πρόκειται ίσως για τον θεατή των πράξεων, που χλευάζει και περιφρονεί το μόχθο των άλλων.
Συνολικά, το τρίπτυχο των μορφών συγκροτεί μια κοινωνική και ηθική μικρογραφία. Το παιδί συμβολίζει τον άνθρωπο σε στιγμή αθωότητας ή πειρασμού, ο πίθηκος τη ζωώδη τάση για μίμηση και πάθος, και ο γελωτοποιός την κυνική παρατήρηση της ανθρώπινης αποτυχίας. Από τεχνικής άποψης, ο πίνακας αποκαλύπτει την επιρροή του ιταλικού μανιερισμού, ιδιαίτερα στα έντονα κοντράστ μεταξύ φωτός και σκιάς, που ενισχύουν το δραματικό ύφος.
Το "The Fable" λειτουργεί ως καθρέφτης της ανθρώπινης φύσης. Εύθραυστη, αντιφατική, παγιδευμένη ανάμεσα στην αθωότητα και τον πειρασμό, την ελευθερία και τον αυτοεγκλωβισμό.
Σήμερα, ο πίνακας εκτίθεται στο Μουσείο Πράδο.
 |
| Λεπτομέρεια του πίνακα |
Ο σύγχρονος Αμερικανός συνθέτης, William Popp είναι γνωστός για τις ορχηστρικές του συνθέσεις, συχνά εμπνευσμένες από λογοτεχνία, ιστορία, αλλά και εικαστικά έργα, δημιουργώντας ατμοσφαιρικές και πολυδιάστατες ηχητικές αφηγήσεις.
Η ορχηστρική σουίτα του "The Galleries" εμπνέεται από 4 έργα ζωγραφικής, αγαπημένα του συνθέτη, ανάμεσά τους και ο πίνακας "The Fable" του Ελ Γκρέκο.
Στο μέρος αυτό, ο Popp επιχειρεί να μεταφέρει με μουσικά μέσα το σκοτεινό ηχόχρωμα και την αμφισημία της εικαστικής σύνθεσης. Προσεγγίζει την εικόνα ως μια δραματική στιγμή σύγκρουσης, όπου αντίθετες δυνάμεις φαίνεται να κινούνται υπόγεια, ενώ μια φωτεινή μελωδία παρεμβαίνει, υποδηλώνοντας τις λεπτές ισορροπίες ανάμεσα στο αθώο και το σκοτεινό. Το αποτέλεσμα είναι μια μουσική διαδρομή ανάμεσα σε φως και σκιά, μια ηχητική απόδοση της αλληγορίας και της εσωτερικής έντασης του ζωγραφικού πρωτοτύπου.
Ο συνθέτης δεν επιδιώκει απλώς την αναπαράσταση της εικόνας, αλλά δημιουργεί μια έντονη ατμόσφαιρα, αξιοποιώντας εναλλαγές δυναμικής και συνδυασμό ηχοχρωμάτων, ώστε η σκηνή να "ζωντανεύει" μουσικά μπροστά μας.
William Popp: "The Galleries: II. The Fable":
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου