Ταϋλάνδη-Αγιούταγια: "Wat Mahathat, ο Βούδας των ριζών"

Ο ήλιος είχε ανέβει ψηλά, όμως δεν έκαιγε γιατί του αντιστεκόταν με την δροσερή αύρα του ένα ανεμάκι που σε χάιδευε τρυφερά…
Το βάδισμα αργό ανάμεσα σε πρασάτ και βιχάρες...
Τα φωτογραφικά κλικ ηχούσαν σε μια μονότονη διάρκεια.
Όλα ερειπωμένα κι από τα περισσότερα κτίσματα το μόνο που είχε απομείνει ήταν λιγοστά, ραγισμένα κοκκινότουβλα στη βάση τους.
Οι Βούδες μέσα στις παλιές γαλαρίες, αποκεφαλισμένοι...

Ήμουν στην Αγιούταγια.Τη δεύτερη μετά το Σουκοτάι, αρχαία πρωτεύουσα της Ταϋλάνδης.
Διάχυτη η μεγαλοπρέπεια στο χώρο και η περιήγηση ανάμεσα στα απομεινάρια της παλιάς αυτής πόλης, είναι σα να κάνεις ταξίδι σε παρελθόντα χρόνο.
Ανάμεσα στα ερείπια, ναοί και αποκεφαλισμένα αγάλματα του Βούδα.
Μακριά από τον κεντρικό ναό και κάπως απομονωμένα υπήρχε κόσμος πολύς...

Στριμώχτηκα ανάμεσα στα κορμιά των τουριστών, ανασήκωσα τις μύτες των ποδιών μου για να δω καλύτερα...και...ναι!..

Ένα κεφάλι Βούδα βρισκόταν σφηνωμένο ανάμεσα σε ρίζες!!!

Όταν οι Βιρμανοί κυρίευσαν την πόλη, με μανία κατέστρεφαν ό,τι εύρισκαν…

Έτσι αποκεφαλίστηκαν όλα τα αγάλματα του θεού.
Ένα, παράπεσε στο χώμα και ξεχάστηκε εκεί, όπου μ' ευλάβεια και σεβασμό άνοιξαν την αγκαλιά τους οι ρίζες ενός δέντρου και το τύλιξαν σφιχτά!

Στο κύλισμα του χρόνου ρίζες και πέτρινο θραύσμα έγιναν ένα και βλέποντάς το κανείς από κοντά τού προκαλείται άφθαστος  θαυμασμός και δέος!
Αναλογίζεσαι πως το θείο σκύβει χαμηλά κι ανακαλύπτει εκεί την αγάπη…Κι η αγάπη αντέχει απ’όποιον βανδαλισμό και καταστροφή…

Θρύλοι, που μαρτυρούν τους σοφούς συμβολισμούς, όπου οι ρίζες ενός δέντρου είναι οι εμπειρίες του παρελθόντος, τα ακλόνητα θεμέλια που το κρατούν ζωντανό και όρθιο στη μάχη της επιβίωσης. Το δέντρο μετέχει στο μυστήριο της συνέχειας της ιερής ιδέας και με την αντοχή του συσχετίζεται με τη δύναμη και μακρά διάρκεια του θείου ως ιδέα αναγκαία.

Οι Βουδιστές θεώρησαν θαύμα το ότι στις ρίζες ενός δέντρου έχει σχηματισθεί η μορφή του Βούδα και κάνουν ουρές για να προσκυνήσουν!
Δικαίως, το μνημείο, αλλά και όλη η αρχαία πόλη έχει περιληφθεί στη λίστα Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Rania21 January 2017 at 08:09

εκπληκτική αφήγηση
ReplyDelete



ELPIDA NOUSA22 January 2017 at 00:43

Ευχαριστώ, Ράνια μου!
Περπατώντας ανάμεσα στα ερείπια, ένοιωσα την ενέργεια του χώρου...
ReplyDelete

Ντεμπισί - Ντ' Ανούντσιο: "Το Μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού"

"Martyrdom of Saint Sebastian", Josse van der Baren

Τη μνήμη του Aγίου Σεβαστιανού γιορτάζουν οι Δυτικοί σήμερα, 20 Ιανουαρίου (από την Ορθόδοξη Εκκλησία τιμάται στις 18 Δεκεμβρίου) ενός από τους Μάρτυρες της Εκκλησίας που έζησε στο Μεδιόλανο στα χρόνια του Διοκλητιανού και θανατώθηκε με ξεχωριστά σκληρό τρόπο, ρίχνοντας βροχή τα βέλη πάνω στο γυμνό σώμα του...
Σύμφωνα με το θρύλο, ο Σεβαστιανός ακόμα και τότε διασώθηκε και θεραπεύθηκε από την Ειρήνη της Ρώμης. Λίγο αργότερα όμως χτυπήθηκε εκ νέου με ρόπαλα μέχρι θανάτου.

"Martyrdom of Saint Sebastian", 
Andrea Mantegna
Louvre

Στην τέχνη απεικονίζεται συνήθως δεμένος σε κίονες ή δέντρο και καρφωμένος με βέλη.

Ο Άγιος Σεβαστιανός είναι το θέμα τριών πινάκων του Ιταλού εικαστικού καλλιτέχνη της πρώιμης αναγέννησης, Andrea Mantegna.
Ο καλλιτέχνης έζησε σε μια περίοδο συχνών επιδημιών. Σύμφωνα με το βίο του Αγίου κάποτε στην Παβία που είχε πέσει θανατικό από πανούκλα και οι κάτοικοί της τον επικαλούνταν με προσευχή και αληθή δάκρυα εκείνος έπαυσε αμέσως τη φονική επιδημία. Έτσι, ο Άγιος Σεβαστιανός θεωρούνταν προστάτης κατά της πανώλης, λατρεύονταν με ιδιαίτερες τιμές και οι καλλιτέχνες συχνά απεικόνιζαν το Μαρτύριό του.

Ο Μαντένια έζησε για περισσότερα από σαράντα χρόνια στη Μάντοβα και το σπίτι του βρισκόταν κοντά στην εκκλησία του Σαν Σεμπαστιάν. Στα τρία εικαστικά του με θέμα το "Μαρτύριο του Σεβαστιανού" χρησιμοποίησε την προοπτική μαεστρικά, σκηνογραφώντας μια εξαιρετικής αληθοφάνειας, αναπαράσταση. Δικαίως οι σύγχρονοί του τον αποκάλεσαν "νέο Απελλή".

Στην εκδοχή του Λούβρου, που βλέπετε στη διπλανή εικόνα, το σώμα του Αγίου Σεβαστιανού από τη μέση και πάνω εμφανίζεται αλώβητο. Κανένα από τα βέλη δεν μοιάζει να τον έχει πραγματικά πληγώσει, ένα στοιχείο που θα το δούμε ως μέρος του λιμπρέτου και στο μουσικό έργο παρακάτω.



Από το Μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού είναι εμπνευσμένο το θρησκευτικό δράμα του Κλωντ Ντεμπισί: "Le Martyre de saint Sébastien".

Πρόκειται για "μυστήριο" πέντε πράξεων που ο γάλλος συνθέτης συνέθεσε το 1911 βασισμένος σε κείμενο του ιταλού συγγραφέα Γκαμπριέλε ντ'Ανούντσιο. Θεωρείται το πλέον αμφιλεγόμενο έργο του Ντεμπισί.

Η Ρουμπινστάιν στο ρόλο του Σεβαστιανού
(σχέδιο Leon Bakst)

Το μεγάλης κλίμακας έργο σκηνικής μουσικής σχεδιάστηκε για την Ίντα Ρουμπινστάιν.
Η διάσημη ρωσίδα χορεύτρια εκείνη την εποχή είχε συγκροτήσει το δικό της θίασο και στόχευε σε παρουσιάσεις έργων που συνδύαζαν μπαλέτο, παντομίμα και όπερα. Ο ντ' Ανούντσιο που από καιρό είχε κατά νου τη συγγραφή ενός έργου με θέμα τον Μάρτυρα Σεβαστιανό, όταν είδε επί σκηνής την Ίντα, συγκλονίστηκε από την επιβλητική της παρουσία, που έμοιαζε με άυλη, πνευματική φιγούρα.
Ετσι, συνέλαβε την ιδέα του σκηνικού μυστηρίου και για τη μουσική ήρθε σε επικοινωνία με τον Ντεμπισί. Τα σκηνικά και τα κοστούμια σχεδιάστηκαν από τον Λέον Μπακστ , ενώ η χορογραφία ήταν του Mισέλ Φοκίν.

Το έργο προκάλεσε σκάνδαλο καθώς ο Αρχιεπίσκοπος του Παρισιού ζήτησε από τους πιστούς καθολικούς να μην το παρακολουθήσουν επειδή τον ομώνυμο ρόλο κρατούσε η  Ίντα Ρουμπινστάιν, που εκτός από γυναίκα ήταν και Εβραία. Aπειλησε δε με αφορισμό οποιονδήποτε παρακολουθούσε την παράσταση, επειδή το έργο ανακάτευε το ιερό με το βέβηλο και τις παγανιστικές δυνάμεις με τον Χριστιανισμό.

• Η 1η σκηνή έχει τίτλο "Η αυλή των κρίνων" και παρουσιάζει δυο αδέρφια Χριστιανούς που βασανίζονται για την πίστη τους. Ο Σεβαστιανός παρακολουθεί και όταν οι στρατιώτες ρίχνουν ένα βέλος, αυτό εξαφανίζεται στον ουρανό. Όλοι θεωρούν θαύμα το γεγονός και υμνούν τη Δόξα του Θεού.
  
  

• Στη 2η σκηνή ο Σεβαστιανός με το πλήθος φτάνουν έξω από το "Μαγικό θάλαμο", όπως τιτλοφορείται το μέρος κι επιχειρεί να σπάσει την πανύψηλη πύλη του με ένα σφυρί όταν ακούγεται το ιερό άσμα της Παναγίας, με το οποίο ανοίγει η πόρτα και ένα Φως θαμπώνει τους πάντες.
  
  

• 

  Η Ρουμπινστάιν στο ρόλο του Σεβαστιανού
  (σχέδιο Leon Bakst)

  Η 3η σκηνή("Συμβούλιο των ψευδών θεοτήτων") διαδραματίζεται μέσα στην μαγική αίθουσα όπου οι ειδωλολάτρες αποτίουν τιμές στα παγανιστικά είδωλα. Ψάλλουν ύμνους προς το θεό Απόλλωνα και τον Άδωνι, ενώ ο αυτοκράτορας προσπαθεί να πείσει τον Σεβαστιανό να επανέλθει στην ειδωλολατρική πίστη προσφέροντάς του χρυσάφια, τα οποία εκείνος αρνείται εμμένοντας στην πίστη του Χριστού.
  
  

• Ακουλουθεί η σκηνή του Μαρτυρίου. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες κατόπιν αυτοκρατορικής εντολής έχουν φέρει τον Σεβαστιανό στο δάσος του Απόλλωνα. Τον δένουν στον κορμό του ιερού του δέντρου, μια δάφνης και αρχίζουν να ρίχνουν τα βέλη τους, όταν ο Σεβαστιανός οραματίζεται έναν βοσκό με τον αμνό του στους ώμους να τον καλεί κοντά του. Οι γυναίκες μοιρολογούν και παρατηρούν πως όλα τα βέλη είχαν καρφωθεί πάνω στον κορμό της δάφνης. Η τελευταία αυτή εικόνα δίνει και τον τίτλο στη σκηνή: "Η πληγωμένη δάφνη".
  
  

• Τέλος, στην 5η σκηνή που τιτλοφορείται "Παράδεισος", όλοι δοξάζουν το Θεό, ενώ παρουσία Αγγέλων η ψυχή του Μάρτυρα Σεβαστιανού ανατάσσεται στους Ουρανούς.

Σκηνικό για την Αίθουσα των ψευδών θεοτήτων της 3ης σκηνής
(Leon Bakst)

Η πρεμιέρα είχε χλιαρή υποδοχή, έως αρνητική. Όμως δεν ήταν η μουσική η αιτία της ψυχρής κριτικής, όσο η "χαοτική" εντόνων αντιθέσεων αισθητική του θρησκευτικού δράματος, αποτέλεσμα της σύμπραξης παντελώς διαφορετικών προσεγγίσεων τριών αμφιλεγόμενων καλλιτεχνών (Ντεμπισί, ντ' Ανούντσιο και Ίντα Ρουμπινστάιν).

Το όλο εγχείρημα από τους επαΐοντες χαρακτηρίστηκε ως "τέλεια συγχώνευση των τεχνών, όπου η ζωγραφική δονείται από τη χορευτική κίνηση, πάλλεται από το λόγο και τη μουσική". 
Για τα σκηνικά του Λέον Μπακστ έγινε ειδική μνεία καθώς ο καλλιτέχνης γνώριζε καλά τις ιδέες του Ρίχαρντ Βάγκνερ περί ολόπλευρης προσέγγισης της τέχνης, τις οποίες θεωρίες του εφάρμοσε στη σκηνή του "Μαρτυρίου του Αγίου Σεβαστιανού".

Από μουσικής άποψης, δεν θεωρείται "εύκολης ακρόασης" έργο και σίγουρα αποκλίνει από τις συνηθισμένες, πιο αναγνωρίσιμες συνθέσεις του Ντεμπισί, όμως το κείμενο του Ντ’ Ανούντσιο ήταν υπερβολικά εκτενές σε διάρκεια και έπνιγε τις Ντεμπισιανές μελωδίες… Έτσι, ύστερα από μερικές παραστάσεις το έργο κατέβηκε ....Όμως παρέμεινε η μουσική του Ντεμπισί με τις εκλεπτυσμένες και διακριτικές αποχρώσεις.

Γι' αυτό, το έργο σπάνια ακούγεται σε αυτή τη μορφή. Πιο συχνά εκτελείται μια ορχηστρική σουίτα τεσσάρων κινήσεων με μουσικά αποσπάσματα με τον υπότιτλο "Fragments Symphoniques".

Debussy: "Le Martyre de Saint Sébastien, Fragments Symphoniques":

(Διευθύνει ο Günter Wand)

Από την αρχική -σπάνια εκτελούμενη- εκδοχή του θρησκευτικού δράματος θα ακούσουμε την 4η Σκηνή του Μαρτυρίου με τίτλο: "Η πληγωμένη δάφνη". 

Debussy: "Le Martyre de Saint Sébastien, scene IV-Le Laurier Blessé"

(Διευθύνει ο Ernest Ansermet)

Πόε: "Η Πτώση του Οίκου των Άσερ" , μουσικές εμπνεύσεις...

 

Διακόσια οκτώ χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη γέννηση του Edgar Allan Poe, του μεγάλου αλλά αμφιλεγόμενου συγγραφέα-ποιητή, της κατηγορίας των "καταραμένων", καθώς τα κείμενά του είναι σκοτεινά, μυστηριακά και με διάχυτη τη χαρακτηριστική μεταφυσική ατμόσφαιρα.

Ένα από τα έργα, που σκιαγραφεί το μοναδικό, αξεπέραστο, αισθητικό και λογοτεχνικό κόσμο του Έντγκαρ Άλαν Πόε, και φωτίζει με τον καλύτερο τρόπο τη σκοτεινή ψυχή του είναι η "Πτώση του Οίκου των Άσερ".

Γραμμένο στα 1839, το διήγημα δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε περιοδικό της Φιλαδέλφειας και λέγεται ότι ο μεγάλος συγγραφέας και ποιητής άντλησε έμπνευση από τον θρύλο που περιστρέφεται γύρω από την κατοικία του Hezekiah Usher, του πρώτου εκδότη και βιβλιοπώλη της βρετανικής Αμερικής, όπου σύμφωνα με τον μύθο θάφτηκαν ζωντανοί η νεαρή γυναίκα του ιδιοκτήτη και ο εραστής της. Όταν το σπίτι κατεδαφίστηκε, το 1830, δύο σώματα βρέθηκαν αγκαλιασμένα στο κελάρι.

Η ιστορία έχει  πλούσια γοτθική ατμόσφαιρα, είναι μυστηριώδης και μελαγχολική...
Ο Πόε στις αράδες του εναρμονίζει αριστοτεχνικά στοιχεία δεισιδαιμονίας με αναφορές σε αγγέλους και δαίμονες, την πνευματική και σωματική αρρώστια  με την αλλοίωση της αρχικής ταυτότητας, και τέλος, τον εν ζωή ενταφιασμό μιας γυναίκας που πεθαίνει και έπειτα παραβιάζει το μνήμα.  

Η ποιητική απόλαυση συνταιριάζεται με συναισθήματα αγωνίας και τρόμου, το φυσικό ανακατεύεται με το αφύσικο, το ίδιο η αλήθεια με την ψευδαίσθηση, κάνοντας τον αναγνώστη μάρτυρα μακάβριων γεγονότων.

Harry Clark: "The Fall of the House of Usher
(Illustration for Tales of Mystery by Edgar Allan Poe)

(Aπόσπασμα...)

"Ο ιδιοκτήτης του του θλιβερού αρχοντικού, ο Ρόντρικ Άσερ, ήταν παιδικός μου φίλος, αλλά είχαμε πολλά χρόνια να ιδωθούμε. [...]Ο φίλος μου μιλούσε για κάποια σοβαρή σωματική ασθένεια, που συνοδευόταν από μια διανοητική διαταραχή, και για το διακαή του πόθο να με δει – μιας και ήμουν ο καλύτερος και μάλλον ο μοναδικός στενός του φίλος, ελπίζοντας πως με την ευχάριστη συντροφιά μου θα ξεπερνούσε κάπως την αρρώστια του

[...]

Όταν σήκωσα τα μάτια μου απ’ τη λίμνη και κοίταξα το ίδιο το σπίτι, είχα μια παράξενη παραίσθηση, μια παραίσθηση τόσο γελοία, που πρέπει να την αναφέρω, για να δείξω πόσο πολύ είχα επηρεαστεί απ’ αυτό το συναίσθημα που με βάραινε. Η φαντασία μου είχε δουλέψει τόσο, ώστε να πιστέψω ότι ολόκληρη η έπαυλη και η περιοχή γύρω της τυλιγόταν σ’ ένα σύννεφο που δεν είχε καμιά σχέση με τον ουρανό, αλλά που αναδυόταν απ’ τα σαπισμένα δέντρα, απ’ τον γκρίζο τοίχο που περιέβαλε το σπίτι κι απ’ τη σιωπηλή λιμνούλα – ένας ατμός νοσηρός, βαρύς και μυστηριώδης, που μόλις και διακρινόταν από το μολυβένιο του χρώμα.

[...]

Βρέθηκα σ’ ένα δωμάτιο ευρύχωρο και ψηλοτάβανο. Τα παράθυρα ήταν μακρόστενα με μυτερή κορυφή και απείχαν τόσο πολύ απ’ το μαύρο δρύινο πάτωμα, που ήταν αδύνατο να τα φτάσει κανείς από μέσα. Οι αδύναμες πορφυρές αχτίνες του σούρουπου τρύπωναν απ’ τις γρίλιες και φώτιζαν αρκετά τα πιο εμφανή αντικείμενα του χώρου· όμως, το μάτι δεν μπορούσε να διακρίνει τις πιο μακρινές γωνιές του δωματίου ή τις εσοχές της θολωτής, ξεθωριασμένης οροφής. Στους τοίχους κρέμονταν σκούρες κουρτίνες. Τα έπιπλα ήταν βαριά, άβολα, πολυκαιρισμένα και ξεφτισμένα. Τριγύρω ήταν σκορπισμένα πολλά βιβλία και μουσικά όργανα, που, όμως, δεν πρόσθεταν καμιά ζωντάνια στο σκηνικό. Ένιωθα σαν ν’ ανέπνεα έναν αέρα θλίψης. Όλο το δωμάτιο ήταν φορτισμένο με μια βαριά ατμόσφαιρα βαθιάς και αγιάτρευτης μελαγχολίας..."

(Ε. Α. Πόε: "Πτώση του Οίκου των Άσερ", μτφ. Ντενίζ Ρώντα, εκδ. Παπαδόπουλος)

1. Το έργο του Πόε είχε γοητεύσει και τον Κλωντ Ντεμπισί. Ο συνθέτης είχε μελετήσει αρκετά από τα γραπτά του συγγραφέα μέσω  των μεταφράσεων του Μπωντλαίρ. 

Μεταξύ των ετών  1908 - 1917 δούλεψε πάνω στο διήγημα  "Η Πτώση του Οίκου των Άσερ" γράφοντας ο ίδιος το λιμπρέτο για μια μονόπρακτη όπερα σε δυο σκηνές, που όμως έμεινε ανολοκλήρωτη. 

Τόσο πολύ ο Ντεμπισί είχε μπεί στην ατμόσφαιρα του Πόε, που δήλωνε πως "υπήρχαν στιγμές που έχανε  την αίσθηση του τόπου και του χρόνου και έλεγε πως δεν θα του προκαλούσε έκπληξη αν  η αδερφή του Ρόντρικ Άσερ ερχόταν σπίτι του και κάποια στιγμή φανερωνόταν μπροστά του..."

Τόσο αφοσιωμένος ήταν ο Ντεμπισί στη σύνθεση, που είχε ταυτιστεί με τον ήρωά του πιστεύοντας πως έχει υποστεί νευρασθένεια. Βέβαια τα παθολογικά προβλήματα που εμφανίζονταν είχαν να κάνουν με τον καρκίνο που τον είχε χτυπήσει και τελικά εξαιτίας του έχασε τη ζωή του το 1918 αφήνοντας την όπερα ημιτελή.

Στην εποχή μας υπήρξαν αρκετές προσπάθειες ανακατασκευής και συμπλήρωσης της όπερας από διάφορους συνθέτες.

Τα μέρη:

Prélude - Scène 1. Dans nos  vertes vallées

Scène  2. Madeline, Madeline - Tout à l’heure

Θα ακούσουμε την εκδοχή του χιλιανού, Juan Allende-Blin σε εκτέλεση από την Φιλαρμονική Ορχήστρα του Μόντε Κάρλο υπό την μπαγκέτα του Georges Prêtre:

Debussy: "La chute de la maison Usher"

2. Επίσης από το ίδιο διήγημα του Πόε εμπνεύστηκε ο Νικίτα Κόσκιν το ομώνυμο δημοφιλέστατο έργο του για κιθάρα: "Usher Waltz" γραμμένο για τον κιθαρίστα φίλο του, Vladislav Blaha. 

Ο ρώσος δημιουργός, ένας συνθέτης με αστείρευτη πηγή έμπνευσης και κιθαριστικής τεχνοτροπίας και τεχνικής, είχε δωδεκάχρονος διαβάσει το διήγημα του Πόε που φαίνεται να τον επηρέασε βαθιά. Ιδιαίτερα τον συνεπήρε το απόσπασμα στο οποίο ο κύριος χαρακτήρας αυτοσχεδιάζει ένα βαλς πάνω σε ένα θέμα του Βέμπερ:

"Για αρκετές μέρες μετά, το όνομά της δεν αναφέρθηκε ούτε από τον Άσερ, ούτε από μένα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ασχολήθηκα σοβαρά να μετριάσω τη μελαγχολία του φίλου μου. Ζωγραφίζαμε και διαβάζαμε μαζί, ή άκουγα, σαν σε όνειρο, τους άγριους αυτοσχεδιασμούς του στην κιθάρα. Και όσο διείσδυα στο εσωτερικό των σκέψεων του, τόσο πιο πικρά αντιλαμβανόμουν τη ματαιότητα κάθε προσπάθειας να τον απεγκλωβίσω από τα όποια σκοτάδια του...[...]
Τα μακρά αυτοσχέδια μοτίβα του θα χτυπούν για πάντα στ' αυτιά μου[...]μοναδική διαστροφή μιας άγριας μελωδίας του τελευταίου βαλς του φον Βέμπερ."

Το ρομαντικό θέμα του Κόσκιν αντικατοπτρίζει τον παρανοϊκό τρόπο που ο Άσερ παίζει την κιθάρα του, αλλά και τη διάθεση της ιστορίας στο σύνολό της.
Η σύνθεση ολοκληρώνεται με μια ζοφερού ύφους coda.

Nikita Koshkin: "Usher Waltz"

3. Μία από τις λιγότερο γνωστές όπερες του Φίλιπ Γκλας είναι εμπνευσμένη από το διήγημα τρόμου του Πόε: "The Fall of the House of Usher", που συνέθεσε το 1987 σε λιμπρέτο του Αrthur Yorinks, ο οποίος εκτός των βασικών χαρακτήρων του πονήματος του Πόε προσθέτει και τον ίδιο τον Πόε σε ρόλο σχολιαστή των δρωμένων.

4. Tέλος μια οργανική σουίτα εμπνευσμένη από το διήγημα:  "Η Πτώση του Οίκου των Άσερ" του Πόε μάς δίνει το βρετανικό ροκ συγκρότημα The Alan Parsons Project στο άλμπουμ τους: "Tales of Mystery and Imagination" πάνω σε ιστορίες τρόμου και ποίησης του Πόε. Στο Prelude αφηγείται ο Όρσον Γουέλς.

Μπορείτε να διαβάσετε και άλλα άρθρα για τον Πόε. Περιηγηθείτε στο μπλογκ... 

Πόε και Άναμπελ Λη
Ο Πόε και το κοράκι του
Πόε-Ραχμάνινοφ και "Καμπάνες"
Πόε και Ίσραφελ
Πόε, έμπνευση για τον Γκωγκέν
Poe- Caplet: Φανταστικό παραμύθι για τη "Μάσκα του κόκκινου θανάτου"

Azy Gouziou (Άζη Γουζίου)19 January 2021 at 09:24

Μυστηριώδη, τρομώδη με μεγάλη δόση αγωνίας τα έργα του Έντγκαρ Άλαν Πόε που τιμάς την γέννησή του σήμερα, Ελπίδα μου! Και τα τρία μουσικά έργα, εμπνευσμένα απ' το έργο του "Πτώση του Οίκου των Άσερ" μεταφέρουν στον ακροατή αυτά τα συναισθήματα τρόμου! Ο Πόε υπήρξε πηγή έμπνευσης και για πολλούς μυθιστοριογράφους του είδους μετά από αυτόν όπως τον Λάβκραφτ, τον Ντόυλ και άλλους. Ευχαριστούμε πολύ, γλυκιά μου Ελπίδα για την τόσο κατατοπιστική εξιστόριση της "Πτώσης του Οίκου των Άσερ" που δεν έχω διαβάσει και όλο το αναβάλλω διαβάζοντας άλλα βιβλία.
Καλό βράδυ αγαπημένη μου! ❤
ReplyDelete

Μύθοι και μουσικές για το Εντελβάις του χιονιά...

shedevrum.ai

Πτώση της θερμοκρασίας, ενίσχυση των ανέμων, ισχυρές βροχές και καταιγίδες. Κρύο, χιονιάς στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Ο χειμώνας δείχνει τα δόντια του, φίλοι μου!  
Έτσι, σήμερα αναφερόμαστε στο άνθος του χιονιά!

Είναι μικρό, άσπρο, χνουδωτό λουλουδάκι, χωρίς καθόλου άρωμα! Κι όμως συγκαταλέγεται στα πιο ευγενή άνθη!
Από κει προέρχεται και το όνομά του: "Εντελβάις".
Από τις γερμανικές λέξεις "edel" (ευγενές) και "weiss" (λευκό).

Στα ελληνικά το λένε "πόδι του λιονταριού", "Λεοντοπόδιον το αλπικόν", μιας και το βρίσκουμε να φυτρώνει ψηλά σε βραχώδεις γκρεμούς των Άλπεων.

Το εντελβάις φέρει και άλλα ονόματα όπως : Βασίλισσα των Πάγων ή Αιώνιο Λουλούδι των Άλπεων. Είναι γνωστό επίσης ως "Αστέρι των Άλπεων", αφού μοιάζει με ασημένιο αστεράκι, αφημένο ανάμεσα στους βράχους και τα χιόνια στις απότομες πλαγιές.

Σύμφωνα με ένα θρύλο υπήρξε ένα από τα αστέρια που έπεσε στις Άλπεις από τον ουρανό και αφηγείται σύντομα στους στίχους του ληντ για υψίφωνο και πιάνο που συνέθεσε το 1927 ο Robert Stolz:

"Αστεράκι έπεσε απ' τον ουρανό

κι ολομόναχο μελαγχολούσε

στη μέση των άγριων βουνών

με μια λάμψη που

ασημόφεγγε στην πλάση

Ο στοργικός Θεός

θέλησε να το βοηθήσει

"Αστεράκι μου", ψιθύρισε ήσυχα

"σε άνθος θα σε μεταμορφώσω

και τ' όνομα "Εντελβάις" θα σου δώσω"

Στη γλώσσα των φυτών το εντελβάις συμβολίζει τη δύναμη και πιστεύεται πως φέρνει τύχη...
Στις Αλπικές περιοχές υπάρχει ένας άλλος θρύλος για το λουλουδάκι ...

Ζούσε λοιπόν στη χώρα του αιώνιου χειμώνα μια πεντάμορφη με κατάλευκο δέρμα, η βασίλισσα του χιονιά .
Ήταν περιτριγυρισμένη από πολλά μικρά ξωτικά, υπεύθυνα για την προστασία της. Οπλισμένα με κρυστάλλινες λόγχες προστάτευαν τη βασίλισσα τους από καθε ξένο που τυχόν την πλησίαζε.
Ορμούσαν πάνω του και τον γκρέμιζαν στα παγωμένα βάραθρα.
Η καρδιά της βασίλισσας ήταν σκληρή και η ψυχή της ψυχρή σαν τον πάγο.

Μια μέρα ένας νέος, όμορφος κυνηγός αποφάσισε ν' ανέβει στην πιο ψηλή κορυφή των Άλπεων για να τη συναντήσει.Οι φίλοι του του έλεγαν μην κάνει αυτή την απερισκεψία γιατί από όσους προσπάθησαν να φτάσουν τον πύργο δεν γύρισε κανείς…, όμως,ο νεαρός κυνηγός δεν άκουσε κανένα !

Ξεκίνησε ν'ανεβαίνει ώσπου μακριά αντίκρυσε έναν κρυστάλλινο πύργο!
Από μέσα εμφανίστηκε μια πεντάμορφη, που η θωριά της του'κοψε την ανάσα!
Και κείνη όμως θαμπώθηκε από την κορμοστασιά του!Του χαμογέλασε και με το βλέμμα της τον ενθάρρυνε να την ακολουθήσει .
Εκείνος γοητευμένος αψήφησε τον κινδυνο και συνέχισε να ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά με την ελπίδα να δει πιο προσεκτικά αυτό το όμορφο πρόσωπο.
Τα εξωτικά τον πήραν είδηση ...Του όρμησαν ξαφνικά από παντού με άγριες κραυγές και πριν εκείνος μπορέσει να αμυνθεί τον έσπρωξαν και τον έριξαν κάτω από το βράχο….
Η βασίλισσα του χιονιού αντικρίζοντας το νέο αιμόφυρτο ένιωσε κάτι πρωτόγνωρο...
Για πρώτη φορά η καρδιά της δοκίμαζε την θλίψη και τον πόνο. Για πρώτη φορά ο πόνος, αυτό το άγνωστο συναίσθημα έλιωνε τον πάγο που είχε σκεπάσει την καρδιά της.
Πόσο λυπόταν αυτό το όμορφο παλικάρι που σκοτώθηκε για χάρη της και πόσο μισούσε τα ξωτικά! Από τα μάτια της κύλησαν για πρώτη φορά δάκρυα και σκόρπισαν πάνω στα χιόνια και στους βράχους.
Αυτά τα δάκρυα έγιναν μικρά λουλουδάκια, σαν αστεράκια με ασημένια και απαλά ,σαν βελούδο, πέταλα. Ειναι τα εντελβάις.
Από την ημέρα εκείνη χάθηκε και η βασίλισσα του χιονιού και τα ξωτικά και ο κρυστάλλινος πύργος! Όλα άφαντα! Το μόνο που έμεινε είναι ο θρύλος του μικρού εντελβάις. Να θυμίζει πως οι παγωμένες καρδιές σκορπούν τον όλεθρο, αλλά άμα μαλακώσουν γεννιούνται λουλούδια, φίλοι μου! Γιατί η Αγαπη εχει την αξία της!Ειναι η ζάχαρη για κάθε πίκρα της καρδιάς μας και το εντελβάις η γλυκιά έκπληξη μεσ' τη βαρυχειμωνιά, να μας θυμίζει πως η ομορφιά εμφανίζεται και στις πιο δύσκολες συνθήκες!

Οι κάτοικοι των Άλπεων λένε ότι φέρνει τύχη σε όποιον το κρατάει πάνω του…μα ειναι δύσκολο να βρεις το λουλούδι που αναπτύσσεται μονάχα στις ψηλότερες, πιο απόκρημνες και απόμερες κορφές, στην άκρη της αβύσσου...

Στο γνωστό μιούζικαλ του Richard Rodgers: "Η μελωδία της ευτυχίας", το ομώνυμο τραγούδι τραγουδιέται απ'όλη την οικογένεια των πρωταγωνιστών, μια αλληγορία του εντελβάις, εθνικού λουλουδιού της Αυστρίας που σε πείσμα των ψυχρών εξουσιαστών συμβολίζει την αγάπη για την πατρίδα, που ζει μέσα στις καρδιές του καθενός μας...

Το κείμενο έχει δημοσιευτεί παλαιότερα στην Κοινότητα The Mythologists

Για τη σύνταξη του κειμένου αντλήθηκαν στοιχεία: Οι μύθοι των λουλουδιών εκδ.Στρατίκης, Wikipedia

Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου στην παρτιτούρα του Χίντεμιτ...

Ματίας Γκρύνεβαλντ: "Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου"
(3ο τμήμα δεξιά του Βωμού)

Γιορτή του Αγίου πρώτου ερημίτη του Χριστιανισμού, σήμερα, του Αγίου Αντωνίου που γεννήθηκε στην Αίγυπτο, γόνος πλούσιας οικογένειας, όμως ασκήτεψε στην έρημο, αφού πρώτα διέθεσε όλο το βιος του στους φτωχούς!

Χρόνια Πολλά στις εορτάζουσες/οντες που φέρουν το όνομα του Αγίου, που επέλεξε συνειδητά τη σοφία του Θεού και την προσευχή. Μακριά από κοσμικότητες και πολυτέλεια, έζησε με απλότητα στην ένδυση και τη σίτιση επιλέγοντας τον πνευματικό αγώνα. Ο Αγιος Αντώνιος στη μοναχικότητα της ερήμου βρέθηκε αντιμέτωπος με πάθη και πειρασμούς. Ο διάβολος χρησιμοποίησε πάμπολλα μέσα για να τον γκρεμίσει, όμως η πίστη του Αγίου τον βοήθησε να τιθασεύσει κάθε δολιότητα.


Βρισκόταν σε βαθιά γεράματα όταν ο Άγιος Αντώνιος άκουσε για έναν άλλο ερημίτη ασκητή, τον όσιο Παύλο. Βάδισε μέσα στην έρημο τρεις ολόκληρες μέρες για να τον συναντήσει.
Οι δύο γέροντες της ερήμου ενώ συνομιλούσαν με πνευματική χαρά εμφανίστηκε μπρος τους ένα κοράκι που τούς έφερε ένα καρβέλι άρτο.
-"Θαύμασε την καλοσύνη του Θεού", είπε ο Παύλος. "Εβδομήντα χρόνια τρέφομαι καθημερινά με μισό άρτο που μου στέλνει ο Θεός. Σήμερα, με τον ερχομό σου, ο Κύριος διπλασίασε την μερίδα".


Τα επεισόδια με τους πειρασμούς και τη συνάντηση των δυο Αγίων, Αντωνίου και Παύλου απεικονίζει ο γερμανός αναγεννησιακός ζωγράφος, Ματίας Γκρύνεβαλντ στην Αγία Τράπεζα της Μονής του Αγίου Αντωνίου στο Ίζενχαϊμ της Αλσατίας.

Ματίας Γκρύνεβαλντ: "Ρετάμπλ του Ίζενχαϊμ", το 3ο τμήμα του Βωμού

Ο βωμός είναι ένα πολύπτυχο σε τρία τμήματα που ξεδιπλώνονται:

• Το πρώτο τμήμα δείχνει τη Σταύρωση,
  
  
• το δεύτερο τη Συναυλία των αγγέλων και
  
  
• το τρίτο -που μας αφορά- αριστερά απεικονίζει τη συνάντηση-πνευματική συνομιλία των δυο ερημιτών και δεξιά τον Πειρασμό του Αγίου Αντωνίου (βλ. εικαστικά παρακάτω):

To τμήμα του Βωμού με τα δυο εικαστικά που αφορούν τον Άγιο Αντώνιο
(Δεξιά οι Πειρασμοί, αριστερά με τον Όσιο Παύλο. Ψηλά στο κλαδί το κοράκι με τον άρτο)

Εμπνευσμένος από αυτή την απεικόνιση του Γκρύνεβαλντ, το 1934 ο γερμανός Πάουλ Χίντεμιτ συνέθεσε ένα από τα πιο γνωστά ορχηστρικά έργα του, τη Συμφωνία: "Mathis der Maler-Ματίας ο Ζωγράφος", μέρη της οποίας ενσωματώθηκαν αργότερα στην ομώνυμη όπερά του. 

Paul Hindemith

Η συμφωνία ήταν παραγγελία του Φουρτβαίνγκλερ προκειμένου να ερμηνευτεί στην περιοδεία που θα πραγματοποιούσε με την Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου.


Η Συμφωνία είναι τριμερής, με κάθε μέρος να αντιστοιχεί στις απεικονίσεις του Ρετάμπλ του Ίζενχαϊμ:


1. Συναυλία των αγγέλων
2. Ενταφιασμός
3. Ο πειρασμός του αγίου Αντωνίου


που αντιστοιχούν στα μέρη τη όπερας:

1. Εισαγωγή
2. Ορχηστρικό ιντερλούδιο στη τελευταία πράξη
3. Ορχηστρικό για μια σκηνή οράματος, στην VI σκηνή της όπερας.

Ο Χίντεμιτ μεταφέρει τις εικόνες και τα νοήματα του τρίπτυχου με θαυμαστή πιστότητα!
Το πρώτο μέρος, ήρεμο, γαλήνιο,(όπως φαντάζεται κανείς τη "συμφωνία των αγγέλων") που με την επινοητική ενορχήστρωση του συνθέτη φτάνει στη λαμπερή κορύφωση...
Το δεύτερο, ο "Ενταφιασμός" με μια ελεγειακή επισημότητα...
και το φινάλε, σ' ένα ρυθμό, που καλπάζει αδιάκοπα και δίνει την αίσθηση της ψυχικής αναταραχής, που δημιουργούν οι "πειρασμοί"...
Η αισθητική προοπτική του Χίντεμιτ στοχεύει στην μουσική αποτύπωση εντάσεων σε αντιπαράθεση με θρησκευτική γαλήνη, καθώς σε αυτό το έργο (που θεωρείται το αριστούργημά του), αρχίζει το πρόβλημα της πολιτικής ευθύνης του καλλιτέχνη. Αυτή εκφράζεται μέσα από τη ζωή του ζωγράφου Ματίς Γκρύνεβαλντ, που έδρασε στη Γερμανία κατά την περίοδο των θρησκευτικών πολέμων.

Paul Hindemith: "Mathis der Maler, Mov. III: Versuchung des heiligen Antonius"
(Διευθύνει ο ίδιος ο συνθέτης)

To αντίστοιχο μέρος της όπερας μπορείτε να ακούσετε εδώ.

Κείμενα που αναφέρονται σε μουσικά έργα-εμπνεύσεις από τον Άγιο Αντώνιο μπορείτε να διαβάσετε εδώ και εδώ.

"Η θριαμβική Αΐντα του νεαρού Τοσκανίνι!"

Αρτούρο Τοσκανίνι(1867-1957)

Εκατόν πενήντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη γέννηση του μεγάλου μαέστρου, και εξήντα σήμερα από το θάνατό του στις 16 Γενάρη του 1957.

Ο Ιταλός μαέστρος θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς του τέλους του 19ου και του 20ου αιώνα, και παρότι ήταν αυστηρός κι απαιτητικός με τους συνεργάτες του, ήταν αγαπημένος γιατί όλοι αναγνώρισαν ως χαρακτηριστικά του την μουσική τελειομανία και λεπτολόγηση, το άριστο μουσικό αυτί και κυρίως την ηχηρότητα, και την απαράμιλλη  φωτογραφική μνήμη του!

Ξεκίνησε την καριέρα του ως τσελίστας και ως μέλος ορχήστρας περιόδευσε στα νιάτα του στη Λατινική Αμερική. 

O Τοσκανίνι λίγο μετά την καθιερωσή του

Το 1886 βρίσκεται σε περιοδεία στη Βραζιλία με την «ΑΪΝΤΑ» του Βέρντι, όταν η κακή συμπεριφορά του μαέστρου οδηγεί τα μέλη της ορχήστρας να κατέβουν σε απεργία.

Ο διευθυντής του θεάτρου αναγκάζεται να ζητήσει αντικαταστάτη άρον-άρον, όταν οι συνάδελφοι του Τοσκανίνι προτείνουν εκείνον καθώς ήταν ο μόνος που γνώριζε το σύνολο της όπερας από μνήμης! 

Το κοινό άρχισε να διαμαρτύρεται όταν είδε έναν άγνωστο μαέστρο στο πόντιουμ!

Όμως σύντομα διέκρινε την απόλυτη αυτοκυριαρχία αυτού του άσημου δ/ντή ορχήστρας, την πειθαρχία, τη ζωντάνια και την ευαισθησία του!

Διέκρινε την έλξη που ασκούσε ο νεαρός γητευτής στο μουσικό ποίμνιό του που παρακολουθούσε εκστασιασμένο τα χέρια του κι έπραττε κατά γράμμα όσα οι ακριβείς κινήσεις του, υποδείκνυαν! 

Το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό με την  αναγνώριση να έρχεται αστραπιαία και ν’ ακολουθεί η περίλαμπρη φήμη του σ' όλο τον κόσμο!

Ενας μαέστρος που χαρακτηρίστηκε κατ'εξοχήν Βερντικός και διηύθυνε την ΑΪΝΤΑ αμέτρητες φορές!

Εκείνη όμως η πρώτη φορά, που ως δεκαεννιάχρονος και με τρεμάμενα πόδια, μα αποφασιστικά, ανέβηκε στη σκηνή να κατευθύνει με τις υποδείξεις του τη μεγάλη ορχήστρα και να την οδηγήσει σε ένα θριαμβικό φινάλε ενέπνευσε το μεγάλο σκηνοθέτη Φράνκο Τζεφιρέλλι στην ταινία με τίτλο: «Il giovane Toscanini», με τον Τόμας Χάουελ  να υποδύεται το ρόλο του μαέστρου και την Eλίζαμπεθ Τέηλορ στο ρόλο της ρωσίδας σοπράνο Nadina Bulicioff, που είχε εξοργιστεί με την επιλογή Τοσκανίνι λόγω του νεαρού της ηλικίας του, όμως μετά το θρίαμβο της βραδιάς και την προσωπική της επιτυχία, ο νεαρός Αρτούρο, γνωστός για τις δημοκρατικές του ιδέες και τις απόψεις του περί ισότητος και ελευθερίας,  ήταν εκείνος που την έπεισε με τη στάση και το λόγο του, να απελευθερώσει έξι από τους σκλάβους της, αφού η δουλεία βρισκόταν ακόμη σε ισχύ.

O Thomas Howell στο ρόλο του Τοσκανίνι

Ο ίδιος ο Τζεφιρέλλι κατενθουσιασμένος με την ταινία δήλωσε: 

«Ιs the story of a young man who achived success and glory at only eighteen. 

The story οf a Country like Brasil, with its incredible ealth of charm and fascinating facets.

A film I am delighted to make for young people everywhere as seen through a young viewpoint»

Αφιερώστε οκτώ λεπτά να δείτε το συγκινητικό απόσπασμα της ταινίας-σκηνές της πρεμιέρας της όπερας στη Βραζιλία, όπου ακούγονται:

η διάσημη εισαγωγή-Πρελούδιο του μελοδράματος(1:37)…
η εκπληκτική άρια του Ρανταμές: «Celeste Aida» με το αποθεωτικό υψηλό ΣΙ ύφεση στο φινάλε της(4:55)…το Θριαμβικό Εμβατήριο(7:10)…

σε μια ελάχιστη απότιση φόρου τιμής σε έναν μαέστρο, που το ντεμπούτο του δραματοποιεί αριστότεχνα ο μάστορας Τζεφιρέλλι!

«To κλαρινέτο έχει γενέθλια!»

 

«Clarinet», Graffity σε ξενοδοχείο μεγάλης αλυσίδας στη Νέα Ορλεάνη

14 Γενάρη του 1690 επινοείται το πρώτο κλαρινέτο από τον Johann Christoph Denner, γερμανό οργανοποιό από τη Νυρεμβέργη, όταν σκέφτηκε να εξελίξει το γαλλικό σαλυμώ (chalumeau), όνομα που προέρχεται από το ελληνικό «κάλαμος», προσθέτοντας βασικά ένα κλειδί στην «ψυχή» του οργάνου, όπως λέγεται η πίσω οπή του…

Αφορμή για καλημέρισμα μετά ήχων «ευθυαύλου», λοιπόν...

Το κλαρινέτο, που θεωρείται ο βασιλιάς των ξύλινων πνευστών πήρε το όνομά του από το λατινικό clarus= φωτεινός .
Έχει ένα γλυκύτατο, διαυγές ηχόχρωμα, κάπως βαρύ και μελαγχολικό.

Εκείνος που το ανέδειξε και το εισήγαγε στην ορχήστρα είναι ο Β.Α.Μότσαρτ.

Τιμητικά, λοιπόν, λέω να γεμίσουμε τη Σαββατιάτικη μέρα μας με το εξαιρετικό κονσέρτο για κλαρινέτο του Αμαντέους, που γράφτηκε για τον βιρτουόζο κλαρινετίστα Άντον Στάντλερ, φίλο του συνθέτη.

Ο Μότσαρτ έγραψε το κοντσέρτο αυτό, τον Οκτώβριο του 1791, έξι μόλις εβδομάδες πριν το θάνατό του και αυτή ήταν και η τελευταία οργανική του σύνθεση.
Ο Μότσαρτ χειρίζεται το ηχόχρωμα του κλαρινέτου σαν ανθρώπινη φωνή που μιλάει σε εξομολογητικό τόνο, χαρίζοντάς μας μια μουσική διάφανης ομορφιάς.
Το κοντσέρτο έχει τρία μέρη με τις διαθέσεις να εναλλάσσονται.

- Allegro
- Adagio
- Rondo

Στο πρώτο μέρος, Allegro, το θέμα προβάλλεται από τα βιολιά, ενώ σταδιακά περνά και στα υπόλοιπα όργανα της ορχήστρας προκαλώντας μια ευχάριστη αναταραχή, που στη συνέχεια αποδυναμώνεται αφήνοντας το κλαρινέτο και τα τοξοτά να συνεχίσουν το θέμα μέσα από τη διαλεκτική τους αντίθεση.
Η ορχήστρα παρεμβαίνει ακολουθώντας επιβλητική μελωδική γραμμή, πάντα όμως με κυρίαρχο το κλαρινέτο που κινείται είτε σε ευγενικούς, στοχαστικούς, καθησυχαστικούς τόνους είτε πιο απότομους, κοφτούς και άγριους.

Ο σολίστας παίζει σχεδόν χωρίς διακοπή και στο δεύτερο μέρος ασταμάτητα. Δίνεται έμφαση στο περίπλοκο ηχόχρωμα του κλαρινέτου και στην ευκολία του να περνά από τη μια ακραία τεσιτούρα στην άλλη. Το δεύτερο και το τρίτο μέρος καταδεικνύουν το διπλό χαρακτήρα που ο Μότσαρτ απέδιδε στο κλαρινέτο, με το Aντάτζιo βαθύ και γαλήνιο.
Από την άλλη το Ρόντο γίνεται σχεδόν κωμικό, όταν το κλαρινέτο αγγίζει τα έσχατα όρια των ηχητικών του δυνατοτήτων κι έπειτα επιστρέφει ταχύτατα στο φυσικό του πλαίσιο.

Το προτείνω σε εκτέλεση από τη γερμανίδα Sabine Meyer, μια από τις δημοφιλέστερες κλαρινετίστες σήμερα, που έγινε γνωστή στο κοινό όταν ο Χέρμπερτ φον Κάραγιαν την κάλεσε στη Φιλαρμονική του Βερολίνου κάνοντάς την την πρώτη γυναίκα στην ορχήστρα, στο τμήμα του κλαρινέτου. Πολλοί υποστηρίζουν πως σε αυτήν οφείλεται το ότι το κλαρινέτο, ένα σόλο όργανο  εν μέρει υποτιμημένο, κέρδισε ξανά την προσοχή με αποτέλεσμα συνθέσεις που το αφορούν, να συμπεριληφθούν στο ρεπερτόριο των συναυλιών.

W. A. Mozart: "Klarinettenkonzert", Sabine Meyer

Tο κείμενο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr

"Α.Σαίνμπεργκ: εμμονικά προληπτικός με τη γρουσουζιά του 13"

Ένας αριθμός που συνδέεται άμεσα με τις προλήψεις είναι αδιαμφισβήτητα ο 13.
Όταν μάλιστα, συνδυάζεται και με την Παρασκευή, τότε τα πράγματα χειροτερεύουν σε επίπεδα ολέθρου…

Παρασκευή και 13 σήμερα, οπότε η καλησπέρα έρχεται με τρισκαιδεκαφοβία, την πιο γνωστή μορφή αριθμοφοβίας.

Ο φόβος του 13 στη Μουσική έχει συνδεθεί με τον αυστριακό Άρνολντ Σαίνμπεργκ.
Υπερβολικά, σχεδόν εμμονικά προληπτικός ο διάσημος θεμελιωτής της δωδεκαφθογγικής τεχνικής, τόσο που στην όπερά του «Moses und Aaron», επειδή ο τίτλος είχε 13 γράμματα, αφαίρεσε το ένα "α" από το όνομα του Ααρών και την ονόμασε "Moses und Aron"...

Πριν ακούσουμε ένα απόσπασμα από την όπερα αυτή με τον «ελλιπή» σε άλφα Ααρών, θα ήθελα να πω πως το πεπρωμένο συντάχθηκε με τη φοβία του και τελικά πέθανε Παρασκευή και 13 του 1951, όπως 13 ήταν και η ημερομηνία που γεννήθηκε(13 Σεπτεμβρίου 1874).

Ήταν 76 χρονών, αριθμός που το άθροισμα των στοιχείων του δίνει το φοβικό 13(7+6=13), κάτι που είχε παρατηρήσει εκείνη τη χρονιά ο συνθέτης και γι’αυτό ήταν πολύ προσεκτικός.
Ο τρόμος πολλαπλασιάστηκε στο ξημέρωμα της Παρασκευής και 13, τον Ιούλη εκείνης της χρονιάς κι όλη τη μέρα αγωνιούσε μαρτυρικά!
Πέθανε από ανακοπή καρδιάς λίγο πριν την εκπνοή της μέρας, καθώς η καρδιά του τον πρόδωσε μη αντέχοντας τόση πίεση και ένταση…

Τελικά, η δεισιδαιμονία αποδεικνύεται λαθεμένη προσέγγιση του νου στον αριθμό 13, φίλοι μου!

H όπερα και το λιμπρέτο της δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις.
Από τον τίτλο καταλαβαίνουμε πως βασίζεται στο Βιβλίο της Εξόδου της Παλαιάς Διαθήκης.
Πρόκειται για ένα μουσικοθεολογικό έργο, παρά την ημιτελή  μορφή του, ένα από τα οπερατικά αριστουργήματα του 20ου αιώνα, αλλά εμφανώς δύσκολο τόσο για το κοινό όσο και για τους ερμηνευτές.

Μην ξεχνάμε πως ο Σαίνμπεργκ με την άνοδο του Ναζισμού αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Γερμανία και ταυτόχρονα να επιστρέψει στη θρησκεία των προγόνων του, που το 1898 είχε εγκαταλείψει για τον λουθηρανισμό.
Η αμφίθυμη σχέση του με τη θρησκεία ήταν εύλογη: από τη μία υπήρχε η ανάγκη της πίστης και από την άλλη η εξίσου έντονη ανάγκη για εκλογίκευση και αιτιολόγηση…

Το θεματικό υλικό μοιάζει με κείνο του oρατορίου του Χάυντν «Israel in Egypt».
Κι ενώ στον Χάυντν η αφήγηση γίνεται με άμεσο τρόπο, ο Σαίνμπεργκ εστιάζει στην αντίθεση ανάμεσα σε δύο πιθανούς τρόπους για να δείς το Θεό, που ενσωματώνονται στις απόψεις του Μωυσή και του Ααρών.
Ο Μωυσής πιστεύει στο Θεό ως μια καθαρή ιδέα, ενώ ο Ααρών ενδιαφέρεται περισσότερο για κάτι ορατό και απτό.

Το έργο του Σαίνμπεργκ ανήκει στην κατηγορία του σειραϊσμού και ο συνθέτης για να πετύχει την αντίθεση μεταξύ των απόψεων Μωυσή και Ααρών χρησιμοποιεί διαφορετικά στυλ στις άριές τους.
Για παράδειγμα, ο Μωυσής χρησιμοποιεί συχνά το ομιλούν άσμα(Sprechstimme), ενώ ο μελίρρυτος Ααρών τραγουδά περισσότερο εκφραστικά.

Πρόκειται για ένα έργο που εκτός από μουσικό, αποτελεί και πνευματικό αποκορύφωμα.
Ένα ξεδίπλωμα της σκέψης του συνθέτη, μια δήλωση των πεποιθήσεών του για τη δωδεκάφθογγη μουσική και τη θρησκεία, έννοιες απόλυτα συνδεδεμένες στο μυαλό του, μέσα από την ανατρεπτικότητά τους.

Θα ακούσουμε από την εναρκτήρια σκηνή, το "Moses Berufung-Κάλεσμα του Μωυσή".
Είναι η σκηνή της φλεγόμενης βάτου, όπου τού παρουσιάζεται ο Θεός, η φωνή του οποίου αντιπροσωπεύεται από το συνθέτη από μια χορωδία και έξι σολίστες, άνδρες και γυναίκες διαφορετικών φωνητικών τύπων, αποδεικνύοντας έτσι μουσικά την πολλαπλή φύση του Θείου.
Σε αντίθεση με τον μελίρρυτο τενόρο Ααρών, ο Μωυσής δεν τραγουδά, όπως είπαμε, αλλά εκφράζεται στη μορφή του Sprechstimme, υπονοώντας επίσης με αυτόν τον τρόπο την βραδυγλωσσία του μεγάλου ηγέτη του ισραηλιτικού έθνους.

Μπορεί για κάποιους να είναι κουραστικά τα κείμενα που αναρτώ καθημερινά, όμως πιστέψτε με, όλο αυτό για μένα είναι μια χαριτωμένη καταγραφή της γνώσης που προσπαθώ να μεταφέρω στους έφηβους μαθητές μου στα πλαίσια του μαθήματός μου.

Κάποιες φορές δεν είναι και τόσο εύκολο, γιατί, κακά τα ψέματα, ακούσματα τέτοιου είδους είναι από ελάχιστα έως μηδαμινά στη νεολαία.

Έτσι, "εκμεταλλεύομαι" ό,τι μπορείτε να φανταστείτε προκειμένου να κεντρίσω το ενδιαφέρον  τους, κάτι σαν αλατοπιπέρωμα που θα νοστιμίσει και θα πείσει να δοκιμαστεί ένα πιάτο, που εκ πρώτης όψεως προκαλεί αποστροφή.

Το μενού σήμερα είχε απρόσιτο, άρα "άνοστο" δωδεκαφθογγισμό και Σαίνμπεργκ.

Πιστεύω να νοστίμισε κάπως με την αναφορά και σύνδεση με πίστεις και δεισιδαιμονίες για το γρουσούζικο 13.

Καλό σας απόγευμα!

Ο Χιονάνθρωπος του David Bowie...

 

Έτρεξα στην τάξη μόλις χτύπησε το κουδούνι, όμως οι μαθητές δεν φαίνονταν να βιάζονται...
Προχωρούσαν βαρετά με τα χέρια στις τσέπες, τυλιγμένα στα μάλλινα κασκόλ τους, να προφυλαχτούν από το κρύο που και σήμερα ήταν τσουχτερό.
Πώς να τα πείσεις πως το μάθημα της μέρας θα τούς ζέσταινε την καρδιά, μιάς και θα γινόταν αναφορά σ'ένα  μεγάλο ροκ είδωλο;

Αφορμή έδινε η επέτειος του θανάτου του...Ένας χρόνος χωρίς τον Ντέηβιντ Μπόουι...

Φανταχτερός και κραυγαλέος, προκειμένου  να υποδυθεί το χαρακτήρα, που είχε ανάγκη κάθε φορά η ψυχή να ενσαρκώσει...
Μαύρο μολύβι γύρω απ'τα μάτια, γυαλιστερά, ιδιόρρυθμα ρούχα... '
Ένας χαμαιλέων, που δεν συμβιβάστηκε  με τα κλισέ της εποχής, αλλά "επικοινώνησε" μέσα από την ανατροπή όλων των στερεοτύπων!
Και πώς τα συνδύαζε όλα αυτά πατώντας σε ακούσματα της κλασικής μουσικής, που τόσο λάτρευε!

Οι μαθητές παρακολουθούσαν αμίλητοι και μάλλον παραξενεύτηκαν(ευχάριστα θέλω να πιστεύω) όταν διέκριναν ένα "μελωδικό συννεφάκι" από το δικό του  "Subterraneans" στην 1η Συμφωνία του Φίλιπ Γκλας!

Σε μια πιο διεισδυτική ματιά στη μελωδική γραμμή του θέματος και με τη δική μου καθοδήγηση εντόπισαν πατήματα πάνω στο μοτίβο από τις "Παραλλαγές Αίνιγμα" του Έλγκαρ.

Κάποιες μαθήτριες χαρακτήρισαν την εισαγωγή ρομαντική, ατμοσφαιρική...
Τα "ψαγμένα" αγόρια μου, διέκριναν μια στάση μουσικής ειρωνίας από τον καλλιτέχνη...
Μια σκληρότητα λειασμένη από διάθεση νοσταλγίας...

Το κρύο ήταν αρκετά αισθητό ακόμα και μέσα στην αίθουσα...Ο ουρανός ειχε μολυβιάσει και τα σύννεφα ήταν έτοιμα να κλαψουρίσουν...
Όλα, έφτιαχναν με μαεστρία ένα παραμυθικό σκηνικό!
Ένα παραμύθι, σκέφτηκα, θα ήταν η αμοιβή των μαθητών μου για την υποδειγματική στάση και συμμετοχή τους στο σημερινό μάθημα!

"Ένα χιονισμένο, χειμωνιάτικο πρωινό, ένα μικρό αγόρι φτιάχνει ένα χιονάνθρωπο στην αυλή του σπιτιού του. 

Του φορά κασκόλ κι ένα αστείο καπέλο. 

Ένα μήλο θα γίνει η μύτη του και δυο κάρβουνα, τα μικρά, σπινθηροβόλα μάτια του.

Το σκοτάδι πέφτει πυκνό...Έρχονται τα  μεσάνυχτα . 

Είναι η ώρα που κάθε τι μαγικό μπορεί να συμβεί...

Ο χιονάνθρωπος αποκτά ζωή...

Το μικρό αγόρι  βλέπει τον καμωμένο από πάγο, φίλο του να  λαμπυρίζει με πολύχρωμα φώτα!

Μαζί, θα πετάξουν μακριά ζώντας  μια μαγική, συγκινητική περιπέτεια στη γη και στον ουρανό".

"Ο χιονάνθρωπος -The snowman", είναι ένα παιδικό βιβλίο του Raymond Briggs, που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1978.

Το 1982, το βιβλίο έγινε ταινία κινουμένων σχεδίων για τη βρετανική τηλεόραση με τον Χάουαρντ Μπλέικ να υπογράφει το σάουντρακ,  από το οποίο ξεχωρίζει το τραγούδι "Walking in the Air".

Πρόκειται για το όνειρο ενός παιδιού...

Ενός παιδιού που μεγάλωσε κι  ενήλικος πλέον αντικατοπτρίζεται στο ξεκίνημα του φιλμ στο πρόσωπο του David Bowie, ο οποίος στη σοφίτα του σπιτιού του αναμοχλεύοντας  τις αναμνήσεις του, δείχνει πώς κάποιο βαρύ χειμώνα, όταν παιδί κι αυτός που πίστευε στα παραμύθια, απέκτησε το ζεστό, μάλλινο κασκόλ του...

This attic is full of memories of me!...[...]
You see, he was a real snowman! 
He got this scarf for me!

Πειραματισμοί και μεταμορφώσεις ενός  ροκά διασκεδαστή, που έβαλε φωτιά στην παγωμένη μέρα μας...

Το φημισμένο "Walking in the Air" σε εκτέλεση από τον τενόρο Placido Domingo, τον ιταλό τραγουδιστή Riccardo Cocciante και παιδική χορωδία:

We're walking in the air

We're floating in the moonlit sky

The people far below are sleeping as we fly

I'm holding very tight

I'm riding in the midnight blue

I'm finding I can fly so high above with you

Far across the world

The villages go by like dreams

The rivers and the hills

The forests and the streams

Children gaze open mouth

Taken by surprise

Nobody down below believes their eyes

We're suffering in the air

We're swimming in the frozen sky

We're drifting over icy mountains floating by

Μουσικά ίχνη στο...χιόνι

 

https://www.lovethispic.com/

Προσδοκούσαμε από μέρες να λαμποκοπήσει ολόλευκο…
Nα μάς εξαγνίσει με την απαλή, πάλλευκη μεγαλοπρέπειά του καλύπτοντας στέγες, κλώνους, αυλές, κεραμίδια και κήπους…
Άκουσα τη μουσική της σιωπής του υπέροχου, χιονισμένου τοπίου!!
Πόσο ευφραίνεται η καρδιά στο πάναγνο, λευκό του χιονιού, όταν αυτό δεν σου δημιουργεί προβλήματα...
Όταν όμως αυτό συμβαίνει, νοιώθεις πόσο αιχμηρή είν’ η ψυχρότητα του πάγου...κι η απεραντοσύνη της λευκότητας, πόσο οδυνηρά αφόρητη…

Τέλος καλό όμως, όλα καλά, όπως συνηθίζουμε να λέμε, κι η ταλαιπωρία που μου δημιούργησε το, υπό άλλες συνθήκες παιχνιδιάρικο χιόνι γίνεται μια φαιδρή ανάμνηση στο πέρασμα του χρόνου…



«Ίχνη στο χιόνι», δεν άφησα μόνο εγώ σήμερα περπατώντας στα ορεινά της Αιγιάλειας, καθώς όλες αυτές τις μέρες ήμουν αποκλεισμένη από το βαρύ χιονιά, που έπληξε τη χώρα μας, άφησε και ο μέγας ιμπρεσιονιστής Κλωντ Ντεμπισί, όταν η φαντασία και η μουσική του λειτούργησαν ως στοχαστικοί ιχνηλάτες…

Το έκτο κομμάτι από το 1ο Βιβλίο των Πρελουδίων του έχει τίτλο «Ίχνη στο Χιόνι» και αποτελεί σύνθεση της πρώτης δεκαετίας του 1900.
Το πρελούδιο είναι σε δυαδική μορφή, με τα δυο τμήματα Α και Β να μοιράζονται εξίσου την έκταση της σύνθεσης, που κινείται ανάμεσα σε Μιξολύδιο και Δώριο τρόπο με μοτίβα που δίνουν την αίσθηση της θλίψης και της ερήμωσης, ενώ τα χτυπήματα στην ψηλή περιοχή του πιάνου, που επιτυγχάνονται με το σταύρωμα του αριστερού χεριού πάνω από το δεξί, παραπέμπουν στα αποτυπώματα, που αφήνουν οι πατημασιές πάνω στο λευκό χιόνι.
Παράφωνες συγχορδίες παραδίνονται σ’ένα συνδυασμό δυναμικής ανάμεσα στο morendo(πεθαμένο) και το pianissimo(σιγανά, μαλακά) ως ψυχρή έκφραση μοναξιάς, απομόνωσης και ερήμωσης.
Μια σύντομη coda ολοκληρώνει την εικόνα της παγωνιάς, του ψύχους...της εγκατάλειψης...

Alfred Sisley: «Χιόνι στη Louveciennes»

Υπάρχουν μελετητές που υποστηρίζουν πως το συγκεκριμένο πρελούδιο αποτελεί έμπνευση από πίνακα ζωγραφικής που απεικονίζει ένα χιονισμένο τοπίο και συγκεκριμένα την ελαιογραφία του βρετανού ζωγράφου Alfred Sisley με τίτλο «Χιόνι στη Louveciennes», που εκτίθεται στο Musée d'Orsay στο Παρίσι.

[Η Louveciennes είναι προάστιο του Παρισιού, όπου διέμεναν πολλοί ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι (Μονέ, Πισαρό, Ρενουάρ, Σίσλευ,) οι οποίοι έχουν απεικονίσει γωνιές και τοπία της σε έργα τους]


Χιονοδαρμένα, σιωπηλά κομμάτια γης και ψυχής σ'αυτό το Πρελούδιο που το ακούμε από τα μαγικά χέρια του Ντάνιελ Μπαρενμπόιμ, μέρος ενός εκπληκτικού ντοκυμαντέρ του 1999 της Γαλλικής τηλεόρασης, φόρος τιμής στο γάλλο Ντεμπισί, όπου ο ταλαντούχος πιανίστας ερμηνεύει με κομψότητα και φινέτσα τα ευπαθή, λεπτεπίλεπτα κομμάτια σε ένα περιβάλλον που αντανακλά εκείνο του συνθέτη.

Αρχιτεκτονική, παλιές φωτογραφίες, στιγμιότυπα αρτ ντεκό και εικόνες της φύσης πλέκονται με τον ονειρικό ήχο του πιάνου, ενώ παρεμβολές από σχόλια, ποιητικά αποσπάσματα και σκέψεις του συνθέτη καταχωρημένες στο ημερολόγιό του συνθέτουν μια ταινία-αποκλειστικό άγγιγμα και προσέγγιση στην καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία του Ντεμπισί, που όμως δεν φυλακίζει στενά τη φαντασία του ακροατή-θεατή, μα αφήνει χώρο στο μυαλό του να περιπλανηθεί σε αυτό το πολύ ιδιαίτερο μουσικό βασίλειο των Πρελουδίων.

Claude Debussy: «Des pas sur la neige»-Daniel Barenboim

Kάπως έτσι, φίλοι εκλεκτοί,

της Μουσικής η θαλπωρή, 

όλα τα χιόνια λιώνει...

Von Paradis, μια "πιανίστα στο σκοτάδι", με αφορμή την Ημέρα Μπράιγ

 

Παγκόσμια Ημέρα Μπράιγ, σήμερα, καθώς η 4η Ιανουαρίου είναι η ημέρα γεννήσεως του Λουί Μπράιγ κι έτσι τιμάται η συνεισφορά του στους τυφλούς και τα άτομα  με δυσκολία στο διάβασμα και τη γραφή.

Ο Μπράιγ  εφηύρε ένα σύστημα γραφής και ανάγνωσης για τυφλούς με τελείες, που οι συνδυασμοί τους αντιστοιχούν στα γράμματα και τους αριθμούς.

Φοίτησε στο Παρίσι, στο πρώτο σχολείο τυφλών, μαθήτρια του οποίου υπήρξε η επίσης τυφλή Maria Theresia von Paradis, κόρη του γραμματέα της συνονόματης αυτοκράτειρας, απ’όπου και το βαφτιστικό της όνομα.

Η Paradis γεννήθηκε το 1759 στη Βιέννη όπου και σταδιοδρόμησε ως πιανίστα, αοιδός και συνθέτις, υπερβαίνοντας τα προβλήματα που της προκάλεσε η απώλεια της όρασής της σε νηπιακή ηλικία.
Λένε, πως δεκάχρονη μπορούσε να παίζει στο όργανο το Stabat Mater του Περγκολέζι και να το τραγουδά.
Χρηματοδοτούμενη από την αυτοκράτειρα που εντυπωσιάστηκε από το ταλέντο της μαθήτευσε δίπλα σε ονομαστούς δασκάλους της εποχής, ανάμεσά τους και τον Σαλιέρι που την δίδαξε σύνθεση.

Το βιεννέζικο κοινό λάτρεψε την "τυφλή γόησσα", όπως την αποκαλούσε, και διάσημοι συνθέτες άρχισαν να της αφιερώνουν έργα τους.
Αρχικά, ο δάσκαλός της Σαλιέρι τής αφιέρωσε το μοναδικό κοντσέρτο του για όργανο. Στη συνέχεια ο Χάυντν το κοντσέρτο του για πιάνο σε σολ μείζονα και ακολούθησε ο Μότσαρτ, που εντυπωσιασμένος από το ταλέντο της συνέθεσε γι αυτήν ένα κοντσέρτο για πιάνο (πιθανόν το Κ.456) παραμένοντας έκτοτε φίλος και θαυμαστής της μέχρι το θάνατό του.

Το 1783 η Von Paradis ξεκίνησε μεγάλη περιοδεία σε ευρωπαϊκές πόλεις.

Στο Λονδίνο έπαιξε για τον βασιλιά Γεώργιο Γ’, ενώ στο Παρίσι εμφανίστηκε στις δημόσιες συναυλίες του κύκλου Concert Spirituel.
Εκεί γνώρισε και τον άνθρωπο που άλλαξε τη ζωή της: τον πρωτοπόρο δάσκαλο τυφλών Valentin Haüy που τη βοήθησε να αντιμετωπίζει τα πρακτικά προβλήματα της καθημερινότητας και που ίδρυσε στο Παρίσι το πρώτο σχολείο τυφλών, μαθητής του οποίου όπως αρχικά είπαμε υπήρξε ο επινοητής του συστήματος γραφής και ανάγνωσης, Louis Braille.

Επίσης για την von Paradis επινοήθηκε ένας πίνακας σύνθεσης που της επέτρεπε να σημειώνει νότες χωρίς να χρησιμοποιεί χαρτί. Έτσι, συνέθεσε το πρώτο της έργο, ένα κύκλο 12 τραγουδιών για φωνή και πιάνο, που είχε τεράστια επιτυχία, ειδικότερα το "Μorgenlied eines armen Mannes".
Το ληντ βασίστηκε σε ποίημα του γερμανού Johann Timotheus Hermes, μέρος της δημοφιλούς "ψυχολογικής" νουβέλας του: "Sophiens Reise von Memel nach Sachsen- Το ταξίδι  της Σόφι από το Mέμελ στη Σαξονία".
Πρόκειται για στροφικό θρήνο απλούστατης δομής, που όμως συγκινεί με το απαράμιλλα ελεγειακό ύφος του.

"Μorgenlied eines armen Mannes":

Από την εργογραφία της Paradis δεν διασώθηκαν, παρά ελάχιστα ακόμη έργα, όπως η περίφημη "Sicilienne" που έχουν ερμηνεύσει και ηχογραφήσει διάσημοι σολίστ σε διάφορες εκδοχές.

Aπλή, κομψή, απαλλαγμένη από περιττά στολίδια, αποπνέει γαλήνια χάρη και εύθραυστη ομορφιά.



Ακούμε την εκδοχή για τσέλο και πιάνο. Σολίστ η Ζακλίν ντι Πρε:

"Sicilienne" / Jacqueline du Pré 

Η Von Paradis δίνει έμπνευση στη γαλλίδα λογοτέχνιδα Michèle Halberstadt να συγγράψει το μυθιστόρημά της: "Πιανίστα στο σκοτάδι". Πρόκειται για μυθοπλασία βασισμένη στην ζωή της τυφλής καλλιτέχνιδας και την γοητεία που σύμφωνα με την πλοκή ασκεί πάνω  στη βιρτουόζο πιανίστα ο γιατρός-υπνωτιστής και μουσικός, Μέσμερ.

amazon

"Δεν γνώριζε το χρώμα τ'ουρανού, ούτε το σχήμα που έχουν τα σύννεφα.Δε γνώριζε τί σημαίνει γαλάζιο ή κόκκινο, σκούρα ή απαλή απόχρωση.Ζούσε στο σκοτάδι. Αυτή είναι η ακριβής έκφραση να την περιγράψει.
Μπορεί να διακρίνει το φως από τη ζέστη, από τη μυρωδιά, μερικές φορές ακόμη και από τον ήχο: το τρεμόπαιγμα ενός κεριού, το τσίμπημα της φωτιάς...[...] 
Περιμένει τη σιωπή ν' ακουστεί το βράδυ. Ευτυχώς γι 'αυτήν, η ακρόαση είναι εκείνο που τής φτιάχνει τη διάθεση. Διακρίνει ήχους που κανείς δεν ακούει: το τζάμι που τρέμει όταν φυσάει ο δυτικός άνεμος...τη γλώσσα της γάτας που γλύφει το τρίχωμά της για να παραμένει καθαρή...[...]
Αυτό που κινεί το αίμα στις φλέβες  της είναι οι διακυμάνσεις - το φάσμα των ήχων, η κλίμακα των συναισθημάτων. Καταφέρνει να ξεχωρίζει την αγωνία απ'τον φόβο, το απαλό θρόισμα από το φύσημα του ανέμου, την ευγένεια από την ειλικρίνεια...Νιώθει, τρέμει. Δονείται, συγκινείται, αναστατώνεται.
[...]Είναι περήφανη για τα λεπτά δάχτυλά της, τα πάντα κομμένα νύχια της, που τα τροχίζει καθημερινά[...]το κλειδί του πιάνου είναι πάντα στην τσέπη της.Είναι το πιάνο της, το δικό της πιάνο. Κατάδικό της. Έχει κλειδώσει τον κόσμο της, μέσα του. Επτά νότες που αιωρούνται στο άπειρο για κείνους που επιθυμούν να τις κυριαρχήσουν. [...]
Παίζει ακούραστα, τα μάτια της ανοίγουν σαν δύο κρύσταλα, που δεν αντανακλούν πλέον κάτι, ούτε καμπύλες, ούτε χρώματα. Το βλέμμα της είναι κενό, σαν παράθυρο με τα παραθυρόφυλλα κλειστά από εκείνο το πρωινό, που ξύπνησε τυφλή...
[...]

"Η Μαρία Θηρεσία αγνοούσε τις ιατρικές φιλοδοξίες του Φραντς Άντον Μέσμερ...

Το μόνο που γνώριζε γι 'αυτόν ήταν η μεγάλη του φήμη  ως πάτρονας των τεχνών. 

Τον είχε ακούσει να παίζει με ορχήστρες και τον θυμόταν σαν έναν μέτριο πιανίστα.

Αλλά εκείνο το απόγευμα, καθισμένη ανάμεσα στους γονείς της κοντά στο κιόσκι στην αριστερή πλευρά του κήπου, δεν μπορούσε παρά μόνο να θαυμάσει τους εξαίσιους  αυτοσχεδιασμούς του στην γυάλινη αρμόνικα.

Ήταν το όργανο υπεύθυνο για τον ιδιαίτερο ήχο, ή μήπως ήταν ο τρόπος εκτέλεσης, 

που εκείνος ακολουθούσε; 

Μια αίσθηση γαλήνης την κυρίευσε. Μάλλον απ'το συνδυασμό αέρα, γυαλιού και νερού.Η Μαρία Θηρεσία έγειρε προς τα πίσω το κεφάλι της...Αφέθηκε με όλες τις αισθήσεις της...

Είχε ξεπεράσει κάθε αμηχανία ή συστολή σε επίπεδα πανικού, που πάντα ένιωθε όταν περιβαλλόταν από αγνώστους, τα βλέμματα των οποίων αισθανόταν να την τρυπούν... 

Παραδομένη -λες- σε μια παραζάλη, σχεδόν υπνωτισμένη, σαν μέσα της να είχε μαγικά κάποιος διοχετεύσει μια μυστήρια, απόκρυφη δύναμη

[...]  

Τα χέρια της έτρεμαν όπως  κάποιες φορές στην εκκλησία όταν στη διάρκεια της προσευχής ένοιωθε την επικοινωνία με το θείο! 

Η συναυλία τελείωσε, αλλά έτρεμε τόσο που, δεν μπορούσε να χειροκροτήσει.

Ζήτησε από τους γονείς της να της φέρουν λίγο κρύο νερό.

Ήταν ιδρωμένη και οι άκριες των ματιών της, υγρές...

[απόσπασμα από το μυθιστόρημα "The Pianist in the Dark"
της Michèle Halberstadt, μτφ. δική μου]

Το κείμενο δημοσιεύτηκε και στο Μουσικό Περιοδικό Τar.gr