Φάννυ Μέντελσον: το μοναδικό γνωστό ορχηστρικό έργο της...

"Πορτραίτο της Φάννυ Μέντελσον"
Το  εικαστικό είναι ένα από τα λιγότερο γνωστά πορτρέτα της Φάννυ, φιλοτεχνημένο την εποχή σύνθεσης της Ουβερτούρας από τον Καρλ Γιόζεφ Μπέγκας.

Όταν η μητέρα Λέα Μέντελσον-Μπαρτόλντι (πιανίστα η ίδια και μαθήτρια του Κίμπεργκερ, ο οποίος με τη σειρά του ήταν μαθητής του Γ.Σ.Μπαχ) πήρε το νεογέννητο στην αγκαλιά της, κοίταξε τα δάκτυλά του μωρού κι αναφώνησε:
"Το πεπρωμένο της μικρούλας είναι δεμένο με τη μουσική! Έχει δάκτυλα κατασκευασμένα να εκτελούν τις Φούγκες του Μπαχ!"

Το νεογέννητο ήταν η Φάννυ Μέντελσον μετέπειτα Χένσελ, η μεγαλύτερη αδελφή του Φέλιξ Μέντελσον και το ίδιο ταλαντούχα με τον διάσημο αδελφό της.

Η προφητεία της μαμάς επαληθεύτηκε, όταν η Φάννυ παιδάκι ακόμα έπαιξε από μνήμης και τα 24 Πρελούδια του κάντορα. Αγαπούσε πολύ την αντιστικτική του μορφή σύνθεσης και μεγαλώνοντας έγραψε και κείνη 32 Φούγγες σύμφωνα με το στυλ του Γ.Σ.Μπαχ.
Μάλιστα ο δάσκαλός της, Kαρλ Τσέλτερ, για την θαυμαστή επίδοσή της παρομοίασε τη Φάννυ με το Μπαχ...

Η περίπτωση της Φάννυ φέρνει στο προσκήνιο το θέμα των ταλαντούχων γυναικών που οι αστικές προκαταλήψεις εμπόδισαν την ανάδειξή τους. Ο πατέρα της επέμενε πως η σύνθεση δεν είναι για τις γυναίκες.

Η ιστορία της μουικής διασώζει ένα περιστατικό που φωτίζει την άποψη του πατέρα περί της σχέσης των κοριτσιών με τη μουσική:
Η Φάννυ ήταν στα δεκατέσσερα και ο Φέλιξ δέκα χρονών όταν έλαβαν από μια θεία τους κάποια δώρα: Για τη Φαννυ ένα λεπτεπίλεπτο περιδέραιο με πολύχρωμα πετράδια και για το νεαρό αγόρι εργαλεία γραφής για να συνθέσει την πρώτη του όπερα. Ο πατέρας είπε στη Φάννυ:
"Ίσως η μουσική να είναι το μελοντικό επάγγελμά του. Για σένα θα πρέπει να είναι μόνο ένα στολίδι, ποτέ η ρίζα της ύπαρξής σου και της δράσης σου".

Ευτυχώς, ο σύζυγός της, ζωγράφος Βίλχελμ Χένσελ, την ενθάρρυνε στην εξέλιξη του συνθετικού της ταλέντου.

Πορτρέτο της Φάννυ, φιλοτεχνημένο την εποχή σύνθεσης
της Ουβερτούρας από τον σύζυγό της

Έτσι, χάρη στον ανοιχτόμυαλο Χένσελ έχουμε δείγματα της συνθετικής της γραφής.

Το μεγαλύτερο μέρος της μουσικής της γράφτηκε για φωνή ή για πιάνο και περιλαμβάνει πάνω από 460 μουσικά κομμάτια.

Το μοναδικό γνωστό ορχηστρικό έργο της Φάννυ Μέντελσον είναι η "Ουβερτούρα σε Ντο μείζονα" και συντέθηκε γύρω στο 1830, για να εκτελεστεί στις γνωστές εβδομαδιαίες συναυλίες στο Βερολινέζικο σαλόνι της συνθέτιδος.

Πρόκειται για σύνθεση που αποδεικνύει πως η Φάννυ είχε θαυμάσια αντίληψη για το πώς να αξιοποιεί τις δυνατότητες των πνευστών και άλλων οργάνων μιας ορχήστρας.

Το ήσυχο εναρκτήριο θέμα της Ουβερτούρας ωθεί σε δεξιοτεχνικές διαδρομές στα έγχορδα και τα πνευστά, αποκαλύπτοντας ένα έργο όχι λιγότερο εντυπωσιακό από τα αντίστοιχα των ανδρών της εποχής της.
Η μελωδική γραμμή παρουσιάζει έναν ιδιαίτερο δυναμισμό, που μαρτυρά την αστείρευτη φαντασία της συνθέτιδος, ιδιαίτερα στην αντιστικτική ανάπτυξη των θεμάτων.
Παρόλη την αίσθηση μεγαλοπρέπειας και ενεργητικότητας, η Ουβερτούρα δεν γίνεται βαρύγδουπη και διατηρεί τη φινέτσα και λεπτότητα που χαρακτηρίζει μεγάλο μέρος της μουσικής της ταλαντούχας Φάννυ.
Ανάλαφρα, ζωηρά συνδετικά περάσματα ενώνουν τις μουσικές ιδέες, η επεξεργασία των οποίων γίνεται χωρίς τολμηρές αρμονίες. Δομείται σε μορφή σονάτας με ευρηματική έκθεση πολλών μελωδικών θεμάτων, που επεκτείνονται και τροποποιούνται, επαναλαμβάνονται και καταλήγουν στο ζωηρόχρωμο, εκθαμβωτικό φινάλε.

Fanny Mendelssohn : Overture in C Major:

Η Φάννυ Μέντελσον γεννήθηκε σαν σήμερα, 14 Νοεμβρίου 1805 στο Αμβούργο και ήταν το μεγαλύτερο από τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας.

Για τη Φάννυ Μέντελσον μπορείτε να διαβάσετε και παλαιότερο κείμενο εδώ.