Translate

fb

Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2021

Σιμπέλιους: στην παρτιτούρα του η Ηχώ και το μιμητικό της παιχνίδι...

 

"Ο Δάφνις διηγείται στη Χλόη την ιστορία της Ηχούς και του Πάνα", Francois Boucher


"Echo", Alexandre Cabanel 

"Νύμφες, αγάπη μου, είναι πολλές: Μελικές, Δρυάδες και Έλειες· όλες όμορφες, όλες τραγουδίστρες· και μια απ' αυτές εγέννησε κόρη την Ηχώ.

Θνητή, επειδή ήταν από πατέρα θνητό· όμορφη, επειδή ήταν από μητέρα όμορφη.

Την αναθρέφουνε λοιπόν οι Νύμφες και τη μαθαίνουν οι Μούσες να παίζει το σουραύλι και να λέει με τη λύρα και την κιθάρα κάθε τραγούδι, ως που άμα ήτανε στον ανθό της παρθενιάς της, εχόρευε μαζί με τις Νύμφες, ετραγουδούσε μαζί με τις Μούσες· τους αρσενικούς όμως τους απόφευγε όλους και ανθρώπους και θεούς.

Ο Πάνας θυμώνει με την κόρη, γιατί της εζήλεψε το τραγούδι και δεν απόλαψε την ομορφιά της. Και κάνει τρελούς τους βοσκούς και τους γιδάρηδες.

Κ' εκείνοι σαν σκυλιά ή σαν λύκοι την κατακομματιάζουν και σκορπούνε στη γης τα κομμάτια της, που ακόμα τραγουδούσαν.

Κ' η γης για χατήρι των Νυμφών έκρυψεν όλα τα κομμάτια κ' εφύλαξε τη μουσική και με τη θέληση των Μουσώνε βγάνει φωνή και τα μιμιέται όλα..."

(Δάφνις και Χλόη", Λόγγος, Βιβ.3ο)


Ο Λέσβιος αρχαίος συγγραφέας του 3ου αι μ. Χ, Λόγγος στο βουκολικό του μυθιστόρημα "Δάφνις και Χλόη" μεταφέρει το μύθο της Ηχούς.
Η όμορφη κοπέλα με τη μελίρρυτη φωνή απέρριψε -αδιαφορώντας για τη θεϊκή του καταγωγή- τον έρωτα του Πάνα, θεού των βοσκών και των κοπαδιών. 
Έτσι εκείνος ξεσήκωσε τους βοσκούς, οι οποίοι επιτέθηκαν και διαμέλησαν την Ηχώ μέχρι που το μόνο που έμεινε ήταν ο ήχος της γλυκιάς φωνής της μέσα στο δάσος.
Η Γαία "δέχτηκε"  τα μέλη της, όμως επέτρεψε να διατηρηθεί η δύναμη του τραγουδιού της. 


Ο αρχαίος μύθος αναπαρίσταται μουσικά από τον εθνικό συνθέτη της Φινλανδίας, και κορυφαίο εκπρόσωπο του ύστερου ρομαντισμού, Ζαν Σιμπέλιους, ο οποίος λάτρευε τους μύθους και τις παραδόσεις των λαών γι' αυτό κι εκεί βρίσκεται η κύρια πηγή έμπνευσής του.


Το 1906, και προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για την κατασκευή του Music Hall στο Ελσίνκι, ο Σιμπέλιους ένθερμος υποστηρικτής της νέας αίθουσας συναυλιών, συμμετέχει στη λαχειοφόρο αγορά με το σύντομο συμφωνικό του ποίημα:
"Pan and Echo", στη Φα μείζονα, από τα λιγότερο γνωστά έργα του κορυφαίου δημιουργού.


Πρόκειται για χορευτικό ιντερμέτζο που συνόδευσε θεατρικό ταμπλώ με θέμα τον αρχαίο μύθο. Μπορεί κανείς να διακρίνει κατά την ακρόαση, την λεπτή ηχοχρωματικά επανάληψη μουσικών φράσεων και μοτίβων, που παραπέμπουν στην ηχώ και το μιμητικό της παιχνίδι. 

Η ορχηστρική σύνθεση μεταγράφηκε αργότερα για πιάνο από τον ίδιο τον Σιμπέλιους και εκδόθηκε ως τρίτο μέρος των "Dance Intermezzo".


Sibelius: "Pan and Echo, Tanz-Intermezzo No. 3, Op 53a":


H πιανιστική εκδοχή: 



To κείμενο δημοσιεύτηκε και στοηλεκτρονικό περιοδικό: iporta.gr






2 σχόλια:

  1. Ένα ακόμη ωραιότατο έργο δια χειρός Σιμπέλιους που όμως δεν είναι τόσο γνωστό, όπως μας λες, Ελπίδα μου πλην όμως τόσο λεπτεπίλεπτο και διάφανο σαν την Ηχώ που έμεινε η φωνή της ενώ χάθηκε το υλικό της σώμα. Ωραιότατες και οι δύο μουσικές προτάσεις, ορχηστρική & πιανιστική που δείχνουν τις εξαιρετικές ικανότητες του συνθέτη να μπορεί παντού να αγγίζει το συναίσθημα του ακροατή. Σ' ευχαριστούμε πολύ για το κείμενο του Λόγγου, τα αιθέρια εικαστικά αλλά και τις πληροφορίες, αγαπημένη μου Ελπίδα! 💗

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Azy μου, το εργο αυτό μπορει να μην ειναι γνωστό ευρεως, ομως ο συνθετης με μοναδικό τροπο καταφερνει να αξιοποιησει στοιχεια του μυθου που διασωζει γλαφυρά ο Λογγος και να τα μεταφερει στους ακροατές μεσω ηχητικων εικονων.. Εκλεπτυσμενη, κομψη και ραφινάτη μουσική που δεν χανει την υφη της, ειτε όταν παιζεται από ορχήστρα, είτε από σόλο πιάνο...
      Εγω σ'ευχαριστω για την ανταπόκριση, αγαπημενη μου φιλη! Να εχεις μια ομορφη μέρα , σού εύχομαι! ❤

      Διαγραφή