[Διαβάζοντας πως σαν σήμερα μάς άφησε...πώς αλλιώς να σας καληνυχτίσω;...]
Αλησμόνητος και λατρεμένος μας ο Μάνος της καρδιάς μας!
Αληθινός καλλιτέχνης, σπουδαίος και μοναδικός!
Ένας δημιουργός, που "αδιαφορούσε για την δόξα, πίστευε στο τραγούδι που μας αποκαλύπτει και μας εκφράζει βαθιά, κι όχι σ’ αυτό που κολακεύει τις επιπόλαιες συνήθειές μας", για να μιλήσω με τα δικά του λόγια...
Χωρίς έπαρση, αλλά και χωρίς να μασάει τα λόγια του!
Ετοιμόλογος, με το θάρρος της γνώμης του, που την έλεγε ακόμα κι όταν απέναντί του είχε γίγαντες!!!
"Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι η μεγαλύτερη πριμαντόνα του κόσμου
θα τραγουδούσε τόσο μέτρια αυτό το μέτριο τραγούδι!!!"
Τάδε έφη Μάνος Χατζιδάκις, όταν άκουσε να τραγουδά η Μαρία Κάλλας το τραγούδι του:
"Τα Παιδιά του Πειραιά".
Ένα τραγούδι, για το οποίο ο συνθέτης, που έφυγε από κοντά μας σαν σήμερα 15 Ιουνίου του '94 είχε βραβευτεί με Όσκαρ.
Γραμμένο για την ταινία "Ποτέ την Κυριακή", σε σκηνοθεσία και σενάριο Ζυλ Ντασέν και πρωταγωνίστρια τη Μελίνα Μερκούρη.
Λέγεται πως ο Μάνος είχε φωνάξει το Γιώργο Ζαμπέτα για να του πει τη γνώμη του για το τραγούδι. Όταν ο Ζαμπέτας άκουσε την εισαγωγή, "τσάκωσε" το μπουζούκι του και ξανάπαιξε το μοτίβο. Ενθουσιασμένος και προφητικός γύρισε στο Χατζιδάκι και με το γνωστό, γλαφυρό του ύφος είπε: "Εδώ, Μανώλη, βλέπω "εκατομμύρια δίσκοι"...
Σχετικά με το Όσκαρ, η ιστορία λέει πως ο Χατζιδάκις πέταξε το αγαλματάκι στα σκουπίδια, απ' όπου το περιμάζεψαν η οικιακή βοηθός και η αδελφή του...
Αντίθετος με το θεσμό και τη σημασία του, μιας και τα Βραβεία είχαν πέσει θύματα του λάιφ-στάιλ και της ελίτ του Χόλιγουντ, δεν πήγε να το παραλάβει.
Του στάλθηκε ταχυδρομικώς.
Μαθήματα ποιότητος έδινε ο Μάνος! Ποιος τον άκουγε, όμως;
Όσο για το συμβάν και το σχόλιο με την Κάλλας, να πω πως δεν είχε διόλου προσβλητικό χαρακτήρα απέναντι στη μεγάλη ντίβα της όπερας...
Ίσα-ίσα! Ήθελε να υπογραμμίσει πόσο εύκολα, ακόμα και σοβαρά και υψίστου βεληνεκούς άτομα, μπορούν να υποκύψουν σε "ασημαντότητες"...
Τα "Παιδιά του Πειραιά", αν και του χάρισαν παγκόσμια αναγνώριση, θεωρούνταν απ'τον ίδιο μια "ανοησία", όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο Χατζιδάκις, και θεωρούσε αδικία ο κόσμος να τον γνωρίζει μέσα από ένα "τόσο ασήμαντο" τραγούδι!
Το άρθρο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr
Αγνοώ τι είδους όργανα, βιολιά και άρπες, τύμπανα και ταμπουράδες ηχούν και στριγκλίζουν μέσα μου. Όλα, μια συμφωνία".
Fernando Pessoa "Ετερωνυμία", Carlos Bottelho
"Ζωή είναι να είσαι ένας άλλος!"
Είναι λόγια του "πολυσχιδούς" στην κυριολεξία, συγγραφέα, ο οποίος "εφηύρε" δεκάδες άλλους εαυτούς, ποιητές και πεζογράφους που ο καθένας τους είχε διαφορετική θεματολογία και ύφος, τους περιβόητους "ετερώνυμους", προκειμένου να κινηθεί στο δικό του σύμπαν. Ένα σύμπαν δαιμονικό, μα και συναρπαστικό, κάτι σαν παιχνίδι, όπου ο κάθε ετερώνυμος είναι σωσίας ενός άλλου ετερώνυμου και όλοι μαζί σωσίες του ίδιου του Πεσσόα.
"Να αισθάνομαι τα πάντα μ' όλους τους τρόπους,
να 'χω όλες τις απόψεις,
να 'μαι ειλικρινής αντιφάσκοντας κάθε λεπτό".
Ο φυσιολάτρης φιλόσοφος Αλμπέρτο Καέιρο, ο αρχαιολάτρης, επικούρειος, κλασικιστής-φιλόλογος Ρικάρντο Ρέις, ο μοντερνιστής μηχανικός, οπαδός των νέων τεχνολογιών Άλβαρο ντε Κάμπος, ο βοηθός λογιστή Μπερνάντο Σοάρες, ο αγγλόφωνος Αλεξάντερ Σερτς, ένας χαρακτήρας που δημιουργήθηκε στη νεότητα του ποιητή, όταν ζούσε στη Νότια Αφρική, όπου η οικογένεια είχε μεταναστεύσει μετά το θάνατο του πατέρα.
Όλα αυτά, όπως φυσικά θα γνωρίζετε είναι τα ψευδώνυμα(καμμιά εβδομηνταριά στον αριθμό) με τα οποία ο Πεσσόα υπέγραφε τα έργα του. Είναι οι μορφές της προσωπικότητας του λογοτέχνη, με τις οποίες εκφράζει τις επιθυμίες, τα όνειρα, τους πόθους και τις αγωνίες του.
Γκράφιτι στην Πορτογαλία, εμπνευσμένο από τους ετερώνυμους του Πεσσόα
"Είτε γράφουμε είτε μιλάμε είτε απλώς κοιταζόμαστε
Πάντα απόντες είμαστε. Αυτό που είμαστε
Δε μεταγγίζεται σε λόγια ή σε βιβλίο.
[...]
Του εαυτού μας γνώστες δεν είμαστε.
Από ψυχή σε ψυχή να γεφυρωθεί δε γίνεται η άβυσσος.
Με καμιά δεξιότητα του σκέπτεσθαι,
Με καμιά απάτη του φαίνεσθαι.
Στο βαθύτερο εγώ μας, είμαστε αγεφύρωτοι
[...]
Είμαστε τ' όνειρο του εαυτού μας, ψυχές που αντιφεγγίζουν,
Και ο καθένας για τον άλλο ονειρεύεται όνειρα άλλου"
(ΣΟΝΕΤΑ του ετερώνυμου Αλεξάντερ Σερτς, "Τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου", εκδ. ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ)
"Pessoa's Heteronyms", Almada Negreiros
Σαν Αλεξάντερ Σερτς χτίζει μιαν υποβλητική ατμόσφαιρα και στοχάζεται τα μεγάλα πάθη τα οποία είναι σε θέση να εμπνεύσει η Τέχνη. Βαθιά ρομαντικός, εραστής της νοσταλγίας, ταξιδευτής του ονείρου, γιος της αμφιβολίας.
Αυτός ο ετερώνυμος του Πεσσόα είναι που θα εμπνεύσει τον πορτογάλο Luis Tinoco στο έργο του "Tα ΣΟΝΕΤΑ του Σερτς", για υψίφωνο και ορχήστρα εγχόρδων, όπου διερευνά μουσικά την πολύπλευρη προσωπικότητα του Πεσσόα και την ικανότητά του να ξεφύγει από τον εαυτό του. Μια μουσική πραγματεία πάνω σε θέματα όπως το όνειρο, η αναζήτηση, η άβυσσος της ψυχής, η φαντασία, το απωθημένο, η ανησυχία για το ανεξέλεγκτο, η μύηση στο μυστήριο της ανθρώπινης συνείδησης...
«Όσο πιο πολύ με βρίσκω, τόσο περισσότερο χάνομαι.
Όσο περισσότερο δοκιμάζομαι, τόσο περισσότερο διαπιστώνω
ότι είμαι λουλούδι και πουλί...αστέρι και σύμπαν»
Άλλα κείμενα για τον Πεσσόα μπορείτε να διαβάσετε εδώ και εδώ.
[Το κείμενο γράφτηκε με αφορμή τη σημερινή γέννηση (13 Ιουνίου 1888) του Πορτογάλου ποιητή και συγγραφέα]
"Ο Μουσικός, ο Ποιητής, η Ιέρεια και ο Αρχιτέκτων ανέπνεαν και ζούσαν
στην περιοχή του Ομφαλού της Γης, με την συνύπαρξη των δύο θεών.
Του Απόλλωνα και του Διόνυσου ".
Aυτά γράφει ο Θάνος Κωνσταντινίδης στο δοκίμιό του: "Ο ΡΙΧΑΡΝΤ ΣΤΡΑΟΥΣ ΣΤΟ ΔΕΛΦΙΚΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΣΙΚΕΛΙΑΝΩΝ", που πραγματεύεται την επίσκεψη του συνθέτη στο σπίτι του Άγγελου και της Εύας Σικελιανού στους Δελφούς.
Ο Ρίχαρντ Στράους, που λόγω της σημερινής γενέθλιας επετείου του (11 Ιουνίου 1864) είμαστε πολλοί οι φίλοι που αποφασίσαμε να κοινοποιήσουμε δημιουργίες του, επισκέφτηκε την Ελλάδα την άνοιξη του 1926, προκειμένου να διευθύνει συναυλίες του στο Θέατρον Κεντρικόν και στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Συναντήθηκε με τον ποιητή μας Άγγελο Σικελιανό, που του εκμυστηρεύτηκε το όραμά του για τις "Δελφικές Γιορτές" και τον κάλεσε στους Δελφούς.
O Θάνος Κωνσταντινίδης γράφει:
"Στο μικρό σπίτι στην άκρη του αρχαίου Ιερού Περιβόλου των Δελφών, περνούσαμε τα βράδια μας ακούγοντας τα ποιήματα του Σικελιανού, καταγοητευμένοι από τη σπάνια ομορφιά τους" Και κει είναι που ο Στράους συνδέει τους Δελφούς με τη Μουσική, λέγοντας: "Καθώς ανηφόριζα μέσα από την Ιερά οδό προς το Ναό του Απόλλωνα, είχα την αίσθηση πως εβάδιζα ανάμεσα σε μια συμφωνία"!
Όπως αναφέρει ο Σικελιανός σε συνέντευξή του ήταν μακρές οι συνομιλίες του με τον Ρίχαρντ Στράους: "Συχνά, καθώς διασχίζομεν τας υπερείας του Παρνασού, υπήρχεν συγκίνησις και έκπληξις!Διότι πρώτη φορά έβλεπε την Ελλάδα, την οποία προφανώς είχε γνωρίσει διαφορετικήν δια μέσου των διδασκάλων του, Γκαίτε, Βίνκελμαν και Βίλαντ. Κι έσπευδε πρώτος να αναγνωρίσει το λάθος λέγοντας μου: "Διησθάνθησαν την Ελλάδα. Την επενόησαν...δεν την εγνωρισαν", με φανερή την λελογισμένη προσπάθειά του να προσαρμοσθεί εις το απρόοπτον, διότι πράγματι τίποτε δεν είναι τόσο απρόοπτον όσο ανά πάσαν γωνίαν η Ελληνική Γη"!
Ο Στράους αντικρύζοντας την αγριότητα και τραχύτητα του Παρνασσού φαίνεται να απόρησε, λέγοντας: "Πώς ένας τόσο απότομος τόπος όπως αυτός, γέννησε θεούς και προστάτες Μουσικής, όπως ο Απόλλων και οι Μούσες;" Είχε οραματιστεί κι αυτός με τη σειρά του ένα "Ναό Μουσικής" στην Ελλάδα, όπως τον ονόμασε, όπου θα δεχόταν ετήσια συνθέτες και έργα τους από όλο τον κόσμο...και η τότε κυβέρνηση τού είχε παραχωρήσει την κατάλληλη έκταση για την οικοδόμησή του. Γι' αυτό και στη συνάντηση υπήρχε κι ο αρμόδιος αρχιτέκτονας, να δώσει τις απαιτούμενες συμβουλές. Ο Στράους ήταν ενθουσιασμένος με την ιδέα, καθώς είχε μαγευτεί και από το εκτυφλωτικό φως του ελληνικού ήλιου, το απέραντο γαλάζιο τ' ουρανού που δεν ξεχωρίζει από κείνο της θάλασσας και εκστασιασμένος δηλώνει:
"Ποτέ στην ζωή μου δεν θα μπορέσω να ξανασυνθέσω χειμώνα!"
Στις συναυλίες που έδωσε εκείνη την περίοδο στην Αθήνα ο Στράους, παρουσίασε ανάμεσα στα έργα του και την "Αριάδνη στη Νάξο", όπερα, που φημολογείται πως λόγω αυτής ο συνθέτης έγινε επίτιμος δημότης του νησιού. Μια όπερα εμπνευσμένη από το γνωστό μύθο της κρητικής βασιλοπούλας που ερωτευμένη με το Θησέα, τον οποίο βοηθά με το μίτο να σκοτώσει το Μινώταυρο, τον ακολουθεί στο ταξίδι επιστροφής του στην Αθήνα. Για να ξεκουραστούν κάνουν μία στάση στη Νάξο. Εκεί, στο όνειρο του Θησέα εμφανίστηκε ο θεός Διόνυσος, λέγοντάς του να φυγει χωρίς την Αριάδνη γιατί η μοίρα επιθυμεί να μείνει εκεί και να γίνει γυναίκα του θεού.
"Με το καράβι του Θησέα
σ’ αφήσαμε στη Νάξο γυμνή,
μ’ ένα στα πόδια σου
θαλασσινό σκουτί.",
γράφει στο ομώνυμο ποίημά του ο Ν. Καββαδίας.
Η Αριάδνη το επόμενο πρωί διαπιστώνοντας την εγκατάλειψή της αρρωσταίνει και αποφασίζει να αυτοκτονήσει πέφτοντας στη θάλασσα.
ΑΡΙΑΔΝΗ:
"Κάθισα παγωμένη στον βράχο ατενίζοντας τη θάλασσα,
κι όσο ήταν από πέτρα το κάθισμα, τόσο ήμουν πέτρα κι εγώ".
(Οβίδιος)
Το μυθολογικό επεισόδιο της εγκατάλειψης της νεαρής βασιλοπούλας αποτυπώνεται μουσικά στο δεύτερο μέρος της αριστουργηματικής όπερας του Στράους, που οι πιστές φίλες της προσπαθούν να την παρηγορήσουν και να την κάνουν να ξεχάσει τον Θησέα. Μάταια, όμως...Η απώλεια του έρωτά της την έχει γεμίσει βαθιά θλίψη που μέσα στην οδύνη της αναπολεί την αγάπη τους και τραγουδά:
"Ein schönes war: hieß Theseus-Κάποτε ήταν όμορφα, Θησέα..."
Ακούμε την άρια από την παράσταση στη Μετροπόλιταν Όπερα το 1963 με τον Karl Böhm στο πόντιουμ και τη μεγάλη αυστριακή υψιφώνο Leonie Rysanek στον ομώνυμο ρόλο:
Τα φιλιά της καλημέρας μου συνοδεύονται με όμορφη, μοναδικής έμπνευσης, λυρισμού, ευαισθησίας και συμβολισμών, μουσική εξ αφορμής τη σημερινής γενέθλιας επετείου του μεγάλου ρομαντικού συνθέτη Ρόμπερτ Σούμαν.
Γεννημένος την 8η Ιουνίου του 1810, γνήσιο "Διδυμάκι" ο Σούμαν, έχει μάλλον όλα τα χαρακτηριστικά του αγαπητού, κατ'εμέ, ζωδίου...
Ενεργητικοί, παρορμητικοί, ευαίσθητοι, ευρηματικοί, πνευματώδεις, μα και άστατοι οι Δίδυμοι! Πολλοί, λόγω των συχνών εναλλαγών στη συμπεριφορά τους και των κυμαινόμενων διαθέσεών τους, τούς χαρακτηρίζουν ως "διχασμένες προσωπικότητες".
Γόνιμη η φαντασία του Σούμαν επινοούσε από μικρός φανταστικούς χαρακτήρες, διαφορετικούς μεταξύ τους, με τους οποίους συνομιλούσε κιόλας! Ο συνθέτης έβλεπε τον εαυτό του σαν δύο ξεχωριστές οντότητες, που μάλιστα στο μουσικό του κόσμο είχαν και όνομα: "Φλορεστάν" και "Ευσέβιος"!
Ο πρώτος ήταν εξωστρεφής, εκδηλωτικός, ενθουσιώδης, ενώ ο δεύτερος ευαίσθητος, τρυφερός, στοχαστικός κι εσωστρεφής. Τα ονόματα αυτά χρησιμοποιούσε και στα άρθρα του ως κριτικός μουσικής. Η αντιθετική προσέγγιση στις αξιολογήσεις του αντανακλά την ιδιοσυγκρασία του. "Ο Φλορεστάν και ο Ευσέβιος είναι η διττή φύση μου", έλεγε...
*****
Ο ήρεμος, γλαρός, ονειροπόλος, "Ευσέβιος" κι ο παθιασμένος, φλογερός, εκρηκτικός "Φλορεστάν" παρουσιάζονται στο έργο του "Carnaval, Op. 9", δύο από τα 21 μέρη, που συνδέονται με ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο γι'αυτό και ο δεύτερος τίτλος: "Μικρές σκηνές σε τέσσερις νότες".
[Οι 4 νότες αποτελούν ένα κρυπτογράφημα, για το οποίο έχουμε γράψει παλιότερα. Απλά υπενθυμίζω πως ο συνθέτης μετατρέπει γράμματα σε μουσικούς τόνους...(π.χ μέρος του ονόματός του: SCH-um-A-nn ή το όνομα της πόλης Asch, απ' όπου καταγόταν η πρώτη του μνηστή)].
Η πραότητα και η ηρεμία του Ευσέβιου εκφράζεται σε ένα "Adagio σε Μι ύφεση Μείζονα", ενώ το πάθος και η ορμή του Φλορεστάν σε ένα "Passionato σε σολ ελάσσονα".
Μελαγχολικό, βαθιά ονειρικό το πρώτο, με μαλακή φραστική ανάπτυξη... Το δεύτερο, σκιαγραφεί έναν αντίθετο χαρακτήρα, ευέξαπτο, με ξεσπάσματα, κάνοντας χρήση ταχυτήτων και δυναμικών σε μια οργιώδη δεξιοτεχνία.
Το ακούμε σε μια εκπληκτική ερμηνεία από τον Vladimir Ashkenazy. Ακρίβεια εκτέλεσης και χρωματισμών, πλήρης απόδοση του πλούτου των αρμονιών!' Ομορφος, λεπτός ήχος ή απότομη έκρηξη όπου χρειάζεται, με τις φράσεις να αναπνέουν, οδηγώντας στην απόλαυση της ακρόασης. Μέσα από την ερμηνεία της η "διχασμένη προσωπικότητα" του Ρόμπερτ Σούμαν αποκτά μια ευγλωττία, αξιοθαύμαστη!
1. Eusebius: 0:00-1:43 και
2. Florestan: 1:44-2:35
Aπό τον κορυφαίο Γεβγένι Κίσιν θα ακούσουμε ένα δεύτερο έργο-έμπνευση από τη διττή φύση του Σούμαν, την Piano "Grosse Sonate", No. 1 - Op. 11.
Άρχισε να γράφεται γύρω στα 20, όταν ο Σούμαν ήταν αρραβωνιασμένος με την Ernestine von fricken και τελείωσε 15 χρόνια αργότερα όταν ήταν ερωτευμένος με την μετέπειτα γυναίκα του, Κλάρα.
Η πρώτη δημοσίευση της σονάτας έγινε κάτω από τα ονόματα των Φλορεστάν και Ευσέβιου και ολοκληρώνεται σε 4 κινήσεις.
Η πρώτη κίνηση ανοίγει με μια μακρά, πολύ όμορφη εισαγωγή "Un poco adagio", με το κύριο θέμα να οδηγεί στην ευοίωνη ηχητικα δεύτερη κίνηση. Ακολουθεί το "Allegro Vivace", πάνω σε θέμα ζωντανό και φλογερό. Σύντομα εμφανίζεται εναλλακτικά σε αργό ρυθμό και με τρόπο αισθησιακό το κυρίως θέμα, προσφέροντας την αντίθεση των χαρακτήρων.
Μετά την έξοχη πολύχρωμη ανάπτυξη, άλλοτε θυελλώδη, ορμητική κι άλλοτε συντετμημένη, σχεδόν μελαγχολική, ακολουθεί η "Aria". Πολύ σύντομη, αλλά γεμάτη συναισθήματα , ρομαντισμό και πάθος! Έπεται το "Scherzo", μια νευρώδης, ιδιόμορφη μελωδία αρχικά, που μεταστρέφεται σ'ένα ήρεμο κι αρχοντικό "Intermezzo", με εμφανή την επίδραση του Σοπέν.
Το φινάλε "Allegro un poco Maestoso" είναι ένα ρόντο γεμάτο πλούσιο, μελωδικό υλικό, γρήγορα περάσματα, συνοδευτικές, επαναλαμβανόμενες και θορυβώδεις συγχορδίες, διαθέσεις που αντανακλούν τους δυο εσωτερικούς χαρακτήρες, τον ανήσυχο και διασπαστικό Φλορεστάν και τον στοχαστικό, πράο Ευσέβιο. Η σονάτα κλείνει με μια δεξιοτεχνικότατη coda.
Έτσι είναι Μαρία μου!λυρικά τα ακούσματά του, αφηνόμαστε στην ευαισθησία, τον ρομαντισμό του, στα χάδια της σονάτας Γκρόσο και τις αντιθετικές διαθέσεις των Φ και Ε...Το έργο του, γλυκασμα ψυχης, κι ας ειναι ο "διαταραγμένος του ρομαντισμού", πάντα συγκινεί με τα δημιουργήματα της "τρέλας" του!Ομορφη και χαρούμενη νυχτα κι ευχαριστω πολύ για την τοποθέτησή σου!Delete
Μ'αρέσει να χάνομαι στους απέραντους κόσμους της Τέχνης κι όποτε πέσει στα χέρια μου κάποια σχετική φυλλάδα με θέματα εικαστικά, δεν χάνω την ευκαιρία της μελέτης της. Φυσικά, το ότι λατρεύω τα κλασικά θέματα, δε σημαίνει πως προσπερνώ ο,τιδήποτε εκκεντρικό, ιδιαίτερο, περίεργο κι ασυνήθιστο… Κι ούτε είναι περιφρονητική ή ειρωνική η διάθεσή μου απέναντι στην μοντέρνα οπτική του καλλιτέχνη… Ίσα –ίσα, το αντίθετο! Μια μοντέρνα καλλιτεχνική δημιουργία, που παντρεύει την ιδιαίτερη έκφραση ενός σύγχρονου καλλιτέχνη με τον αρχαίο κόσμο, δίνει αφορμή γι’αυτή την εισαγωγή μου.
Ο Jeff Koons, ένας από τους πιο διάσημους Αμερικανούς σύγχρονους καλλιτέχνες αναμειγνύει τις προσωπικές του ανησυχίες με σύγχρονες μεθόδους τέχνης και δίνει τη δική του μοναδική εικονογραφία. Η «Balloon Venus» του, εμπνέεται από ένα μικροσκοπικό Παλαιολιθικό ειδώλιο, που ο καλλιτέχνης προσαρμόζει στη μνημειακή γλυπτική του προτείνοντας, θα έλεγα, ένα νέο είδος ειδώλου…μια σύγχρονη θεά του έρωτα, με τη ματιά του ν’ αγκαλιάζει στοχαστικά την πληθωρικότητα και τις καμπύλες της…
-«Απεικόνιση της μαζικής κουλτούρας», ίσως σκεφτεί κάποιος… -«Έμπνευση που ξεπερνά τα όρια του κιτς», κάποιος άλλος…
Μη βιαστείτε να προβείτε σε κάθε είδους συμπεράσματα… Αλλά και να το κάνετε, το αυτάκι του Τζεφ Κουνς να’στε σίγουροι πως δεν θα ιδρώσει! Αρνείται κατηγορηματικά την έννοια της κριτικής στην Τέχνη, και σε κάθε ευκαιρία προτάσσει πως «τα έργα του αγγίζουν όλον τον κόσμο»!
Άλλοι μιλούν για Τέχνη κι άλλοι για απάτη… Άλλοι εξοργίζονται από την απληστία του μυαλού του κι άλλοι μαγεύονται από την ιδιοφυΐα του. Οι πιο πολλοί τον αποκηρύττουν, τού γυρνούν την πλάτη, τον χλευάζουν με πάθος! Υπάρχουν όμως κι άλλοι, που τον αποθεώνουν και τον χρίζουν σούπερ σταρ! Διαλέξτε με ποιους θα ταχθείτε!
Αν πάραυτα επιμένετε στην σκληρή, συντηρητική κριτική σας, ένα θα σας πω: Αυτή η απαστράπτουσα και σε ροζουλί απόχρωση φουσκωμένη μορφή είναι αποκύημα της ομολογουμένως ανεξέλεγκτης φαντασίας του καλλιτέχνη, ερέθισμα που δόθηκε από ένα εμβληματικό άγαλμα στην ιστορία της τέχνης, την «Αφροδίτη του Willendorf».
Ένα σπουδαίο έκθεμα από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης! Πρόκειται για αγαλματίδιο της Παλαιολιθικής Περιόδου, που παριστά γυναίκα και βρέθηκε στο χωριό Willendorf της Αυστρίας.
Το αγαλματίδιο, που έχει ύψος μόλις 11 εκατοστών, είναι κατασκευασμένο από ασβεστόλιθο, βαμμένο με ώχρα, και οι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν πως συνδέεται με την εγκυμοσύνη, καθώς τονίζονται κάποια, σχετικά μ’αυτό, σημεία του σώματος, όπως η κοιλιά, το στήθος ή οι μηροί.
Δεν έχει πρόσωπο, και το κεφάλι δένεται με ζωνάρια κυκλικά, πιθανόν είδος κόμμωσης. Πιστεύεται ότι απεικονίζει κάποια θεότητα της γονιμότητας.
Επειδή γυναικεία αγαλματίδια με τέτοια χαρακτηριστικά, είναι γνωστά ως ειδώλια της Αφροδίτης, έτσι και το συγκεκριμένο ονομάστηκε «Αφροδίτη του Βίλλεντορφ».
Ξαναρίχνω τη ματιά μου στο ειδώλιο του Κουνς… -«Παρωδία αρχαιότητος»;…σκέφτομαι… -«Ιεροσυλία» ;… -«Σφαγιασμός της κυρίαρχης αισθητικής»;.. Κι αυτό όμως, δεν είναι τέχνη;
Θέλω να βρω δικαιολογία. Γι’αυτό και βιάζομαι ν’απαντήσω… Μπορεί η αισθητική του να’ναι μακράν της δικής μου, των στερεοτύπων και της ρομαντικής αντίληψής μου περί τέχνης, όμως όχι! Δεν είμαι εγώ αυτή που θα θα θέσει συρματόπλεγμα στον «διαφορετικό» αναζητητή καλλιτέχνη. Και στην τελική, η Αφροδίτη (είτε παλαιολιθική, είτε balloοn), σφραγίζει την ύπαρξη μιας συνεχούς ροής της ίδιας ιδέας… Την άρρηκτη σχέση του σήμερα με το χτες. Ετσι λοιπόν, προσπερνώ!Δεν θέλω ν’ανήκω στους πουριτανούς. Η Τέχνη θέλει πρωτοπόρους, καινοτόμους και τολμηρούς! Κι ο κόσμος του Κουνς με το χρώμα, τη γυαλάδα, το πλεξιγκλάς ή το ατσάλι, τις προκλήσεις, τα υπονοούμενα, τα ίχνη αστειότητος και καυστικότητας στις δημιουργίες του, είναι μοναδικός.
Είναι ο εντυπωσιακός κόσμος της ποπ-αρτ, που στοχεύει να μηδενίσει τη διάκριση ανάμεσα στις έννοιες της εμπορικής και υψηλής τέχνης, αδιαφορώντας για ο,τιδήποτε δυσνόητο και δυσεξήγητο, προϊόν μιας "ελιτίστικης" διάθεσης.
Στα πλαίσια αυτής της φιλοσοφίας κινήθηκε και μια άλλη "Αφροδίτη" της οποίας ο Κουνς ανέλαβε να σχεδιάσει το εξώφυλλο.
Το άλμπουμ "Artpop" της Lady Gaga, που το εικαστικό μέρος του φέρει την υπογραφή του Τζεφ Κουνς, παρουσιάζει τη νεαρή καλλιτέχνιδα στο κέντρο, κρατώντας ανάμεσα στα πόδια της μια μπλε, γυαλιστερή, μεταλλική μπάλα, που μάλλον αντικατοπτρίζει τον αστραφτερό κόσμο της σόου μπιζ και στο φόντο να διακρίνεται μέσα από τριγωνικές λωρίδες, η διάσημη "Αφροδίτη" του Μποτιτσέλι, σε μια ιχνηλάτιση της γυναικείας φύσης, της συνέχειας της ζωής, της διαρκούς ενέργειας, της απόλαυσης, της αισθητικής, της ομορφιάς...
Ο Κουνς πιο τολμηρός από ποτέ, απελευθερώνει την...τρελή ιλαρότητα!
Lady Gaga: "Venus"
Το άρθρο δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr
"Γρίφος θάναι ή αίνιγμά του κι ίσως μήνυμα θανάτου
και στο κάθισμά μου απάνω , χίλιες τόσες σκέψεις κάνω
Και στο νου μου τώρα βάνω για ποιό λόγο αληθινά
Σα μιαν επωδή μακάβρια να μου λέει όλο ξανά
Το κοράκι : Ποτέ πια !"
(Εντγκαρ Άλαν Πόε)
Γκωγκέν: Αυτοπροσωπογραφία
Την πολυτέλεια μιας άγριας ομορφιάς θέλει να απεικονίσει στον πίνακα "Nevermore" ο γάλλος μετα-ιμπρεσσιονιστής ζωγράφος Πωλ Γκωγκέν. Ένας από τους μείζονες ζωγράφους όλων των εποχών, ο Γκωγκέν, που γεννήθηκε σαν σήμερα 7 Ιουνίου του 1848, χρησιμοποιεί τη ζωγραφική ως μέσο επίλυσης των προσωπικών γρίφων του, ψάχνει μέσω αυτής απαντήσεις στις πνευματικές ανάγκες του.
Το εικαστικό του "Nevermore", παρουσιάστηκε σε ένα δείπνο στο Παρίσι το 1895 λίγο πριν την oριστική αναχώρηση του καλλιτέχνη για την Πολυνησία. Η γυμνή "Pahura"(γυναίκα ή ερωμένη του από την Ταϊτή) ξαπλωμένη ηδονικά με τη σκούρα, λάγνα σάρκα της παντελώς ακάλυπτη, αναδύει όλη την ένταση της επιθυμίας, τη φλόγα της λαχτάρας για τη γνωριμία του ζωγράφου μ' ένα νέο κόσμο και τον πρωτογονισμό του!
Στο σκοτεινό φόντο δυο φιγούρες συνομιλούν. Το μαξιλάρι σε μια λαμπρή ώχρα, συναρπάζει μυστηριωδώς. Στο περβάζι του παραθύρου ένα κοράκι, εντείνει το αινιγματικό και δυσεξήγητο στους δρόμους αναζήτησης από τον θεατή που αναρωτιέται: "Πρόκειται για πόθο ή για φόβο κι ανησυχία;"
Η βάρβαρη αίγλη παρελθόντων χρόνων, λουσμένη σε χρώματα σκόπιμα μελαγχολικά και θλιμμένα. Γοητευτικός ρεαλισμός, μια ρομαντική φαντασία του Γκωγκέν, που ερμηνεύει συνειδητά την αθλιότητα του περιβάλλοντός του.
Αν και ο Γκωγκέν ποτέ δεν παραδέχτηκε πως το "πουλί του διαβόλου" έχει ομοιότητες με τη δυσοίωνη ποιητική δημιουργία του καταραμένου Έντγκαρ Άλαν Πόε, η επιγραφή επάνω αριστερά με τη γνωστή επαναλαμβανόμενη φράση από το περιβόητο "ΚΟΡΑΚΙ": "Nevermore-Ποτέ πια", αποτελεί σαφή αναφορά στο ποίημα. Εξάλλου και η παρουσίαση του εικαστικού συνοδεύτηκε και με απαγγελία του ποιήματος.
Fr. Delius
Ο πίνακας αγοράστηκε για 500 φράγκα από τον άγγλο συνθέτη Φρέντερικ Ντήλιους, που εκείνη την εποχή ζούσε στο Genz, μια περιοχή έξω από το Παρίσι, σε μια δημιουργική, καλλιτεχνική του περίοδο, στην οποία είχε συμβάλει και η φιλική σχέση που είχε αναπτύξει με προσωπικότητες της Τέχνης, ανάμεσά τους και ο Πωλ Γκωγκέν.
"Γρίφος θάναι ή αίνιγμά του κι ίσως μήνυμα θανάτου..."
Σκοτεινιά, μυστήριο, θλίψη ανάκατη με προσδοκώμενη ευτυχία κι ανάσασμα, τα συναισθήματα. Συναισθήματα, που εντείνονται κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου. Με τη ματιά να παρατηρεί το πολύτιμο απόκτημά του και την επιγραφή του "Ποτέ πια", στροβιλίζουν στο νου και την ψυχή του Ντήλιους σκόρπια μουσικά μοτίβα, που αργότερα θα χρησιμοποιήσει στην "3η Σονάτα του για βιολί και πιάνο".
Ένα έργο απαιτητικό, και τεχνικά και εκφραστικά σε τρεις κινήσεις: I. Slow, II. Andante scherzando και III. Lento - Cοn moto.
Ιδιαίτερα το πρώτο μέρος του (Slow), αντικατοπτρίζει όλη εκείνη τη θλίψη, τoν ψυχικό μαρασμό, τη φρίκη και τον αποτροπιασμό που γεννά ο πόλεμος... Aπερίγραπτα πειστικός ο μουσικός διάλογος σε ό,τι στοχεύει ο συνθέτης... Με μια νοσταλγική έκσταση, μια ελπίδα για ανάκτηση του χαμένου παραδείσου... Η μουσική τροφοδοτεί με αυτονόητο τρόπο την ερμηνεία των στοχασμών...
Στο πορτρέτο του Ντήλιους φιλοτεχνημένο από την σύζυγό του ζωγράφο, Jelka Rosen-Delius, ο συνθέτης ποζάρει μπρος από το εικαστικό απόκτημά του, το "Nevermore" του Γκωγκέν:
Το ραντεβού μας σήμερα δίνεται στην Βενετία του βορρά, την αριστοκρατική πόλη της Αγίας Πετρούπολης, ένα μέρος γεμάτο ομορφιές, μια πόλη παγκόσμιας ακτινοβολίας!
Λέω λοιπόν, το απογευματινό καφεδάκι να το γευτούμε στο ιστορικό "Λογοτεχνικό Καφενείο", στέκι πολλών μεγάλων ρώσων δημιουργών, Ντοστογιέφσκυ , Λέρμοντοφ, αλλά και του Πούσκιν!
Ο Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν γεννήθηκε σαν σήμερα 6 Ιουνίου του 1799 και ήταν θαμώνας του Λογοτεχνικού Καφενείου.
Σύμφωνα με το θρύλο, μάλιστα, ήταν το τελευταίο μέρος που επισκέφθηκε ο Πούσκιν πριν από το θάνατό του.
Εδώ ήπιε τον καφέ του κι έφυγε για τη μοιραία μονομαχία, ο μικρόσωμος άνδρας με τα σγουρά μαλλιά και το "μπρούτζινο δέρμα" ( χαρακτηριστικά που οφείλονται στην καταγωγή του από έγχρωμο σκλάβο από την Αβησσυνία, που βρέθηκε στην υπηρεσία του Μεγάλου Πέτρου), ο μεγάλος ποιητής, δραματουργός και πεζογράφος της Ρωσίας, ο αποκληθείς "αρχή κάθε αρχής" από τον ομόεθνό του, Μαξίμ Γκόρκι. Ενώ ο Νικολάι Γκόγκολ έγραψε πως "ο Πούσκιν για τους ποιητές υπήρξε η εξ ουρανού πεσμένη ποιητική φλόγα που απ'αυτήν, σαν κεράκια, άναψαν άλλοι ποιητές".
Στην είσοδο του διόροφου κτίσματος σε υποδέχεται το κέρινο ομοίωμά του, που τον παριστά καθιστό στο λιτό γραφείο του, κρατώντας μια πένα να καταγράφει τις ποιητικές του εμπνεύσεις!
Η σκάλα και οι τοίχοι του επιβλητικού και με αριστοκρατική ατμόσφαιρα κτιρίου κοσμώνται με γκραβούρες και πίνακες ρώσων ζωγράφων με θέματα τον μεγάλο ποιητή!
Το 1949, ο Σεργκέι Προκόφιεφ έγραψε για τον εορτασμό των 150 χρόνων από τη γέννηση του Πούσκιν δυο μικρά βαλς, τα οποία τιτλοφόρησε με το όνομά του: "Pushkin Waltzes, Op. 120".
Στο πρώτο, με ρυθμό "Allegro espressivo", μια χαριτωμένη μελωδία εισάγεται από το όμποε και γρήγορα μεταπηδά στο κλαρινέτο. Ανάλαφρη, με την ανάπτυξη να γίνεται μέσα από λεπτές, τραγουδιστές φράσεις και την κίνηση να ολοκληρώνεται ήσυχα και γαλήνια.
Το "Allegro meditativo" αναθέτει στο κλαρινέτο έναν πιο γλυκόπικρο ρόλο, εισάγοντας εν συντομία ένα θέμα σε τριμερές φυσικά βαλς που σύντομα αναλαμβάνουν τα τοξοτά. Αργή, λυπημένη η μελωδία επιστρέφει στα πνευστά ενώ στη συνέχεια εμφανίζεται σε ισχύ δυναμικής από τα έγχορδα. Το μελωδικό επεισόδιο ζοφερό, σε ύφος απειλητικό που ενισχύουν τα ξεσπάσματα από τις τρομπέτες και τα τύμπανα. Το βαλς τελειώνει με μια πλημμυρισμένη λυρισμό, σχεδόν ερωτική coda.
Μητέρα της "φυλής του ουράνιου τόξου"! Λεγόταν έτσι γιατί είχε υιοθετήσει 12 παιδιά διαφορετικών εθνοτήτων, θρησκείας και χρώματος...
Ακτιβίστρια, πολέμια του ρατσισμού... Θηλυκό-βόμβα, αλλά και εθελόντρια του Ερυθρού Σταυρού... Το κορίτσι-έκρηξη με τη "μπανανένια φούστα", η καλλιτέχνις -θρύλος με την αρχέγονη ζωντάνια και την εξωτική ομορφιά... Το καταφύγιο των παρτιζάνων στην Αντίσταση... Παρασημοφορεμένη για τη δράση της κατά των Ναζί, αλλά και το σεξ απήλ προσωποποιημένο!!!!
Ποια είναι εκείνη με τα τόσο αλλοπρόσαλλα και αταίριαστα μεταξύ τους χαρακτηριστικά;;;
"Η πιο συναρπαστική γυναίκα που θα μπορούσε να γνωρίσει κανείς!!!" , κατά τον Χέμινγουέι...
Η Ζοζέφ Μπέικερ, γεννημένη στις 3 Ιουνίου του 1906,η αφροαμερικανή ντίβα...ο μαύρος θρύλος των βαριετέ... H εντυπωσιακή και άκρως προκλητική χορεύτρια που ξεσήκωνε με τον τολμηρό ηδυπαθή χορό της... Eκείνη που λάτρεψε μια ολόκληρη εποχή για το μοναδικό της στυλ !!
H περιβόητη χορεύτρια με τη θρυλική φούστα με τις μπανάνες.
Η Ζοζεφίν με τα παιδιά της -"Rainbow Tribe"Η Ζοζεφίν με τα παιδιά της -"Rainbow Tribe"
Εκκεντρική, αισθησιακή, η "Σύγχρονη Νεφερτίτη με τον καφέ στο δέρμα , τον έβενο στα μάτια , και τον παράδεισο στις γάμπες", όπως την εξυμνούσε ο Πικάσσο...,αγωνίστηκε ως το τέλος της ζωής της για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Όταν εμφανιζόταν στα Φολί-Μπερζέρ και στο Καζινό ντε Παρί μαγνήτιζε τους πάντες με το χορό και το τραγούδι της!!! Άνθρωπος της προσφοράς, λάτρευε τα ζώα.
Από αυτά, που άφησαν ιστορία και ο τίτλος τους έχει συνδεθεί με το όνομα της μαύρης ντίβας Ζοζέφ Μπέικερ, το "CHIQUITA MADAME", που θα μας κρατήσει συντροφιά...
Με το σκέρτσο και το μπρίο της η Ζοζεφίν μάς δείχνει το δρόμο της απόλαυσης,της ανεμελιάς, της ....αληθινής ευτυχίας!
Joséphine Baker - "C'est ça le vrai bonheur-Να τη η αληθινή ευτυχία":
Σήμερα πάμε ταξιδάκι στο Κονέκτικατ..Κάπως μακριούτσικα, θα σκεφτείτε...Είναι όμως ευκαιρία να δούμε έστω και νοερά την "καλλονή των πόλεων", αυτής της Πολιτείας, το Χάρτφορντ!
Έτσι είχε γράψει ο Μαρκ Τουαίιν λίγο πριν το θάνατό του:
"Of all the beautiful towns it has been my fortune to see this is the chief !
Από όλες τις όμορφες πόλεις που είχα την τύχη να δω, αυτή είναι η αρχηγός!"
features.letsgoarts.org
Από τα αξιοθέατά της, που κάθε ταξιδιώτης επιβάλλεται να επισκεφθεί, είναι το Riverside Park.
Απέραντη έκταση πρασίνου κατά μήκος του ποταμού, ρυάκια, βόλτες στα ανθοστόλιστα μονοπάτια του. Ανάμεσά τους και πλήθος γλυπτών, καθένα με τη δική του ιστορία. Σήμερα στεκόμαστε σε κείνο του Αβραάμ Λίνκολν που απλώνει το χέρι σε μια γυναίκα να τη συγχαρεί...
Η Ιστορία έχει καταγράψει την περίφημη φράση, που λέγεται πως είπε:
"Ώστε αυτή είναι η μικρή κυρία που έκανε αυτόν τον μεγάλο πόλεμο".
Η μικρή κυρία ήταν η Χάριετ Μπίτσερ Στόου, η αμερικανίδα συγγραφέας, που γεννήθηκε σαν σήμερα 14 Ιουνίου του 1811.
Μεγαλωμένη σε ένα περιβάλλον ανθρώπων του πνεύματος ανέπτυξε το ταλέντο της στη γραφή από νωρίς, δημοσιεύοντας διηγήματα σε σχολικά έντυπα. Ζούσε στο Οχάιο, μια ελεύθερη Πολιτεία, που όμως μόνο ένα ποτάμι τη χώριζε από άλλες που επικρατούσε δουλεία. Ήταν αμέτρητες οι φορές που η Χάριετ είδε σκλάβους να αγωνίζονται να περάσουν τον ποταμό, λαχταρώντας την ελευθερία τους. Εκείνη η αγωνία, που διέκρινε στο πρόσωπό των βασανισμένων αυτών ανθρώπων, τη συγκινούσε βαθιά.
Σπαρακτικές οι σκηνές των δούλων, χαράκτηκαν στη μνήμη και την καρδιά της.
Όλα καταγράφηκαν στο μνημειώδες έργο της: "Η καλύβα του μπαρμπα Θωμά", βιβλίο που έγινε ανάρπαστο, μεταφράστηκε σε όλες τις γλώσσες και έγινε ερέθισμα για την έναρξη αγώνων κατά της δουλείας.
Ο Μπάρμπα-Θωμάς είναι ένας νέγρος δούλος που αγαπάει τους ανθρώπους, λευκούς και μαύρους, κάνει πάντα το καλό και δέχεται αδιαμαρτύρητα τη μοίρα του γιατί πιστεύει στο θεό και στο δίκαιο. Όμως η κοινωνία των ανθρώπων είναι άδικη και σκληρή, γεμάτη πόνο και εκμετάλλευση. Ο Μπάρμπα-Θωμάς θα καταδιωχθεί, θα τιμωρηθεί και τέλος θα πεθάνει μαρτυρικά.
"Μόνο μιζέρια είναι η ζωή μας. Μόνο μιζέρια! Γιατί να προσπαθώ να κάνω το οτιδήποτε, να γίνω οτιδήποτε; Τι αξία έχει να ζω; Μακάρι να πέθαινα… Αφέντης μου!
Και ποιος τον όρισε αφέντη μου; Αυτό σκέφτομαι συνέχεια. Τι δικαιώματα έχει επάνω μου;
Είμαι τόσο άντρας όσο κι αυτός. Ποιο δικαίωμα έχει λοιπόν να με κάνει να δουλεύω σαν άλογο του κάρου;
Να με παίρνει από μια δουλειά που μπορώ να την κάνω καλύτερα απ’ αυτόν;
Λέει πως θα με δαμάσει και θα με ταπεινώσει... δε χάνει ευκαιρία για να με προσβάλει και να με βασανίσει.
Χτες μόλις, εκεί που φόρτωνα πέτρες στο κάρο, ο νεαρός γιος του, στεκόταν και πλατάγιζε το μαστίγιο τόσο κοντά στο άλογο, που το τρόμαξε το έρημο .
Όσο πιο ευγενικά μπορούσα, του ζήτησα να σταματήσει.
Κι εκείνος γύρισε κι άρχισε να κοπανάει εμένα με το βούρδουλά του.
Του έπιασα τότε το χέρι, κι ο νεαρός άρχισε να κλοτσάει και να τσιρίζει∙ και, σαν τον άφησα, πήγε τρέχοντας στον πατέρα του να του πει πως τον παίδευα.
Εκείνος τότε μ’ έδεσε σ’ ένα δέντρο, έκοψε βίτσες, τις έδωσε στο μικρό αφέντη και του είπε να με δείρει μέχρι να κουραστεί. Κι έτσι έγινε!…"
Το όνομα του Stephen Foster, το γνωρίζουμε όλοι οι μουσικόφιλοι. Είναι ο "πατέρας της Λαϊκής αμερικανικής μουσικής". Πολλές από τις δημιουργίες του είναι μπαλάντες που περιγράφουν τη ζωή στις φυτείες του Νότου.
Μάλιστα σε ένα σόου λαϊκής ψυχαγωγίας, ιδιαίτερα δημοφιλές στα μέσα του 19ου αι., με χορό, τραγούδι και κωμικά σκέτς, όπου λευκοί καλλιτέχνες με βαμμένα μαύρα πρόσωπα κορόιδευαν τις συμπεριφορές των σκλάβων προσπάθησε να εξανθρωπίσει τους χαρακτήρες, να τους εμφυσήσει μια διαφορετική πνοή, και ταυτόχρονα να μεταφέρει την αίσθηση ότι όλοι οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από την εθνικότητα,την κοινωνική τάξη και την οικονομική κατάστασή τους, έχουν τα ίδια συναισθήματα και την ίδια ανάγκη για μια ευτυχισμένη ζωή! Προέτρεπε δε, τους λευκούς τραγουδιστές να μην γελοιοποιούν τους μαύρους αλλά να προσπαθούν να κάνουν το κοινό τους να νοιώσει συμπάθεια γι'αυτούς.
Συγκινημένος από την ανάγνωση της "Καλύβας του μπάρμπα Θωμά", o Stephen Foster έγραψε το αγαπημένο τραγούδι "My old Kentucky home, goodnight", που από το 1928 καθιερώθηκε ως επίσημο τραγούδι της Πολιτείας του Κεντάκυ.
[Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από εργασία που παρουσιάστηκε τον Απρίλη του 1995 σε εκδήλωση για την "Κατάργηση της δουλείας", που είχαμε ετοιμάσει με μαθητές του 19ου Γυμνασίου Πάτρας, όλα μέλη της χορωδίας του σχολείου]
Εξαιρετικο απόσπασμα πάνω σε ένα κοινωνικό θέμα, με μια τρυφερή προσέγγιση στον άνθρωπο, που ως οντότητα αξίζει το σεβασμό και την αγάπη. ΜΠΡΑΒΟ, Ελπίδα, πολύ καλή δουλειά, που πατά στο υπέροχο μελωδικό χαλί του St. Foster! ReplyDelete Replies ELPIDA NOUSA14 June 2016 at 10:22
Δυστυχώς, ο σεβασμός που απαιτείται προς τον άνθρωπο, δεν έχει αποδοθεί ακόμα κι ας αυτοαποκαλούμεθα "πολιτισμένοι", αφού μέχρι σήμερα η μισαλλοδοξία δηλητηριάζει τις ψυχές και τη συνύπαρξή μας...Ευχαριστω πολύ για τα καλά σου λόγια!Delete
"…η γλώσσα του σύμπαντος έχει μια μόνο λέξη. Όλα λένε: "Αγάπη"…
[…]
Άκουσα να θροΐζει η ψυχή σου όπως ένας πευκώνας το καλοκαίρι.
Τα δάχτυλά σου μ' αγγίξαν σαν ένα σμήνος πουλιών.
Κι όταν χαμογελάς ακούω μιαν "άρπα".
(Ν.Βρεττάκος)
Παράλληλα με τον ποταμό Νέβα και μπροστά από τον καθεδρικό του Αγ.Ισαάκ στην Αγ. Πετρούπολη, εκτείνονται οι πανέμορφοι κήποι του Αλεξάνδρου.
Από κει θα σας καλησπερίσω σήμερα και θα ευχηθώ όμορφο μήνα, γεμάτο χαρές και χαμόγελα, πλημμυρισμένο με ό,τι ποθεί ο καθένας μας! Hλιολουσμένος ο Ιούνης, ας αντιλαλήσει τα θαύματα, που προσδοκά η ψυχή!
Οι κήποι, ένας θρίαμβος της φύσης! Πέρα από την απλωσιά του πράσινου και τις πολύχρωμες άνθινες αλέες τους, διακρίνονται για τις εκπληκτικές προτομές διάσημων προσώπων της Επιστήμης και των Τεχνών.
Ανάμεσά τους κι ένας μεγάλος συνθέτης, ο "πατέρας" της ρωσικής μουσικής, αφού το έργο του, αν και μικρό σε όγκο, θεμελίωσε εκείνο των μεταγενέστερων ρώσων συνθετών.
Ο Μιχαήλ Ιβάνοβιτς Γκλίνκα γεννήθηκε σαν σήμερα 1 Ιουνίου του 1804.
Είναι πολλά τα μουσικά του αριστουργήματα. Διάλεξα όμως γι'αυτό το πρώτο καλοκαιριάτικο σούρουπο να ονειρευτούμε με ένα κομμάτι της νεότητας του συνθέτη, που ρέει ρομαντισμό και τρυφεράδα...μια λεπτή, βελούδινη έκφραση αισθημάτων αγάπης.
Στη δεύτερη δεκαετία της ζωής του και πολύ πριν τις πρωτοποριακές όπερές του "Μια ζωή για τον Τσάρο" και "Ρούσλαν και Λουντμίλα", αυτό το "Νυχτερινό" του σε Μι ύφεση κρύβει έντεχνα όλη τη λάβα, τη φωλιασμένη μέσα του, που ζητάει την ευκαιρία για έκρηξη!
Μια σύνθεση γοητευτική που ο νεαρός Γκλίνκα μέσω αυτής φανερώνει το ύψιστο ταλέντο, που διαθέτει. Το "Nocturne in Eb Major" το βρίσκουμε γραμμένο είτε για πιάνο, είτε για άρπα.
Λέγεται πως ο Γκλίνκα το εμπνεύστηκε την περίοδο που φλέρταρε μια νεαρή αρπίστρια, γι'αυτό και ξεχειλίζει από την τρυφερότητα και τη δύναμη του νεανικού, πλατωνικού, κάλλιστου θεών, έρωτα! Έλιωνε με το χαμόγελό της, που στους ήχους του άκουγε αρπίσματα κυλαριστά!
"...όταν χαμογελάς ακούω μιαν άρπα..."
Ακόμα και στην εκτέλεση σε πιάνο, τα συνεχή αρπέζ παραπέμπουν στον αρπιστή, που τα δάχτυλά του χαϊδεύουν γλυκά κι ηδονικά τις χορδές...
Η ονειρική, υπέροχη μελωδία, γλυκιά σα μέθη, δημιουργεί ατμόσφαιρα γαλήνης κι ηρεμίας. Mελωδία απλή, με πλούσια αρμονική γλώσσα, χωρίς εξάρσεις, αλλά ευγενής, απαλή και βελουδένια, που παραπέμπει στο Μπετοβενικό "Moonlight", αντιφέγγισμα των χρυσών ματιών της...
Πολύ δυνατό κι αθώο συνάμα το νοιώθεμα... Σονέτο ενός γλυκού σκιρτήματος... Κρυφό καρδιοχτύπι δονεί τις αρπίσιες χορδές... Xορδές, που τον φρενοκλόπο έρωτα αντηχούν... Ολάκερη νίκη τούτη η δόνηση και πλούτη που κατασταλάζουν µέσα σου...
Ας γίνουμε συνοδοιπόροι σ’ αυτό το μυσταγωγικό ταξίδι στις νότες του ερωτοχτυπημένου Μιχαήλ... Μοναδικοί μάρτυρες στη νυχτερινή ερωτική του εξομολόγηση... Στον τόπο της ψυχής του, κει που κρύβεται το λουλουδόφως όλο...κει που ο Γιούνης ντύνεται με τον έρωτα, λαμπρή αστροφεγγιά...
Μ' ευγένεια ψυχής κι αγάπης στάλες, ο νιόφερτος μήνας, φίλοι μου! (Στην άρπα η Olga Erdeli, μια αξιοθαύμαστη ρωσίδα αρπίστρια από μουσική οικογένεια με λαμπρή τεχνική και εξαιρετική γνώση των δυνατοτήτων της άρπας, μαγεύει με τα λάγνα γκλισσάντι και τα δελεαστικά τσιμπήματά της στις χορδές!)
M. Glinka: Nocturne in E flat major
Το απολαμβάνουμε και από μια ηχογράφηση για πιάνο με συλλεκτικό Erard του 1837 από την περίφημη συλλογή του Edwin Beunk:
"...όποια κι αν είναι η εποχή, ο πόθος είναι πάντα θέρος .."
(A. Εμπειρίκος)
Καλημέρα και καλό μήνα! Ευχές για ένα ηλιολουσμένο καλοκαίρι, που θ' αντιλαλήσει τα θαύματα, που προσδοκά η ψυχή!
Το παραπάνω εικαστικό είναι του Μαρκ Σαγκάλ και τιτλοφορείται: "La Saison d'Été-Η εποχή του θέρους".
Η δημιουργία του Σαγκάλ είναι από τη σειρά λιθογραφιών για την εικονογράφηση του "Δάφνις και Χλόη" του Λέσβιου συγγραφέα, Λόγγου, ποιμενικού ειδυλλίου στο οποίο οι δύο ρομαντικοί ήρωες είναι παιδικοί φίλοι που υφίστανται τις δοκιμασίες της ενηλικίωσης και της αγάπης.
Η ανάθεση έγινε από τον Έλληνα εκδότη, Στρατή Ελευθεριάδη(Τεριάντ).
Ο Σαγκάλ απεικονίζει τον Δάφνι και τη Χλόη να χαίρονται δίπλα σε ένα ποτάμι τη μετάβαση από την άνοιξη στο καλοκαίρι.
Ο Δάφνις βρίσκεται μισοβυθισμένος στα γαλάζια νερά, ενώ η Χλόη περπατά σκυμένη στην όχθη. Πάνω δεξιά ο ζωγράφος τοποθετεί μια χρυσή σφαίρα που παραπέμπει στη λάμψη του καλοκαιρινού ήλιου. Στην πάνω αριστερή γωνία δυο φιγούρες μοιάζουν να αιωρούνται στον ουρανό αγκαλιασμένοι, παραπέμποντας τόσο στις ρομαντικές συναντήσεις των δυο νέων, όσο και στην έλξη που νοιώθει ο ένας για τον άλλο. Δυο πετούμενα στον ουρανό, καθώς και ένας αυλητής σκαρφαλωμένος ανορθόδοξα στο δέντρο συμπληρώνουν το έργο. Ωστόσο χαρακτηριστική είναι κι η κίτρινη κολόνα ανάμεσα στον Δάφνι και τη Χλόη, που υποδηλώνει την αντανάκλαση του ηλιακού δίσκου στο νερό, αλλά θα μπορούσε επίσης να συμβολίζει τον διακαή πόθο των δύο πρωταγωνιστών, τη φλόγα του έρωτα, που κατακαίει τις νεανικές τους καρδιές...
Ο Σαγκαλ προκειμένου να μπει στην ατμόσφαιρα του σχεδίου ταξίδεψε το καλοκαιρι στην Ελλάδα. Ηρθε στον Πόρο, με το λαμπρό φως του νησιού να τον αιχμαλωτίζει. Οι πρώτες λιθογραφίες κυκλοφορούν, με τον ζωγράφο να επιστρέφει στη χώρα μας στοιχειωμένος από το Μεσογειακό, ηλιοφώτεινο σύμπαν.
Το 1958 ζωγραφίζει τα σκηνικά για τη χορογραφική συμφωνία "Daphnis et Chloe" μετά από παραγγελία του Σεργκέι Ντιάγκιλεφ και τα Ρωσικά Μπαλέτα σε μουσική Μωρίς Ραβέλ.
Η μουσική θεωρείται από τις πιο παθιασμένες του συνθέτη, με ασυνήθιστα πλούσιες αρμονίες χαρακτηριστικές του ιμπρεσιονιστικού κινήματος, που μέχρι σήμερα οι κριτικοί τη χαρακτηρίζουν ως το "ορχηστρικό του αριστούργημα".
Από τη χορογραφική συμφωνία, ο Ραβέλ δημιούργησε δύο ορχηστρικές σουίτες, με τη δημοφιλέστερη δεύτερη χωρισμένη στα μέρη:
