Ο Άγιος Νικόλαος, η χειροτονία στα Μύρα και η καντάτα του Μπρίττεν...

 

Πάολο Βερονέζε:  "La consacrazione di San Nicola"

Τον προστάτη των ναυτικών και των εμπόρων τιμά σήμερα, 6 Δεκέμβρη η Εκκλησία μας, τον Άγιο Νικόλαο.
Γεννήθηκε το 270 μ.Χ. στα Πάταρα της Λυκίας, από Έλληνες οικονομικά εύρωστους και ευσεβείς γονείς.
Ο Άγιος είχε φιλάνθρωπα αισθήματα, έτσι όταν κληρονόμησε την τεράστια περιουσία του τη διέθεσε  στους απελπισμένους για να τούς ανακουφίσει...
Για τους Ευρωπαίους είναι το πρότυπο του δικού μας Άγιου Βασίλη λόγω ενός θρύλου ότι προίκισε τρεις εξαθλιωμένες νεαρές γυναίκες και έκανε δώρα στους φτωχούς, τις χήρες και τα ορφανά.

Ο Άγιος Νικόλαος ξεχώρισε για τη σοφία, την ηθική του τελειότητα και ήταν προικισμένος με το χάρισμα της θαυματουργίας!

Αφιερώθηκε στον ασκητικό βίο, όμως λόγω της αρετής του τιμήθηκε και με το αξίωμα του αρχιεπισκόπου Μύρων.

Ο πίνακας του Πάολο Βερονέζε  δείχνει την "Αγιοποίηση του Αγίου Νικολάου".

Την παραμονή της εκλογής  στα Μύρα, μια φωνή αποκάλυψε ότι ένας ευσεβής νεαρός που ονομαζόταν Νικόλαος είχε επιλεγεί θεϊκά και θα ήταν ο πρώτος που θα εμφανιζόταν στην πόρτα του καθεδρικού ναού το επόμενο πρωί.
Ο Βερονέζε απεικονίζει την είσοδο του Νικολάου στον καθεδρικό ναό, όπου ο ανώτερος επίσκοπος καθαγιάζει τον Νικόλαο, που γονατίζει εν μέσω δυο γεροντότερων επισκόπων με λευκούς χιτώνες.  Ένας φτερωτός άγγελος με χρυσό ραβδί στα χέρια κατεβαίνει φέρνοντας  την επισκοπική μίτρα για τη χειροτονία.

Ο βίος του Αγίου ενέπνευσε στον άγγλο Μπένζαμιν Μπρίττεν την "Καντάτα του ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ", ένα κατανυκτικότατο έργο για μικτή χορωδία και τενόρο ως σολίστ, πλαισιωμένους από όργανο, πιάνο, κουαρτέτο εγχόρδων και κρουστά.


Πρόκειται για ένα από τα νεανικά έργα του συνθέτη, γραμμένο να εκτελείται από ερασιτέχνες, παράδοση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με τις νέες ορχήστρες κυρίως, να το περιλαμβάνουν στο ρεπερτόριό τους.

Η καντάτα αποτελείται από εννέα αυτοτελή τμήματα και περιλαμβάνει σολιστικά μέρη από τον τενόρο, ο οποίος εξιστορεί τη θαυματουργή γέννηση του αγίου Νικολάου, και την αγωνία του για τα αμαρτήματα των ανθρώπων...Επίσης χορωδιακή προσευχή και μέρη που αναφέρονται σε θρύλους σχετικούς με τον άγιο...

Στο πέμπτο μέρος της καντάτας ο συνθέτης αποτυπώνει μουσικά τη χειροτονία του Νικολάου και το διορισμό του στη θέση του Αρχιεπισκόπου Μύρων. Άφθαστης λαμπρότητος το ομοφωνικής γραφής χορωδιακό, με τις φωνές να καλούν τον θαυματουργό Άγιο να αποκρούσει τους εχθρούς της Πίστης και της Εκκλησίας και τον τενόρο στο μουσικό όρκο που ακολουθεί να ξεδιπλώνει τη δεξιοτεχνική του δεινότητα. 

Το μέρος αυτό της καντάτας είναι το μόνο από τα εννέα που αναπτύσσεται στα πρότυπα της τονικότητας, ενώ ο Μπρίττεν ολοκληρώνει με μοτίβο δανεισμένο από τον δημοφιλή εκκλησιαστικό ύμνο από το ψαλτήρι της Γενεύης..

Η χρήση εντυπωσιακών αντιθέσεων σε αρμονίες, φωνητικά στυλ, αλλά και οργανικά ηχοχρώματα ενισχύει τη δυναμική του κειμένου.

Britten: "Saint Nicolas, V. Nicolas comes to Myra and is chosen Bishop"

Για τα υπόλοιπα μέρη της περίφημης καντάτας του Μπρίττεν μπορείτε να διαβάσετε εδώ, καθώς και κείμενα με μουσικά έργα για τον Άγιο Νικόλαο εδώ, εδώ, εδώ και εδώ.