Toulouse-Lautrec: κρυφοκοιτάγματα στη συναρπαστική ζωή του...

 

Toulouse-Lautrec: "Αυτοπροσωπογραφία μπροστά σε καθρέφτη"

Καλλιτέχνης μετα-ιμπρεσιονιστής και  πατέρας της αφίσας.
Ο Τουλούζ Λοτρέκ που μετά από ατύχημα με άλογα συνδυαστικά με την περίπτωση η κατάσταση του να οφείλεται σε αιμομιξία (οι γονείς του ήταν πρωτοξάδερφα) έμεινε ανάπηρος και νάνος, γεννήθηκε σαν σήμερα, 24 Νοέμβρη 1864 στο Αλμπί της Ν. Γαλλίας.

Ο Τουλούζ-Λοτρέκ λόγω της κατάστασής του σπάνια ζωγράφιζε τον εαυτό του, και ακόμη και όταν το έκανε, ήταν μια "ειρωνική" αποτύπωση σε μορφή καρικατούρας.  Η αυτοπροσωπογραφία του μπροστά σε καθρέφτη, που βλέπετε παραπάνω είναι -αν όχι η μόνη- μια από τις ελάχιστες που φιλοτέχνησε. Παρατηρείστε πώς κρύβεται το πρόσωπό του από τη σκιά και δεν διακρίνεται σχεδόν καθόλου. Εστιάζει στο  πάνω μέρος του σώματός του που είχε αναπτυχθεί κανονικά, ενώ τα πόδια του παρέμεναν ασθενικά και εύθραυστα. Όμως ο καλλιτέχνης στην αυτοπροσωπογραφία του δεν επιθυμεί να δηλώσει στο θεατή την παραμορφωμένη του εικόνα.

Toulouse-Lautrec: "Portrait of Oscar Wilde"

Ο ασθενικός Τουλούζ Λοτρέκ, διαφορετικός κι ο ίδιος, υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της διαφορετικότητας, γι' αυτό -παρότι αριστοκρατικής καταγωγής-  περιπλανιόταν στα καμπαρέ και τα χαμαιτυπεία, ανάμεσα σε περιθωριακούς, ιερόδουλες ή ομοφυλόφυλους. Μέσα απ' αυτόν τον μποέμ κόσμο του Παρισιού της εποχής του έβρισκε τρόπο έκφρασης. 

Στο Λονδίνο γνωρίστηκε και έγινε φίλος με τον Όσκαρ Ουάιλντ. Οι δυο τους περνούσαν χρόνο στα καφέ της πόλης συζητώντας και πίνοντας.
Ο Λοτρέκ φιλοτέχνησε έργα με τους δυο φίλους στα Λονδρέζικα μπαρ... Όταν ο Ουάιλντ κατηγορήθηκε για ομοφυλοφιλία και σοδομισμό, ο Λοτρέκ τον υποστήριξε σθεναρά. Το βράδυ πριν τη δίκη, τον επισκέφτηκε και τού ζήτησε να ποζάρει για να φιλοτεχνήσει το πορτρέτο του. Ο Ουάιλντ αρνήθηκε, όταν όμως ο Λοτρέκ  γύρισε στο ξενοδοχείο του, τον  ζωγράφισε από μνήμης. Σκιαγράφησε με έντονα χρώματα και περιγράμματα, εν μέσω θεατρικού φωτισμού, έναν άνθρωπο φανερά γερασμένο, παρότι ο Ουάιλντ ήταν μόνο 40 χρονών, καταβεβλημένο και γεμάτο άγχος και αγωνία.

Toulouse-Lautrec: "La Goule au Moulin Rouge"

Η νυχτερινή ζωή της πόλης, τα καμπαρέ, μουσικοί και ερμηνευτές του Μουλέν Ρουζ και της Όπερας του Παρισιού θα γίνουν η δεξαμενή που θα τροφοδοτεί τη θεματολογία του, δίνοντας μέσω των έργων του διέξοδο στο πνεύμα και την ηθική της εποχής του..

Πολλές φορές θα απεικονίσει την Louise Weber, μια φιλόδοξη επαρχιώτισσα πλύστρα, που έγινε διάσημη χορεύοντας κανκάν με το ψευδώνυμο "La Goulue=η λαίμαργη", για την ακόρεστη όρεξή της τόσο για ζωή όσο και για φαγητό. Hταν η "βασίλισσα της Μονμάρτης"! Χόρευε φορώντας προκλητικά κοστούμια από διάφανες μουσελίνες με τολμηρά ντεκολτέ, δαντελωτά μεσοφόρια, ιδιαίτερο χτένισμα και  μαύρη κορδέλα στο λαιμό, με σπινθηροβόλο βλέμμα και φλογερές πόζες, που προσέλκυσαν τον Λοτρέκ  να αποκαλύψει με τα έργα που φιλoτέχνησε. Οι ελαιογραφίες και οι αφίσες που τής έφτιαξε είναι στο ύφος των γεμάτων μυστήριο Ανατολής, ξυλογραφιών ουκίγιο-ε.

Toulouse-Lautrec: "Μαυριτανικός χορός με την Goule"

Ήταν η χρονιά της δίκης του Ουάιλντ που ο Λοτρέκ έφτιαξε την αφίσα:  "La Baraque Foraine de la Goulue" . Η Γκουλί χορεύει στη σκηνή έναν οριένταλ χορό ενώ σε πρώτο πλάνο αριστερά μπορούμε να διακρίνουμε δίπλα στην κυρία με το μαύρο καπέλο την κομψή φιγούρα του Άγγλου δανδή, Όσκαρ Ουάιλντ. Με αυτόν τον τρόπο, ο ευφυής καλλιτέχνης δίνει την ευκαιρία στο φίλο του να δηλώσει την επιθυμία του: "να κάνει την ίδια του τη ζωή ένα έργο τέχνης"...

H περίφημη χορεύτρια του Μουλέν Ρουζ, Γκουλί είναι εκείνη που καθιέρωσε το "Chahut=θόρυβος, φασαρία, τσακωμός" ένα είδος προκλητικότατου καν-καν, σεξουαλικά φορτισμένου με ιδιαίτερες εκτινάξεις των ποδιών και απότομες χειρονομίες, που προκάλεσε σκάνδαλο.

Toulouse-Lautrec: "Messaline"

Tο 1900-1901 ο Λοτρέκ φιλοτεχνεί μια σκηνή από την όπερα "Messaline" του Isidore de Lara, που είχε κάνει πρεμιέρα στο Μόντε Κάρλο και η υποδοχή της υπήρξε ενθουσιώδης. Ηταν το πιο διάσημο έργο του ντε Λάρα, με πρωταγωνιστή τον  μεγαλύτερο Ιταλό ηρωικό τενόρο της εποχής, Francesco Tamagno και  η πρώτη όπερα Άγγλου συνθέτη που ανέβηκε στη Σκάλα του Μιλάνου. Παρουσιάστηκε και στο Κόβεν Γκάρντεν, αλλά και στο Μπορντώ, όπου την παρακολούθησε ο Τουλούζ Λοτρέκ, μια παράσταση απ΄την οποία εντυπωσιάστηκε από την πλοκή, τις ερμηνείες, τα φαντασμαγορικά σκηνικά και τα περίτεχνα κοστούμια.  

Από την όπερα, με επίκεντρο την ακαταμάχητη έλξη της αυτοκράτειρας για έναν ποιητή και στη συνέχεια τον αδελφό του μονομάχο, ο Λοτρέκ εμπνεύστηκε και απεικόνισε έξι σκηνές της, συμπεριλαμβανομένης της φιλήδονης Mεσαλίνας που κατεβαίνει αγέρωχα τη μεγαλόπρεπη σκάλα του παλατιού, ενώ γυναίκες εκτελούν άρπες, φορώντας το μακρύ σε φλογερό κόκκινο χιτώνα της. Δυο στρατιωτικοί με κράνη και σιδερένιους θώρακες είναι έτοιμοι να γονατίσουν μπρος στην ακόλαστη αυτοκράτειρα.

Toulouse-Lautrec: "Messaline"

 

Isidore de Lara: "Messaline"

Σε μια σπάνια ηχογράφηση του 1903 με τον Tamagno να ερμηνεύει την άρια:
"Dei del patrio suol":

Toulouse-Lautrec: "The violinist Dancla"

Tης ίδιας εποχής είναι το εικαστικό του Λοτρέκ με τον βιολονίστα, συνθέτη και δάσκαλο, Charles Dancla, καθηγητή στο Ωδείο του Παρισιού για περισσότερα από 35 χρόνια και περίφημο πρώτο βιολί στην Όπερα του Παρισιού. 

Ο Dancla υπήρξε παιδί-θαύμα και εντυπωσίασε τους Κερουμπίνι και Κρόυτσερ, ενώ οι ερμηνείες του έχουν εμφανείς επιρροές από τον Νικολό Παγκανίνι. 

O ταλαντούχος Λοτρέκ απεικονίζει το διάσημο βιολονίστα καθισμένο στην καρέκλα να κουρδίζει το βιολί του λίγο πριν την παράσταση γι'αυτο φορά το μαύρο σμόκιν του που έρχεται σε αντίθεση με το εκρηκτικό κόκκινο της φωτιάς του βελούδινου χαλιού της όπερας του Παρισιού.

Από τις δημοφιλέστερες συνθέσεις του Charles Dancla ήταν οι "Airs variés , Op. 89" για βιολί. Έξι συνθέσεις βασισμένες σε θέματα των Ροσίνι, Μπελίνι, Ντονιτσέτι, Πατσίνι, Γιόζεφ Βάιγκλ  και Μερκαντάντε.

Aκούμε τη Ν.6, βασισμένη σε θέμα του Μερκαντάντε:

Toulouse-Lautrec: "Desire Dihau-Les Vieilles Histoires... Pour toi"

Toulouse-Lautrec:
"Marie Dihau at the piano"

Επίσης ο Τουλούζ Λοτρέκ είναι συνδεδεμένος και με την οικογένεια Dihau.

Ήταν πρώτος ξάδερφος του  Désiré Dihau, του περίφημου συνθέτη και φαγκοτίστα στην Όπερα του Παρισιού που τον απεικόνισε ο Ντεγκά στο διάσημο "L'Orchestre de l'Opéra".

Toulouse-Lautrec:
"Μάθημα τραγουδιού με την M. Dihau"

Ο Λοτρέκ επηρεασμένος από αυτό το εικαστικό φιλοτέχνησε το πορτρέτο του με τίτλο: "Les Vieilles Histoires... Pour toi"(βλέπετε παραπάνω) αλλά και άλλες απεικονίσεις όπως εκείνη που διαβάζει εφημερίδα ή κι άλλα πορτρέτα του ξαδέρφου σε αφίσες του "Μαύρου Γάτου", του καμπαρέ που ο Ντεζιρέ έπαιζε μουσική.

Ταλαντούχα ήταν και η ξαδέρφη, Marie Dihau, αδερφή του Ντεζιρέ, λυρική τραγουδίστρια και καθηγήτρια πιάνου τραγουδιού. Την απεικόνισε αρκετές φορές στο πιάνο ή εν ώρα διδασκαλίας μονωδίας.

Désiré Dihau: "Quand les lilas refleuriront":

Ένα μικρό παραθυράκι ανοίξαμε σήμερα, αγαπημένοι φίλοι και κρυφοκοιτάξαμε κάποια επεισόδια από τη ζωή του γάλλου ζωγράφου, χαράκτη και εικονογράφου Τουλούζ Λοτρέκ.  Η ζωή του ανάμεσα στους παρακμιακούς, όμως πολύχρωμη και έντονης θεατρικότητας αποτελεί συλλογή από συναρπαστικές, κομψές, προκλητικές και γεμάτες χρώμα και κεφάτη μουσική, εικόνες...